Küresel doğal gaz piyasasında fiyatların düşüşü ve Türkiye'nin yerli yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmesinin etkisiyle doğal gaz ithalatında Rusya'nın payı 2017-2019 yıllarını kapsayan 3 yılda yüzde 52'den yüzde 33 seviyelerine geriledi.
AA muhabirinin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerinden yaptığı derlemeye göre, geçen yıl gerçekleştirilen 45 milyar 205 milyon metreküp doğal gaz ithalatında sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) payı yaklaşık 13 milyar metreküple yüzde 29 oldu.
Türkiye'nin 2017'de toplam doğal gaz ithalatı 55 milyar 250 milyon metreküp olarak hesaplanırken, bunun 10 milyar 765 milyon metreküple yüzde 19,5'ini LNG ithalatı oluşturdu. 2018'de ise 50 milyar 361 milyon metreküp doğal gaz ithal edildi ve LNG'nin payı 11 milyar 328 milyon metreküple yüzde 22,5 olarak kayıtlara geçti.
Söz konusu dönemde LNG ithalatının yüzde 20,7 artış göstermesi dikkati çekti.
Rusya'nın payı düşüşte
Türkiye'nin doğal gaz ithalatında 2017'de yaklaşık yüzde 52 paya sahip olan Rusya'dan 28 milyar 690 milyon metreküp gaz alınmıştı. Moskova, 2018'de Ankara'ya 23 milyar 642 milyon metreküp doğal gaz göndermiş ve toplam ithalatta yaklaşık yüzde 47 paya sahip olmuştu.
Türkiye'nin geçen yıl ithal ettiği 45 milyar 205 milyon metreküplük doğal gazın 15 milyar 191 milyon metreküplük kısmı Rusya'dan alındı. Böylece Rusya'nın, Türkiye'nin toplam gaz ithalatındaki payı yaklaşık yüzde 33 oldu.
Rusya'nın son 3 yılda Türkiye'nin doğal gaz ithalatındaki payı yüzde 52'den yüzde 33'e gerilerken, bu ülkeden alınan gaz miktarı ise yüzde 47 azaldı.
Tüketici ülkeler LNG'ye yöneliyor
Küresel piyasada doğal gazdaki arz fazlalığı piyasada fiyatların düşmesine neden olurken, spot LNG piyasasındaki fiyatlar uzun dönemli kontratlarla belirlenmiş gaz fiyatlarının altında kaldığı için tüketici ülkeler LNG'ye yöneliyor.
Bu kapsamda, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) küresel piyasadaki düşen LNG fiyatlarından istifade etmek üzere spot LNG alımlarını artırıyor. Türkiye'de geçen yılın ilk 4 ayında 2,3 milyon ton olan spot LNG ithalatı, bu yılın aynı döneminde 3,8 milyon tona yükseldi.
Öte yandan, BOTAŞ ve Fransız enerji şirketi Total, bu yıl sonunda başlamak üzere 3 yıllık süre için toplamda 1,2 milyon tonluk LNG anlaşması imzaladı. Söz konusu anlaşmayla Türkiye, enerji ithalatında "HUB Endeksli LNG"nin payını artırmayı hedefliyor.
BOTAŞ'ın 3 uzun dönemli anlaşmasının 2 yıl sonra sona ereceği dikkate alındığında, söz konusu LNG anlaşmasının önemli olduğu görülüyor. Böylece yeni anlaşmayla, sona eren sözleşmelerdeki petrol endeksli fiyat mekanizmasının yerini, "HUB bazlı fiyat" mekanizması alacak.
(AA)
