Geçen hafta küresel piyasalarda hem makroekonomik veriler hem de jeopolitik temaslar emtia fiyatlarının yönünü belirledi. Farklı emtia gruplarında sert dalgalanmalar ve yeni tahmin güncellemeleri dikkat çekti. Geçtiğimiz hafta emtia fiyatlarında Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası’nın faiz indirimi beklentilerinin güçlenmesi ile Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında yapılması planlanan görüşmeye ilişkin haber akışı etkili oldu. Amerika Birleşik Devletleri’nin tarifelere yönelik attığı adımların da piyasalarda dalgalanmaları artıran temel unsurlar arasında yer aldığı görüldü. Önceki hafta Amerika Birleşik Devletleri’nde tarım dışı istihdam verilerinin beklentilerin altında kalmasıyla oluşan ekonomik yavaşlama endişelerinin yeni haftaya taşınması, faiz indirimi beklentilerinin daha da artmasına neden oldu. Analistler, yatırımcıların gelecek hafta Amerika Birleşik Devletleri’nde açıklanacak enflasyon verisine odaklandığını, para piyasalarında ise Eylül toplantısında politika faizinin 25 baz puan indirileceğine kesin gözüyle bakıldığını belirtti. Öte yandan Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, karşılıklılık esasına dayanan ve oranları değişen tarifelerin yürürlüğe girdiğini duyurdu. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, et ve bitkisel yağ fiyatlarındaki artışla küresel gıda fiyatlarının Temmuz ayında iki yılı aşkın sürenin zirvesine çıktığını, FAO Gıda Fiyat Endeksi’nin 130,1 seviyesine yükselerek aylık yüzde 1,6 arttığını bildirdi. Amerika Birleşik Devletleri’nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,29 seviyesinde tamamlarken, dolar endeksi yüzde 1 gerileyerek 98,2 seviyesine indi. DEĞERLİ METALLERDE FARKLI YÖNLERDE HAREKETLER Değerli metaller piyasasında geçen hafta, Amerika Birleşik Devletleri’nin geniş kapsamlı tarifeleri ve jeopolitik belirsizliklerin artırdığı güvenli liman talebiyle paladyum dışındaki metallerde yükselişler kaydedildi. Amerika Birleşik Devletleri’nde istihdam verilerinin faiz indirimi beklentilerini desteklemesi de değerli metalleri yukarı taşıyan bir diğer faktör oldu. Altının ons fiyatı, altın tarifelerine ilişkin belirsizlik, faiz indirimi beklentileri ve jeopolitik risklerin etkisiyle yükseliş eğilimini korudu. Citigroup, üç aylık ons altın tahminini 3 bin 300 dolardan 3 bin 500 dolara, beklenen işlem aralığını ise 3 bin 100 dolar ile 3 bin 500 dolar aralığından 3 bin 300 dolar ile 3 bin 600 dolar aralığına yükseltti. Banka, “Amerika Birleşik Devletleri’nde büyüme ve gümrük vergileriyle ilgili enflasyon endişelerinin 2025’in ikinci yarısında yüksek kalmaya devam etmesi bekleniyor. Bu durum, zayıflayan dolarla birlikte altının ılımlı bir şekilde yükselerek yeni rekor seviyelere ulaşmasına neden olacak.” değerlendirmesinde bulundu. Gümüşün ons fiyatı da altına paralel olarak güçlü seyrini korudu. HSBC, yüksek altın fiyatları ve jeopolitik belirsizlikler nedeniyle 2025 yılı ortalama gümüş fiyatı tahminini ons başına 30,28 dolardan 35,14 dolara yükseltti. Banka, altının rekorlarının gümüşü de yukarı çektiğini, rallinin temelde altına bağlı olduğunu belirtti. Paladyum fiyatları ise küresel üretimin yaklaşık yüzde 40’ının Rusya kaynaklı