Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren borç yapılandırma yasasının Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yeni pakete ilişkin merak edilen soruları ve yanıtlarını sizler için derledik.
İçinde kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılması, kesinleşmemiş ve dava safhasında bulunan alacaklar, inceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan alacaklar, matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi, bazı kurumlar vergisi mükelleflerine son dakika sürprizi ek vergi, deprem bölgesine yönelik özel düzenlemeler gibi düzenlemelerin de yer aldığı 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun dünkü Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Yürürlüğe giren yeni kanun teklifiyle ilgil merak edilen 10 soru ve cevapları ise şöyle:
1- Hangi borçlar yapılandırılacak, borcumu nasıl öğrenebilirim?
Tüm vergi, prim, trafik, askerlik, nüfus, köprü, otoyol kaçak geçiş cezaları ve daha önce hiç yapılandırma düzenlemesinde yer almayan adli para cezaları, idari para cezaları, öğrenim kredisi borçları, destekleme primi borçları da yapılandırma kapsamında yer alıyor.
Belediyelerin emlak vergisi, su borçları da dâhil olmak üzere tüm alacakları, oda ve borsaların, birliklerin aidat borçları da yapılandırılabilecek.
2- Peşin ödemedeki avantajlar neler, borçlar kaç taksitle ödenebilir?
Borcun peşin ödenmesi durumunda yurt içi ÜFE tutarının yüzde 90'ından vazgeçilecek. Borç idari para cezasıysa asıl alacaktan yüzde 25 oranında indirim sağlanacak. Ödenecek alacağın feri alacaktan ibaret olması durumunda feri alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan yüzde 50 indirim yapılacak.
Önceki borç yapılandırmalarda 36 ay olan üst sınır 48 aya çıktı. Azami süreler aşılmamak kaydıyla bu düzenlemeye göre yapılandırılan borçlar 12, 18, 24, 36 veya 48 eşit taksitte ödenebilecek. Borçlular, ödeme seçeneklerinden birini başvuru sırasında tercih edecek.
Borcunu peşin ya da daha kısa sürede ödeyenler avantajlı olacak. Vergi ve prim borçları başta olmak üzere birçok kuruma ödenmeyen borçların cezaları silinecek.
Spor kulüpleri ise borçlarını 120 eşit taksitle ödeyebilecek.
3- Yapılandırma başvurusu için süre sınırı var mı?
Bu fırsattan yararlanmak isteyenlerin 31 Mayıs 2023'e kadar başvuruda bulunması gerekiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, SGK, Ticaret Bakanlığı, il özel idareleri, belediyelere ödenecek tutarların ilk taksiti 30 Haziran'a kadar, diğer taksitler de bu tarihi takip eden aylık dönemler halinde azami 48 ay eşit taksitte ödenebilecek.
4- Başvuru ve ilk taksit ödeme tarihlerinin uzatılması mümkün mü?
Cumhurbaşkanı'na başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini 1 aya kadar uzatma konusunda yetki verilmiş bulunuyor. (7440 sayılı Kanun, Madde. 9/16). Cumhurbaşkanı, bu yetkisini kullanarak, başvuru süresini 30 Haziran 2023, ilk taksit ödeme süresini ise 31 Temmuz 2023 tarihine kadar uzatabilir. Daha önceki yapılandırma düzenlemesinde bu yetkisini kullanmıştı.
5- Trafik ceza puanı ne zaman silinecek?
Alkollü ve uyuşturucuyla araç kullanmak, drift yapmak ve ölümlü kazaya sebebiyet vermek dışında sürücülere uygulanan trafik idari para cezalarına istinaden verilen ceza puanları siliniyor. Ehliyetine el konulan 10 bin sürücünün ehliyeti iade edilecek. Yasa kapsamında sicildeki 5 ile 95 puan cezalar sıfırlanmış olacak.
6- Toplamı 2 bin liranın altında olan 3 farklı trafik cezası da silinecek mi?
Alacaklardan vadesi 31 Aralık 2022'den önce olmasına karşın 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle ödenmeyen ve tüm tahsil daireleri itibariyle asli ve feri toplamı 2 bin lira ve altında olan borçlar silinecek. Üç ayrı ceza olsa da iki bin lirayı geçmiyorsa aynı kapsamda değerlendirilecek.
Bu tutarın hesabında 1 Ocak 2023 itibariyle tahsil dairesi kayıtları dikkate alınacak. Düzenleme öncesi yapılan ödemeler iade edilmeyecek. Bu konuda açılan davalar, alacaklı tahsil dairesinin alacağın terkin edildiğine ilişkin bildirimi üzerine mahkeme tarafından sonlandırılacak.
7- Matrah ve vergi artırımına gidilebilecek mi?
Mükelleflerce çeşitli sebeplerle noksan beyan edilmiş veya beyan dışı bırakılmış geçmiş yıl gelirlerinin belli oran ve tutarlar dahilinde beyan edilmesi sağlanacak.
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşlarınca tespit edilecek rayiç bedeliyle defterlerine kaydedebilecek.
2022 yılı için matrah ve vergi artırımı imkanı sağlanacak.
8- Sosyal güvenlik kapsamındaki hangi borçlar yapılandırılabilecek?
GSS primleri, sigorta, işsizlik sigortası, sosyal güvenlik destek primi, ödeme imkanı ortadan kalkan isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, iş kazası, meslek hastalıkları gibi nedenlerle işverene rücu edilen alacak yapılandırılabilecek. Emekli aylıklarından yersiz ödemelerden kaynaklı alacaklarına karşılık sattıkları ürün bedellerinden kesinti yapmak suretiyle Kurum'a ödenmesi gereken prim alacakları da bu kapsamda yer alacak.
Ödeme süresi 31 Aralık 2020 veya önceki bir tarih olduğu halde ödenmeyen sigorta primi, işsizlik sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası asılları toplanı 500 lirasını aşmayan alacaklarla tutarına bakılmadan bu alacaklara bağlı feri alacaklardan tutarı 10 bin lirayı aşmayanların tahsilinden vazgeçilecek.
9- Borçlar, kredi kartıyla yapılandırılabilir mi?
Kredi kartıyla peşin ya da taksitle ödeme imkanı bulunuyor. Kredi kartıyla ödemek isteyenler www.gib.gov.tr internet adresinde yer alan interaktif vergi dairesi uygulamasından yapılabilir. Kredi kartıyla ödemede işlem tarihi itibariyle borç ödenmesi kabul edilecek.
10- Başvurular nereye yapılacak?
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın (www.gib.gov.tr/ivd.gib.gov.tr) internet adresinden kullanıcı kodu ve şifre, e-Devlet şirkesi ya da anında kayıt olarak veya e-Devlet üzerinden İnteraktif Vergi Dairesi'ne giriş yapılarak bağlı olunan vergi dairesine şahsen veya posta yoluyla başvuru yapılabilir.
Diğer vergi daireleri aracılığıyla da gerçekleştirilebilir. Birden fazla vergi dairesine borcu olanlar her bir vergi dairesi için ayrı ayrı başvuracak.
