Trafikte kazaları önlemek için denetimlerin tek başına yetersiz kaldığını bildiren İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, yeni dönemde uygulanacak cezaların daha caydırıcı olacağını söyledi. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, trafik cezalarının artırılmasına yönelik düzenlemeleri içeren kanun teklifinin TBMM’ye gelmesi öncesinde, trafikte yeni döneme ilişkin açıklamalarda bulundu. Yerlikaya’nın açıklamalarından öne çıkanlar şunlar oldu: “Karayollarında trafik kanunumuz var. Eğer yollarda kurallara riayet eden bir sistem ve kültür hepimizde oluşursa, o zaman trafik güvenliği arzu ettiğimiz noktaya ulaşır. Göreve geldiğim ilk gün, bütün birimlerden ve arkadaşlarımızdan brifing aldığımızda, trafik güvenliğiyle ilgili gelmiş olduğumuz noktayı, 2021 hedeflerini ve 2020’de belirlenen hedefleri inceledik. 2030’a giden süreçte hedeflere ulaşma konusunda bir sapma olduğunu gördük. Dolayısıyla şunu yaptık: Trafik güvenliğiyle ilgili yapmamız gereken, tüm dünyanın başardığı gibi, bunu başaran ülkelerde olduğu gibi, denetim ve caydırıcı kuralların etkin şekilde uygulanmasıdır. Trafikte yaşanan can kayıplarının ve yaralanmaların olmasını istemiyoruz. Ancak maalesef 2015’ten 2024 yılına kadar olan can kayıplarına baktığımızda, yıllık ve günlük veriler var. 2015 yılında bir yılda 7.530 can kaybı yaşandı; bu da günlük ortalama 20,6 kayba denk geliyor. 2021 yılına geldiğimizde bu rakam günlük 14,7, yıllık 5.362 oldu. Bir yıl sonra biraz daha düşerek 14,3’e indi. Ancak 2023’e geldiğimizde 17,9’a yükseldi. Bu artışın sebebi, trafik denetimi ve caydırıcı kuralların bir arada olması gerektiği gerçeğidir. Trafik kültürünün ve güvenliğinin oluşabilmesi için bu ikisinin birlikte yürütülmesi şart. "Denetimleri artırma konusunda büyük gayret gösterdik" Biz 6 Şubat’ta asrın felaketini yaşadık. O dönemde tek odak noktamız yaraları sarmaktı. Ardından Mayıs seçimleri gerçekleşti. O dört-beş aylık süreçte kaza, ölüm ve yaralanma sayıları maalesef çok arttı. Bu süreci son 6 ayda toparlamak için denetim konusunda büyük gayret gösterdik. Ancak asıl olarak 2024 yılına hazırlandık. Bunu yaparken de şu adımları attık: Trafik görevlilerimizin, jandarma ve emniyet personelimizin sayısını artırdık, ekip sayılarımızı artırdık, radar sayılarımızı artırdık, araç, ekip ve personel sayımızı planlı bir şekilde artırarak denetim gücümüzü yükselttik. 2019’da, son altı yılda 75,8 milyon denetim yapılmıştı. 2023’te günlük ölüm oranının 14,9’a çıktığı yıl 82,3 milyon denetim yapıldı. Biz yılı 82,9 milyon denetimle kapattık. Bir yıl sonra, ekip sayısı, araç sayısı, personel sayısı hep birlikte sahadaydı. En çok kazaların yaşandığı bölgelerde yoğun denetimler gerçekleştirdik. Denetim sayısını %50 artırarak 124,3 milyona çıkardık. İdari işlem sayısını ise %44 artırarak 22 milyondan 32 milyona yükselttik. Ölüm sayısını, yani can kayıplarını 197 kişi azaltarak 17,4’e düşürebildik. “5 ihlal kazaların yüzde 85’ini oluşturuyor” Burada tabii en önemli konu, hız ihlali. Çünkü hız ihlali, kazaların en temel nedenlerinden biri olarak kabul ediliyor. Maalesef öyle. Trafik kural ihlalleriyle ilgili beş temel ihlal var ki, can kayıplarının en büyük nedeni bunlar. %84,7, yani yaklaşık %85’i yalnızca bu beş kural ihlalinden kaynaklanıyor. Bakın, bu beş kural ihlali şöyle sıralanıyor: Hız kural ihlali, Şerit izleme ve değiştirme hataları (halk arasında “makas” olarak bilinen), Geçiş önceliği ve dönüş kurallarına uymama, Arkadan çarpma, Kırmızı ışık ihlali. İşte bu beş ihlal, trafikteki can kayıplarının yüzde 84-85’ini tek başına oluşturuyor. Şimdi 2024’e tekrar bakalım. Aslında biz 2024’te Türkiye’ye şunu gösterdik: Denetimi olması gereken noktaya getirdik. Ancak birazdan sunumlarda da göreceğiniz üzere, caydırıcı