Avrupa Birliği (AB), Litvanya ve Çin arasında yaşanan gerilimin ardından Avrupalı şirketlerin yüksek teknoloji ürünlerinin patentlerini korumalarını engellediği gerekçesiyle Çin'e karşı Dünya Ticaret Örgütü'nde (DTÖ) panel süreci başlattı.
AB Komisyonu, Çin'in iki ticari uzlaşmazlıkta anlaşmalardan kaynaklı haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle DTÖ'ye panel başvurusunda bulunduğunu açıkladı.
Açıklamada, Çin'in Aralık 2021'den bu yana Litvanya'dan ihracata karşı uyguladığı ticari kısıtlamaların ve Çin'in Avrupa'daki yüksek teknoloji patent sahiplerinin haklarını korumaları için AB mahkemelerine erişimini kısıtlamasının yasa dışı olduğuna işaret edildi.
Panel sürecinin bu uzlaşmazlıkları gidermek için başlatıldığına dikkati çekilen açıklamada, "Her iki durumda da Çin'in önlemleri Avrupalı şirketlere çok zarar veriyor." ifadesi kullanıldı.
Litvanya ve Çin gerilimi
Çin-Litvanya ilişkileri, Vilnius'un, Tayvan'ın ülkesinde kendi adıyla temsilcilik kurmasına onay vermesinin ardından gerilmişti. Çin, kararın, "Tek Çin" ilkesine ve adadaki egemenlik haklarına saldırı olduğunu savunarak, Litvanya'daki büyükelçisini geri çağırmıştı.
Son dönemde Çin'in Litvanya'dan ithalatı durma noktasına geldi.
Pekin yönetimi, Litvanya'dan ithalatta görülen ani azalmanın, devletin engellemesi nedeniyle olmadığını, Çinli işletmelerin ve bireylerin kendi inisiyatifleriyle ülkeden mal almaktan vazgeçtiğini savunuyordu.
Patent sorunu
AB, Çin'in Avrupa şirketlerinin patentlerini korumalarını önlediğini iddia ediyor.
Çin, yüksek teknoloji patent sahiplerinin haklarına ilişkin davaların sadece kendi mahkemelerinde açılmasına izin veriyor.
Avrupa, Çin'in bu uygulamayla Avrupa şirketlerine ait patentlerin yasa dışı veya tazminat ödemeden kullanmasına imkan sağladığını savunuyor.
DTÖ anlaşmazlık giderme sürecinde, ilk aşama olarak istişareler gerçekleştiriliyor. İstişare sürecinde olumlu bir sonuç alınamazsa konuyla ilgili panel kurulması talep ediliyor.
AB ve Çin ise istişarelerde uzlaşı sağlayamamıştı.
