Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan, çip savaşlarında dikkat çeken bir adım attı. Çin'in önde gelen yarı iletken firmalarına ihracat kısıtlamaları getiren Tayvan, bu kararıyla ABD’nin uzun süredir uyguladığı yaptırım politikasına benzer bir çizgi izlediğini ortaya koydu.
Tayvan Ekonomik İşler Bakanlığı, yaptığı açıklamada, Çin merkezli Huawei, SMIC ve bu iki teknoloji devinin çeşitli bağlı ortaklıklarını “Stratejik Yüksek Teknoloji Malları Varlık Listesi”ne eklediğini duyurdu. Söz konusu listeye dahil edilen şirketler için Tayvanlı firmaların ileri düzey yarı iletken teknolojilerini içeren ürünlerin ihracatı yasaklandı. Bu gelişme, Tayvan merkezli çip üreticileri için doğrudan bağlayıcılık taşıyor ve özellikle son yıllarda Çin'in çip üretim kapasitesini artırma yönündeki çabalarına karşı ciddi bir önlem olarak değerlendiriliyor.
Tayvan'ın bu kararının ABD tarafından Çinli teknoloji firmalarına uygulanan benzeri kısıtlamalarla örtüşmesi dikkat çekti. Amerika Birleşik Devletleri daha önce hem Huawei hem de SMIC’i yaptırım listesine alarak birçok ülkenin bu iki firmayla iş yapmasını engelleme yönünde baskı kurmuştu.
7 nanometrelik çip tartışması ve ABD'nin baskısı
Huawei ve SMIC’in birlikte geliştirdiği 7 nanometrelik çip, 2023 yılı içinde Huawei’in Mate 60 serisi akıllı telefonlarında kullanılmıştı. Bu çipin piyasaya sürülmesi, ABD'nin Çin çip endüstrisini sınırlamaya yönelik yürüttüğü politikaların etkinliğinin sorgulanmasına neden olmuştu. Çünkü 7 nanometrelik üretim teknolojisi, ileri düzey yarı iletken üretim kapasitesine işaret ediyor ve Çin’in teknolojik sınırlamalara rağmen önemli bir atılım gerçekleştirdiğini gösteriyordu.
ABD, Çin'in çip sektöründe hızlı ilerleme kaydetmesini durdurmak amacıyla ithalat ve ihracat kontrollerini sıkılaştırırken, Tayvanlı üreticilerin bu gelişimde payı olup olmadığı yönündeki tartışmalar da büyümüştü. Washington yönetimi bu bağlamda Tayvan'ın önde gelen çip üreticisi TSMC’nin, gelişmiş işlemcileri Çin ana karasına göndermemesini istemişti.
Yapay zeka çipi ihracı ve 1 milyar dolarlık ceza ihtimali
Kanada merkezli entegre devre araştırma şirketi TechInsights’ın yürüttüğü bir incelemede, TSMC’nin ürettiği bir yapay zeka çipinin, Huawei’in geliştirdiği yapay zeka eğitim kartlarının içinde kullanıldığı tespit edildi. Bu bulgunun ardından TSMC’nin Çin’e yönelik ihracat kontrollerini sıkılaştırması gerektiği yönünde baskılar artış göstermişti.
Dünyanın en büyük çip üreticisi konumunda bulunan TSMC'nin, ABD’nin çip yaptırımlarını dolaylı yoldan deldiği gerekçesiyle ciddi bir mali yaptırımla karşı karşıya kalabileceği belirtiliyor. Bu kapsamda, TSMC’nin 1 milyar dolara kadar para cezası alma riski bulunduğu ifade edildi. Şirketin ABD ve Çin arasında sıkışan politik ve ticari pozisyonu, Tayvan’ın ihracat politikaları açısından stratejik bir dönemeç olarak değerlendirildi.
