Avrupa Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Rusya'nın en büyük bankasının SWIFT ödeme mesajlaşma sisteminden çıkarılacağını duyurdu.
Sberbank, Avrupa Birliği'nin Şubat ayında Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından Rusya'ya yönelik altıncı yaptırım paketinin bir parçası olarak yaptırım uygulanan üç Rus bankası arasında yer alıyor.
VTB Bank, Bank Otkritie, Novikombank, Promsvyazbank, Rossiya Bank ve Sovcombank'ın yanı sıra Rusya'nın kalkınma bankası VEB'e, sınır ötesi ödemeleri kolaylaştıran bir sistem olan SWIFT'den engellenen kurumlar listesinde katılıyor.
Çarşamba günkü yaptırım duyurusu ayrıca, AB'nin üç Rus devlete ait yayıncıya yönelik yasağını ve Rus petrolünün ithalatını bu yılın sonuna kadar sona erdirme önerisini de içeriyor.
Ukrayna hükümeti, Rusya'nın ülkeyi işgal etmesinin ardından Rusya'nın uluslararası bankacılık sistemine erişiminin tamamen yasaklanmasını talep etmişti.
SWIFT nedir ve bankalar buna erişimi kaybettiğinde ne olur?
SWIFT nedir?
"Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication"ın kısaltması olan SWIFT, hızlı sınır ötesi ödemeleri kolaylaştıran güvenli bir mesajlaşma sistemidir.
Standartlaştırılmış mesaj sistemi son derece güvenilirdir ve bankaların yüksek hacimli işlemleri çok hızlı bir şekilde işlemesine olanak tanır.
Belçika merkezli sistem, 1970 yılında, onu kullanan binlerce finans kuruluşundan oluşan bir kooperatif olarak kuruldu.
Uluslararası finansın bel kemiği haline geldi. Yıllık incelemesine göre, 2020'de SWIFT platformu üzerinden her gün yaklaşık 38 milyon mesaj gönderildi. Sistem kullanılarak her yıl trilyonlarca Euro transfer ediliyor.
SWIFT yasağı neden önemlidir?
Rus bankalarının SWIFT'den yasaklanması, onların dünya çapındaki finansal piyasalara erişmelerini çok daha zor hale getiriyor.
Sonuç olarak, Rus işletmeleri ve etkilenen bankalarda hesabı olan bireyler için mal ithal etmek ve ihraç etmek ve yurtdışında borç almak ve yatırım yapmak çok daha zor - imkansız olmasa da - olacaktır.
Rus bankalarının yasaklanması dünyada bir ilk olmayacak. ABD yaptırımlarının ardından 2019'da bazı İran bankaları SWIFT'den men edildi. Ülkenin bir bütün olarak erişimi 2012 ve 2016 yılları arasında askıya alındı.
Rusya Merkez Bankası'na da yaptırım
Ülkenin bazı ticari finans kurumlarından SWIFT'e erişimin çekilmesinin yanı sıra, Rusya'nın merkez bankasına da yaptırım uygulandı.
Avrupa Komisyonu, yaptırımların merkez bankasının "uluslararası rezervlerini kullanmasını" engelleyeceğini ve Rus hükümetinin 600 milyar doların üzerinde (536 milyar Euro) döviz rezervini etkin bir şekilde keseceğini söyledi.
Yaptırımların etkisi başlangıçta rublenin ABD doları karşısında yüzde 30 düşmesine neden oldu ve Rus merkez bankasının değer kaybı ve enflasyon risklerini bertaraf etmek için faiz oranlarını yüzde 20'ye yükseltmesine yol açtı.
Rus para birimi o zamandan beri dolar karşısında savaş öncesi seviyelerine yükseldi.
