Kamu Denetçiliği Kurumu, bazı zincir marketlerin plastik poşet satışını tamamen kaldırarak tüketicilere sadece daha maliyetli olan kağıt ve bez torbaları sunmasının mevzuata aykırı olduğunu tespit etti ve bu uygulamanın denetlenerek gerekli yaptırımların uygulanması yönünde tavsiye kararı aldı. 3 Ağustos 2025 tarihinde, Kamu Denetçiliği Kurumu bazı zincir marketlerde plastik poşet satışının tamamen kaldırılarak yalnızca bez ve kâğıt çanta seçeneklerinin sunulmasının, tüketiciler açısından ek maliyet doğurduğuna dikkat çekerek denetim ve yaptırım çağrısında bulundu. Kurum, “Zincir marketin söz konusu uygulaması, tüketiciye seçim hakkı tanımamakla birlikte piyasaya dayalı çevre koruma mekanizmalarının esas amacı olan davranışsal dönüşümü değil, zorunlu ve ekonomik külfet yaratan bir dayatma ortaya çıkarmaktadır” ifadelerine yer verdi. Plastik poşetin yerine gelen yük Kamu Denetçiliği Kurumu’na yapılan bir başvuruda, bir tüketicinin zincir marketten yaptığı alışveriş sırasında kasiyerden plastik poşet istediği ve kendisine yalnızca bez ya da kâğıt çanta satışı yapıldığı cevabının verildiği bildirildi. Tüketici, bu uygulamanın, Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın “satış noktalarının yükümlülükleri” başlıklı 8. maddesine aykırı olduğunu belirtti. Başvuruda, söz konusu marketlerin denetlenmesi ve yürürlükteki mevzuat kapsamında gerekli işlemlerin başlatılması talep edildi. Kamu Denetçiliği Kurumu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na gönderdiği tavsiye kararında, “zincir marketlerde yasal yükümlülüklere aykırı olarak plastik poşet satışı yapılmamasının idari denetim kapsamına alınarak gerekli yaptırımların uygulanması” yönünde çağrı yaptı. Yasal çerçevenin ihlali Kurumun kararında, Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’da marketlerin plastik poşet satışını tamamen kaldırıp yalnızca kâğıt, file ve bez çanta gibi daha pahalı alternatifleri sunmasının açıkça yasaklandığına dikkat çekildi. Mevzuatın 8. maddesi uyarınca, çevre dostu taşıma ekipmanlarının plastik poşetlerin yerine değil, yanında ve seçime açık biçimde sunulması gerektiği vurgulandı. Kararda, “Plastik poşet tedarik ve satışının yeniden sağlanması, buna paralel olarak da alternatif taşıma ekipmanlarının da sunulmaya devam edilmesi gereklidir” ifadesi yer aldı. Çevreci gerekçe, ekonomik külfet KDK, zincir marketlerin çevre koruma amacıyla plastik poşet satışını tamamen kaldırarak yalnızca alternatif çanta satışı yapmasının hem plastik poşet bulundurma zorunluluğunu ihlal ettiğini hem de tüketici hakları ile ekonomik yükümlülükler arasında ciddi bir dengesizlik yarattığını belirtti. Kararda şu değerlendirme yapıldı: “Zincir marketin söz konusu uygulaması, tüketiciye seçim hakkı tanımamakla birlikte piyasaya dayalı çevre koruma mekanizmalarının esas amacı olan davranışsal dönüşümü değil, zorunlu ve ekonomik külfet yaratan bir dayatma ortaya çıkarmaktadır. Özellikle plastik poşetlerin belirli bir ücret karşılığı sunulması yönündeki yasal düzenleme, tüketiciyi bilinçlendirmeyi ve tercihini çevre dostu yönde şekillendirmeyi amaçlarken, poşete nazaran daha yüksek ücret karşılığı yalnızca kağıt torba sunulması suretiyle tüketiciye seçenek bırakılmaması, düzenleyici hükümlerin özüne ve ruhuna aykırıdır.”
