Amerika yeni başkanını belirlemek üzere bugün oy vermeye gidiyor. Peki, başkanlık seçimleri piyasaları nasıl etkileyebilir. İşte masadaki 4 olasılık..
ABD başkanlık seçimleri için geri sayım başladı. Demokrat Parti adayı ve başkan yardımcısı Kamala Harris ile eski başkan ve Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş gidiyor. Kararsız seçmenin sonucu belirleyeceği 7 kritik eyalet dahil birçok bölgede, 2020 seçimi sonrası oy sayım sisteminde değişime gidildi. Bu nedenle bu bölgelerden sonuçların daha yavaş gelebileceği bekleniyor.
ABD seçimlerinde oy kullanmak isteyen seçmenler, ilk olarak kimliklerini göstererek sistemde kayıtlı olduklarını doğruluyor. Sistem kaydı onaylanan seçmenlere oy pusulaları basılıyor ve seçmenler kabinlere yönlendiriliyor. Adaylarını işaretleyen seçmenler daha sonra oy pusulalarını tarayıcı makinelerde sisteme yüklüyor. Makineler, oy pusulasını tarayıp güvenli bir haznede saklıyor ve oy kullanma işleminin başarıyla tamamlandığına dair ekranda bir mesaj gösteriyor.
ABD seçimleri saat kaçta başlıyor?
Amerika Birleşik Devletleri'nde bugün yapılacak başkanlık seçimlerinde, oy kullanma işlemleri eyaletlere göre farklı saatlerde başlayıp sona eriyor. Genellikle Doğu Kıyısı'ndaki eyaletlerde sandıklar yerel saatle 06.00'da açılıp 19.00 veya 20.00'de kapanıyor. Batı Kıyısı'ndaki eyaletlerde ise sandıklar yerel saatle 07.00'de açılıp 20.00-21.00'de kapanıyor.
Türkiye saatiyle (TSİ) karşılaştırıldığında, Doğu Kıyısı'ndaki eyaletlerde oy verme işlemi TSİ 14.00-15.00 civarında başlayıp 6 Kasım’da TSİ 03.00-04.00 civarında sona eriyor. Batı Kıyısı'ndaki eyaletlerde ise oy verme işlemi bugün TSİ 17.00-18.00 civarında başlayıp 6 Kasım’da TSİ 06.00-07.00 civarında sona eriyor.
Oylar ise her eyalette sandıklar kapandıktan sonra sayılıyor.
2020'de kazanan kaç günde belli oldu?
2020 seçimleri 3 Kasım Salı günü yapıldı. Ancak Amerikan televizyon kanalları Joe Biden'ın kazandığını 7 Kasım Cumartesi sabahı ilan etti.
Piyasaları bekleyen 4 olasılık
Yapı Kredi Yatırım Baş Stratejisti Murat Berk ise ABD seçimlerinin piyasa etkisine ilişkin dört olasılıktan bahsedebileceğini belirterek şunları aktardı:
“1) Trump’ın başkan olduğu, kongreyi de Cumhuriyetçilerin aldığı senaryo
Bu senaryoda; piyasa oynaklığında bir miktar artış olabilir ancak bu, Donald Trump'ın ilk kez başkan seçildiği 2016'da gördüklerimize benzerlik gösterebilir. Trump'ın kendi görüşünü sürdürüp sürdürmeyeceği önemli bir faktör olarak karşımıza çıkıyor. Yani burada, vergi kesintileri ve yeni gümrük tarifelerinden bahsedebiliriz. Örneğin, Çin'e yüzde 60, dünyanın geri kalanına yüzde 10 ithalat vergi konusunda kampanya taahhütlerini tutup tutmayacağı da merak edilen konular arasında yer alıyor.
Genişletici bir maliye politikası, muhtemelen Federal Rezerv'in faiz indirimi alanını sınırlayacaktır. Bu durum, gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının yanı sıra gelişmekte olan varlıklar üzerinde de baskı oluşturabilir. Genel olarak bu senaryonun, gelişmekte olan piyasa riskine yönelik iştahı da azaltacağını öngörüyoruz. Öte yandan bu Wall Street’in seveceği bir senaryo olacağı için ABD’de yaşanabilecek risk iştahındaki bir artış, tüm varlık sınıflarını etkileyebilir. Yani hangi etkinin ağır basacağını şimdiden söylemek zor görünüyor.
2) Trump’ın başkan olduğu, kongreyi ise Demokratların aldığı senaryo
Bu senaryoda odağın idari emirlere çevrilmesiyle bir miktar belirsizlik oluşabilir. Yatırımcılar, ticaret cephesindeki her türlü sınırlayıcı eylemi ve varsa yeni tarifelerin uygulanmasını yakından takip edecektir. Böyle bir senaryoda gelişmekte olan varlıklar baskı altında kalabilir ancak etki büyük ihtimalle, ihracat kanalı aracılığıyla ABD ile daha fazla bağı olanları kapsayabilir.
3) Harris’in başkan olduğu, kongrede de Demokratların çoğunluğu aldığı senaryo
Söz konusu senaryo; gelişmekte olan piyasa varlıkları için oldukça olumlu olabilir. Zira bu, yeni gümrük tarifelerinin gelmeyeceği anlamına gelebilir. Üstelik geleceğe yönelik beklentilerde mali konsolidasyon algısı oluşursa FED'in faiz indirimi alanını da genişletebilir. Doların zayıflaması ve gelişmekte olan ülkelerde faiz indirimlerinin devamına yeşil ışık yakılması durumu yaşanabilir. Ayrıca genel anlamda, başta hisse senetleri olmak üzere, yerel para birimindeki varlıklara odaklanarak gelişmekte olan piyasa riskine yönelik iştahta bir artış gözlemlenebilir.
4) Harris’in başkan olduğu, kongreyi ise Cumhuriyetçilerin aldığı senaryo
Bu senaryo, statükonun devamı olasılığını yükselttiği için piyasalarda çok önemli hareketler görmeyi beklemiyoruz."
İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Birimi’nden Ahmet Vefa Karabulut’a göre ise ABD’deki olası seçim senaryoları kapsamında oluşabilecek ekonomik etkiler şöyle:
Kaynak: İş Yatırım
