Küresel piyasalarda ABD dolarına karşı çekimserlik artarken, yurt içinde alınan tüm önlemlere rağmen dolar/TL’nin ılımlı yükselişi engellenemiyor.
Küresel piyasalarda başta BAE'nin doğal gazı Çin'in para birimi yuan ile fiyatlandırması olmak üzere, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in Körfez ülkelerine Şangay Borsası'nda petrol ve gazın yuan cinsinden fiyatlandırılması çağrısında bulunması sonrasında dolara karşı endişeler artış gösterdi.
Latin Amerika'nın en büyük ekonomisi Brezilya'nın Çin ile yıllık yaklaşık 150 milyar dolar tutarındaki ticaretinde yuan ile işlem yapma kararı da ABD'de parasal bir deprem etkisi oluşturdu.
Asya'nın üçüncü büyük ekonomisine sahip "Güneydoğu Asya Uluslar Birliği" de (ASEAN) ticari işlemlerde dolara bağımlılığı azaltmanın yollarını ararken, kendi aralarında ulusal para birimlerini kullanma arzularını sıklıkla dile getirdi.
Bu gelişmelerin ABD doları üzerindeki baskıyı artırdığını belirten analistler ise dolar yerine alternatif para birimlerine geçilmesi halinde doların, belirli bir dönem küresel ticarete hakim olan sterlin ile benzer kaderi paylaşabileceğini belirtti.
Dolar/TL’de hız yavaşlasa da, yükseliş durmuyor
Yurt içi piyasada ise dolar/TL 2022 yılında %40 yükselerek yılı 18,70 seviyesinde tamamladıktan sonra 2023 yılında bu yükseliş hızını nispeten yavaşlattı. Ancak yaklaşan seçimler ve yüksek enflasyon yatırımcıların dolara olan ilgisinin artmasına yol açtı.
TCMB verilerine göre yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatlarında 31 Mart haftasında düşüş izlenirken, döviz mevduatı pariteden arındırılmış olarak gerçek kişilerde 802 milyon dolar, tüzel kişilerde 2,3 milyar dolar azaldı.
Ancak analistler, belirsizlik ortamında vatandaşların güvenli liman olarak nitelendirilen dolara ilgisinin arttığını belirterek, bankaların uygulamakta oldukları yüksek makas aralıkları sebebiyle döviz mevduatlarının yastık altında yoğunlaşmış olabileceğine dikkat çekti.
Yabancı yatırım şirketleri de seçim öncesinde artan belirsizlikler sonrasında döviz kuruna yönelik raporlarını paylaşmaya başladı.
Buna göre, 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerin sonucu ne olursa olsun Türk lirasının seçimlerden sonra değer kaybedeceğini düşünen ABD’li yatırım şirketi Morgan Stanley, özellikle yılın son çeyreğinde döviz kurunda ciddi bir düzeltme beklediğini bildirdi.
HSBC ise konuyla ilgili paylaştığı raporunda, Türk lirasının aşırı değerli olduğunu belirterek, bu durumun TL’deki kırılganlığı artırabileceğini söyledi. Seçim sonrasında TL’de değer kaybının hızlanabileceğini de belirten analistler ayrıca daha önce 21,0 olan 2023 yılının sonuna ilişkin dolar/TL tahminini 24,0 seviyesine çıkardı.