olması ve Amerika Birleşik Devletleri – Rusya temaslarının tarifelere olumlu yansıyabileceği beklentisinin oluşturduğu arz rahatlaması ile düşüş yaşadı. Haftalık bazda ons fiyatları altında yüzde 1, gümüşte yüzde 3,5, platinde yüzde 1,3 artarken, paladyumda yüzde 6,9 gerileme oldu. BAZ METALLERDE VE ENERJİ PİYASALARINDA GELİŞMELER Baz metallerde Amerika Birleşik Devletleri’nin ticaret adımlarının yarattığı dalgalı seyir devam etti. Bakır fiyatları, Temmuz sonunda Başkan Trump’ın rafine bakırı kapsamayan yumuşatılmış tarife açıklaması ile Amerika Birleşik Devletleri vadeli fiyatlarında yüzde 20’den fazla gerilemenin ardından geçen hafta toparlanma çabası gösterdi. Çin’de Temmuz ayında Üretici Fiyat Endeksi’nin yıllık bazda yüzde 3,6 gerilemesi, Tüketici Fiyat Endeksi’nin yüzde 0 seviyesinde kalması ve çekirdek Tüketici Fiyat Endeksi’nin 17 ayın zirvesine çıkması dikkat çekti. Zayıf iç talep ve ticaret belirsizliklerinin fiyatlar üzerinde baskı yarattığı, kalıcı toparlanma sağlanmadıkça dinamiklerin zayıf kalacağı, Çin hükümetinin hedefli destekleri artırabileceği ifade edildi. Haftalık bazda tezgah üstü piyasada fiyatlar libre başına bakırda yüzde 1, çinkoda yüzde 3,6, alüminyum ve kurşunda yüzde 1,6, nikelde ise yüzde 0,6 arttı. Brent petrol fiyatları, Amerika Birleşik Devletleri ile Rusya’nın Ukrayna konusunda olası bir ateşkes anlaşması arayışında olduklarına dair haberler ve OPEC+ grubunun üretimi artırma kararıyla haftayı yaklaşık yüzde 5 düşüşle kapattı. OPEC+’ın Eylül ayında üretimi günlük 547 bin varil artırma ve gönüllü kesintileri erken sonlandırma kararı arz fazlası endişelerini güçlendirdi. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Trump’ın Hindistan ve Çin’i Rus petrolü alımlarını azaltmaya zorlayabileceğine dair mesajları talep görünümünde belirsizlik yarattı. New York Ticaret Borsası’nda doğal gaz fiyatı ise yüzde 3 düştü. TARIM EMTİALARINDA KARIŞIK SEYİR Tarım emtia fiyatlarında geçen hafta küresel arz koşulları ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ihracat gelişmeleri belirleyici oldu. Rusya’da rekor buğday rekoltesi beklentisi küresel fiyatları baskılarken, Amerika Birleşik Devletleri’nde güçlü haftalık ihracat satışları fiyatlamaları destekledi. Avrupa Birliği’nde üretim tahminlerinin artması da arz görünümünü güçlendirdi. Mısır fiyatlarında Amerika Birleşik Devletleri’nde rekor verim beklentisi ve Latin Amerika’da ilerleyen hasadın arzı yüksek tutması, yeni sezon için güçlü haftalık satışlar ve etanol stoklarındaki gerileme ile birlikte fiyatlamalarda etkili oldu. Brezilya’daki hasat ve lojistik gecikmeleri bazı alıcıları kısa vadede Amerika Birleşik Devletleri mısırına yönlendirdi. Pirinç fiyatlarında Japonya’daki aşırı sıcaklar ve zararlı böcek artışı verim ve kalite riskini artırdı, olası ek ithalat ihtiyacı Asya piyasalarında fiyatların yükselebileceği beklentisini oluşturdu. Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar pirinçte yüzde 3,8 artarken, soya fasulyesinde yüzde 0,3, buğdayda yüzde 0,2 ve mısırda yüzde 1,2 düşüş yaşandı. Intercontinental Exchange’te kahve fiyatı libre başına yüzde 6,3, şeker yüzde 0,6, pamuk yüzde 0,4 artarken, kakao ton başına yüzde 7,1 yükseldi.
