İstanbul, 15 Ocak (DHA) - Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DİSK-AR), yayınladığı yazılı açıklamada işsizlik ve istihdama dair değerlendirmelerde bulunarak, kayıtdışı ve güvensiz istihdamda görülen artışın "kaygı verici boyutta" olduğunu vurguladı.
DİSK-AR, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ekim 2017 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından açıklanan Ekim 2017 dönemi sigortalı istatistiklerinden faydalanarak, işsizlik ve istihdama ilişkin değerlendirmeleri şöyle açıklandı,
- TÜİK verilerine göre dar tanımlı ve mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 10.3 olarak gerçekleşti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış işsiz sayısı ise üç milyon 274 bin olarak gerçekleşti.
- Geniş tanımlı işsiz sayısı 5.8 milyon, geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 17.1 olarak gerçekleşti.
- Genç işsizlik oranı yüzde 19.3 olarak gerçekleşti.
- Kadın işsizliği yüzde 14, genç kadın işsizliği ise 25.7 olarak açıklandı.
- Ne istihdam ne de eğitimde olan gençlerin oranı (NEET) yüzde 24.1 oldu.
- TÜİK Ekim 2017 dönemi istihdam artışını bir milyon 378 bin olarak açıkladı.
- TÜİK’e göre 2017 döneminde sigortalı-kayıtlı istihdam artışı 895 bin.
- Ekim 2017 dönemindeki istihdam artışının 483 bini kayıt dışı olarak gerçekleşti.
- SGK ise Ekim 2017 için sigortalı istihdam artışını bir milyon 946 bin olarak açıkladı.
- Zorunlu sigortalı sayısı 681 bin artarken stajyer, kursiyer, bursiyer ve çırak sayısı bir milyon 165 bin arttı.
TÜİK tarafından açıklanan dar tanımlı (standart) mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizliğin yüzde 10.3 olarak gerçekleştiğine işaret eden açıklamada, mevsimsel etkilerden arındırılmış işsiz sayısının ise üç milyon 274 bin olduğu kaydedildi. Ekim 2017 döneminde genel/standart işsizlik oranı geçen yıla bir buçuk puanlık düşüş kaydederken, kentsel işsizlik, genç ve kadın işsizliğinin yüksek seyretmeye devam ettiği, mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizliğin yüzde 12, ve tarım dışı genç işsizliğin yüzde 19 olarak gerçekleştiği bildirildi.
Geniş tanımlı işsiz sayısı Ekim 2017’de beş milyon 834 bin olarak gerçekleşirken, geniş tanımlı işsizlik oranınun yüzde 17.1 olduğunu söyleyen DİSK-AR, iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı bir milyon 506 bin olurken, Ekim 2017 verilerine göre 600 bin işsiz ise iş bulma ümidini kaybetmiş durumda olduğunun altını çizdi.
DİSK-AR, dar tanımlı işsizlik oranının yüzde 10.3 olarak açıklanmasına rağmen diğer işsizlik türlerinin yüksek yüzdelerde olduğuna işaret ederek, kadın işsizliğinin yüzde 14, tarım dışı kadın işsizliğinin 18.4, genç işsizliğinin 19.3, ne istihdam ne eğitimde olan gençlerin oranının yüzde 24.1, kentsel genç kadın işsizliğinin ise yüzde 31.1 olarak gerçekleştiğini duyurdu.
DİSK-AR, işsizliğin azaltılması ve istihdamda kalıcı ve güvenceli artış sağlanması için önerilerini şöyle sıraladı:
- İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
- “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37.5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
- Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.- İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
- Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.
- Uluslararası Çalışma Örgütü ILO’nun “insana yaraşır iş” yaklaşımı temelinde herkese güvenceli ve nitelikli işler sağlanmalıdır.
- Kiralık işçilik yasası (6715) Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmelidir.
- Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
- Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimî işçi statüsüne geçirilmelidir.
- İşsizlik Sigortası Fonunun amaç dışı kullanımına son verilmelidir
- Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.
