Toplum Çalışmaları Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Oğuz Atalay, enflasyonda 4 ila 6 puan bandında düşüşü sağlayabilecek 7 önerisini açıkladı.
Toplum Çalışmaları Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Oğuz Atalay, “Enflasyon neden düşmüyor” başlıklı analizinde Türkiye’nin yüksek enflasyon sorununu mercek altına aldı.
Mayıs 2023 seçimleri sonrası yıllık enflasyonun yüzde 39,59 seviyesinde olduğunu hatırlatan Atalay, yaklaşık iki yılın ardından bu oranın yüzde 37,86 bandında kalmaya devam ettiğini söyledi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz artışlarının Haziran 2023'te yüzde 15 ile başlayıp Mart 2024'te yüzde 50'ye ulaştığını hatırlatan Atalay, para politikasındaki sıkılaşmaya rağmen Nisan sonu itibarıyla baz paranın ve geniş paranın yıllık artış oranlarının sırasıyla yüzde 36,34 ve yüzde 35,35 olarak gerçekleştiğini bildirdi. Atalay bu durumun ise politikanın etkinliğinin sorgulanması gerektiğine işaret ettiğini dile getirdi.
Kaynak: Ahmet Oğuz Atalay
“Yükü alt ve orta gelir grubu çekiyor”
Sıkılaştırıcı para politikalarının ardından maliye politikası tarafının aksadığını savunan Atalay, 2025 yılı Nisan ayı bütçe gerçekleşmelerine göre bütçe giderlerinin geçen yıla göre yüzde 46,3 arttığını, faiz giderlerindeki artışın ise yüzde 128,6 gibi rekor bir seviyeye ulaştığını aktardı.
Mehmet Şimşek'in vergi söylemlerinin altında yatan nedenin de bu bütçe dengesizliği olduğunu belirten Atalay, “Politikaların yükünü alt ve orta gelir grubu çekmekte ancak bu kesimin yaşadığı bütün sıkıntılara rağmen ufukta gemi görünmemektedir” değerlendirmesinde bulundu.
Enflasyonu düşürecek 7 hamle
Atalay'ın mevcut ekonomik darboğazdan çıkış için sunduğu öneriler ise şöyle sıralandı:
📌 Alt ve orta gelir grubunun alım gücünü herhangi bir ilave zam yapmadan artırmak ve bu grubun vergi yüklerini hafifletmek için ilk vergi diliminin sınırının 2 kat, ikinci vergi diliminin sınırının 3 kat artırılması gerekmektedir.
📌 Mevduat faiz gelirleri sadece vadeye bağlı olarak değil faiz gelirine bağlı olarak da artan oranlı vergilendirmeye tabi tutulmalı, pasif getiri elde eden yüksek tasarruf sahiplerinden daha fazla vergi alınmalıdır.
📌 Belirli bir eşiğin üzerinde mevduat faiz geliri elde edenlere portföyünün belirli bir oranında elinde devlet tahvili bulundurmaları zorunlu tutulmalı, elde tutulan tahvilin vadesine göre vergi teşviki getirilmelidir.
📌 Vatandaşların kolaylıkla erişebileceği, reel getiri garantisi sunan ve stopajsız enflasyona endeksli tahvil ihracı artırılmalı ve yaygınlaştırılmalıdır.
📌 Boş konutlara ilave vergi ve çoklu konut sahipliğine artan oranlı vergi getirilmelidir.
📌 Gelir-harcama uyumsuzluğu üzerinden otomatik vergi getirilmelidir.
📌 Kredi kartı ile yapılan yurt dışı harcamalara harcama tutarına göre artan oranlı vergi getirilmelidir.