kural olmadığı sürece, denetimi ne kadar artırırsak artıralım eksik kalıyor. Evet, denetimin tesirinin, yani sonucunun ölçüsü; ölümlü ve yaralanmalı kazalardaki azalmadır. Ancak 2024’te gördük ki, bu hedefe tam olarak ulaşamadık. Bakın, 2024 yılında 385 bin yaralanma meydana geldi. Günde 1.055 kişi trafikte yaralanarak hastaneye kaldırıldı. Bu sayı, bir şehir hastanesinin kapasitesine denk geliyor. Düşünün, her gün Türkiye’de 1.055 yaralanma yaşanıyor. Biz 2023’e göre denetim sayısını 41,3 milyon artırarak 122,3 milyona çıkarmamıza rağmen sadece 197 kişinin can kaybını önleyebildik. Ama biz bunu istemiyoruz, hedefimiz bu değil. Sayın Cumhurbaşkanımızın belirlediği hedef çok daha ileri bir noktayı işaret ediyor. "Yeni kanun teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu" Dolayısıyla ne yapmamız lazım? Bu kuralların caydırıcılıklarını yeniden gözden geçirmemiz gerektiğini gördük. Bu konuda jandarma, emniyet ve Trafik Daire Başkanlığı’ndaki alanında uzman kahramanlarımızla birlikte yüzlerce toplantı yaptık. Ve şu sonuca vardık: Can kayıplarına en çok sebebiyet veren bu beş kural ihlaliyle ilgili caydırıcılığı nasıl artırabiliriz? Bu çalışmayı bir kanun teklifi haline getirdik. AK Parti Grubumuz bunu Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sundu ve şu anda Gazi Meclisimizin takdirinde. Bu süreçte yalnızca ülkemizi değil, dünyayı da izledik. Bu konuda başarıya ulaşan ülkelerin uygulamalarını inceledik. Arkadaşlarımız “Türkiye’de yeni bir caydırıcı kural modeli nasıl olmalı?” sorusuna odaklanarak çalıştı. Ve şu anda bu düzenleme Meclis’te.” Teklifte hangi cezalar yer alacak? Teklife göre tescil plakasının farklı okunmasına veya okunamamasına neden olacak şekilde plakasında değişiklik yapan sürücüler 140 bin lira idari para cezasına çarptırılacak, araç 30 gün süreyle trafikten menedilecek. Yük taşımada kullanılan ve azami yüklü ağırlığı 3 bin 500 kilogramdan fazla olan motorlu taşıtlar ile yolcu taşımacılığı faaliyetlerinde kullanılan ve sürücüsü dahil oturma yeri 17'den fazla olan motorlu taşıtlarda takograf, taksi hizmeti veren otomobillerde de taksimetre bulundurulması, kullanılması zorunlu olacak. Yerleşim yeri içinde hız sınırını 46-55 kilometre/saatten fazla ihlal edenlerin her seferinde 30 gün, 56-65 kilometre/saatten fazla ihlal edenlerin her seferinde 60 gün, 66 kilometre/saatten fazla ihlal edenlerin ise her seferinde 90 gün süreyle sürücü belgeleri geri alınacak. Geçiş üstünlüğüne sahip araçlara geçiş hakkı vermeyen sürücülere 15 bin lira idari para cezası kesilecek. Cankurtaran araçları, yaralı veya acil hasta taşıyan araçlar ile itfaiye ve orman yangınlarıyla mücadele eden araçlara yer açmayan ve gerekiyorsa durmayan sürücülere 46 bin lira idari para cezası verilecek ve sürücü belgeleri 30 gün süreyle geri alınacak. Araçlardaki değişikliğin çevredekileri rahatsız edecek derecede gürültü çıkaracak özellikte olması durumunda aracı kullanan sürücüye 16 bin lira idari para cezası uygulanacak. Kırmızı ışık ihlali yaparak trafik kazasına sebebiyet veren sürücülerin sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak. Geri alınan sürücü belgeleri, geri alma süresi sonunda sürücünün psikoteknik değerlendirmeden geçirilerek sürücü belgesi almasına mani hali olmadığının anlaşılması şartıyla iade edilecek. Seyir halinde cep ve araç telefonu ile benzer haberleşme cihazlarını kullanan sürücülere 5 bin lira idari para cezası kesilecek. Yarış yapan motorlu araç sürücülerine 46 bin lira idari para cezası uygulanacak ve sürücü belgeleri 2 yıl süreyle geri alınacak. Ölümlü veya yaralanmalı trafik kazalarında, zabıtanın iznini almadan zaruret dışında olay yerinden ayrılan sürücülere 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. [news_id:787210]
