Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan ve vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerin toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının yüzde 1 ile sınırlandırılması kararını aldı. Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) da “sermaye piyasası kurumları” için aynı sınırlama geldi.
BDDK'nın bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptıkları TL alım ve satım işlemlerine ilişkin yaptığı açıklamada, konsolidasyona tabi yurt dışındaki kredi kuruluşu ve finansal kuruluş niteliğini haiz ortaklıklarıyla gerçekleştirdiği işlemler hariç, bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan ve vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerin toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının yüzde 10'u ile sınırlandırılmasına, sınırlamaya dahil edilen işlemlerin hesaplamasında 90 ilâ 360 gün vadeli işlemlerin yüzde 75, 360 gün ve üzeri vadeli işlemlerin ise yüzde 50 oranında dikkate alınmasına, söz konusu oranın günlük olarak solo ve konsolide bazda hesaplanması uygulamalarına devam edilmesine, mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılmamasına ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemlerin yenilenmemesi yönünde kararın 9 Şubat 2020'de aldığı hatırlatıldı.
Açıklamada şunlar kaydedildi:
"Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle küresel piyasalardaki dengesizlikler ve risklerin artmış olması nedeniyle, söz konusu risklerin yönetilmesi ve finansal istikrarın korunmasına yönelik olarak atılan adımların ve alınan tedbirlerin etkinliğini artırmak bakımından yapılan değerlendirme sonucunda Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun 12.04.2020 tarihli ve 8989 sayılı kararı ile bankaların, yurt dışı yerleşiklerle vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri işlemler için özkaynakların yüzde 10'u nispetinde belirlenmiş olan sınırlamanın yüzde 1 olarak yeniden belirlenmesine, sınırlamaya dahil edilen işlemlerin hesaplamasında kullanılan vadeye göre farklı dikkate alınma oranları uygulamasının kaldırılmasına, söz konusu işlemlerin anlaşılan vadeden önce her ne sebeple olursa olsun bozulmak istenmesi veya vadesinin uzatılmasının istenmesi durumunda kurumun yazılı onayının alınmasına, diğer hususların aynen uygulanmaya devam edilmesine karar verilmiştir."
Vadede TL satım
Açıklamada, konsolidasyona tabi yurt dışındaki kredi kuruluşu ve finansal kuruluş niteliğini haiz ortaklıklarıyla gerçekleştirdiği işlemler hariç, bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan ve vadesine 7 gün veya daha kısa süre kalan, vadede TL satım yönündeki para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlem tutarları toplamının, en son hesapladıkları yasal öz kaynaklarının yüzde 10'unu geçemeyeceği, söz konusu oranın günlük olarak solo ve konsolide bazda hesaplanacağı, opsiyon işlemlerinin hesaplamada delta eşdeğeri ile dikkate alınacağı, valör tarihi işlem tarihinden sonra olan (ileri valörlü) türev işlemlerin, hesaplamada valör tarihi itibarıyla dikkate alınacağı ve mevcut aşım giderilinceye kadar aşım bulunan vade aralığında işlem yapılmayacağı yönünde kararın 18 Aralık 2019'da alındığı anımsatıldı.
Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
"Ancak, benzer şekilde Kovid-19 salgınının yol açtığı finansal risk artışının ve ekonomimize yönelik diğer risklerin yönetilmesi için atılan adımları ve alınan tedbirleri desteklemek açısından yapılan değerlendirme sonucunda, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun 12.04.2020 tarihli aynı kararı ile bankaların, yurt dışı yerleşiklerle vadede TL satım yönünde gerçekleştirecekleri işlemler için söz konusu işlem tutarları toplamının, bankaların en son hesaplanan yasal özkaynaklarına oranının hiçbir takvim gününde vadesine 7 gün kalan işlemler için yüzde 1'i, vadesine 30 gün kalan işlemler için yüzde 2'yi, vadesine 1 yıl kalan işlemler için yüzde 10'u geçmemesine, her ne sebeple olursa olsun söz konusu işlemlerin anlaşılan vadeden önce bozulmak istenmesi veya vadesinin uzatılmasının istenmesi durumunda kurumun yazılı onayının alınmasına, diğer hususların aynen uygulanmaya devam edilmesine karar verilmiştir."
SPK ise resmi internet sitelerinden yaptıkları açıklamada, "COVID-19 salgını nedeniyle küresel piyasalardaki dengesizlikler ve risklerin artmış olması nedeniyle, söz konusu risklerin yönetilmesi ve finansal istikrarın korunmasına yönelik olarak atılan adımların ve alınan tedbirlerin etkinliğini artırmak amacıyla Kurulumuzun 13/04/2020 tarihli toplantısında;
1) Sermaye piyasası kurumlarının yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan ve vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerin toplamının ilgili sermaye yeterliliği düzenlemeleri uyarınca bir önceki ay sonu itibarıyla hazırlanmış sermaye yeterliliği tablolarında yer alan özsermaye tutarlarının %1’i ile sınırlandırılmasına, söz konusu oranın günlük olarak takip edilmesine, bu minvalde mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılamamasına ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemlerin yenilenmemesine, söz konusu işlemlerin anlaşılan vadeden önce her ne sebeple olursa olsun bozulmak istenmesi veya vadesinin uzatılmasının istenmesi durumunda Kurulun yazılı onayının alınmasına,
2) Sermaye piyasası kurumlarının yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan vadede TL satım yönündeki para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlem tutarları toplamının, (1) no’lu bentte belirtilen şekilde hesaplanan özkaynaklarına oranının hiçbir takvim gününde
- vadesine 7 gün kalan işlemler için %1’i,
- vadesine 30 gün kalan işlemler için %2’yi
- vadesine 1 yıl kalan işlemler için %10’u geçmemesine,
her ne sebeple olursa olsun söz konusu işlemlerin anlaşılan vadeden önce bozulmak istenmesi veya vadesinin uzatılmasının istenmesi durumunda Kurulun yazılı onayının alınmasına, karar verilmiştir." şeklinde duyurdu.
