EPDK, bir süredir ortaya atılan “EPDK yönetiminin depolamalı RES/GES önlisans başvuruları ile milyarlarca dolarlık vurgun yaptığı ve rant dağıttığı” iddiaları ile ilgili basın açıklaması yaptı.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), depolamalı RES/GES önlisans başvuruları ile ilgili iddalara yanıt verdi.
EPDK'nin açıklamasında, "Kurumumuzun başkanı ve yöneticileri hakkında bu iftiraları atan söz konusu kişiler hakkında maddi-manevi tazminat davası dahil olmak üzere hukuki süreç başlatılmıştır." denildi.
Açıklamada iddialar hakkında şu bilgiler verildi:
"İddia 1: EPDK bir gecede yönetmelik çıkardı, kimsenin haberi olmadan önlisansları dağıttı
Öncelikle EPDK’nın bir gecede yönetmelik çıkarması ve bunu Resmi Gazete’de yayımlatarak yürürlüğe sokması mümkün değildir zira bu durum yasalarımıza ve ilgili mevzuatımıza aykırıdır.
Depolamalı RES-GES önlisans süreci 5 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe giren kanunla kurumumuza görev olarak verilmesi ile başlamıştır.
Bu kanunla depolamalı RES/GES önlisans süreçlerine yönelik “ihale ve yarışma yapılmayacağı” ölçüm zorunluluğunun dahi istenmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
İlgili kanunun amacı emre amade olmayan rüzgar ve güneş kaynaklı üretilen elektriğin depolanarak sisteme bağlanması ve elektrik üretimindeki yenilenebilir enerji payının artırılmasını sağlamaktır.
Önlisans başvurularının alınmasından “4 ay önce” süreç resmiyet kazanmış ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile de konudan tüm Türkiye haberdar olmuştur.
Kurumumuz tarafından önlisans başvurularının alınmasından “2 ay önce” sürecin teknik detaylarını içeren bir taslak hazırlanmış ve "kamuoyu" görüşüne açılmıştır. Bu taslağa son şekli verilmeden önce enerji sektörünü takip eden, ilgisi olan herkesin katkısı alınmış bu süreç de tamamen kamuoyunun gözleri önünde, şeffaf bir biçimde ilerleyerek tamamlanmıştır.
Vatandaşlarımızın da katkısı ile son şekli verilen söz konusu yönetmelik Kurulumuz tarafından görüşülerek kabul edilmiş ardından yine Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Görüldüğü üzere 1 gecede yönetmelik çıkarılması ve sessiz sedasız önlisans dağıtılması söz konusu değildir. 19 Kasım 2022 - 28 Eylül 2023 tarihleri arasında kurumumuza 5968 adet başvuru yapılmıştır.
Önlisans sürecinde de EPDK tarafından sık sık kamuoyuna bilgilendirme yapılmış, yatırımcının bu alandaki ilgisi kamuoyu ile paylaşılmıştır. Söz konusu 5 bin 968 adet başvuru, birbirinden farklı yaklaşık 1500 adet şirket tarafından yapılmıştır. Sırayla alınan başvurular kurumumuz tarafından titizlikle değerlendirilmiş ve hazırlıklarını eksiksiz yapan 263 şirkete 663 önlisans verilmiştir.
İDDİA 2: EPDK yönetimi yakınlarına önlisans vermek için sadece online başvuruları kabul etti…Belgelerini hazırlamak isteyen yatırımcılara yeterince süre tanınmadı…
Kurumumuza yapılan önlisans başvuruları depolamalı yatırımlar konusunun gündemde dahi olmadığı Mayıs 2019 tarihinden beri online olarak yapıldığı tüm sektör oyuncuları tarafından bilinmektedir. Yani önlisans başvuruları yatırımcıların kırtasiye ile uğraşmasını ve zaman kaybetmesini önlemek için 5 buçuk yıldır online olarak alınmaktadır. Önlisans sürecinde istenen belgeler ise 10 yılı aşkın bir süredir kurumumuzun internet sitesinde yer almaktadır. Yine bu durum da tüm sektör oyuncuları tarafından bilinen bir gerçektir.
Diğer bir deyişle online başvuru süreçlerinde depolamalı önlisans başvurularına özel bir uygulama yapılmamıştır. Yani ilgili Kanunun yürürlüğe girmesi ardından ilgili yönetmelik taslağının kamuoyu görüşüne açılması ve nihayetinde yönetmeliğin de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesini içeren 4 aylık süreci takip eden “herkes” önlisans başvurusunda bulunabilmiştir. Kurumumuzun bu konuda herhangi bir gizli iş yapması, bazı çevreleri kayırması söz konusu değildir, mümkün de olamaz. Zira online başvurulara fiziken ve hukuken müdahale imkanı yoktur. Hiçbir ayrım yapılmaksızın, kurumsal tarafsızlık prensibi ile tüm başvurular sırasıyla alınmıştır.
İDDİA 3: EPDK 19 Kasım’daki yönetmelik değişikliği ile depolamalı RES/GES yatırımları için önlisans vererek yetkisini aştı…Enerji Bakanı bu duruma kızgın olduğu için yeni ihaleye çıktı.
5 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe giren kanunla kurumumuza görev olarak verilen depolamalı RES/GES yatırımlarına ilişkin ön lisans sürecinde bir yetki aşımı kesinlikle söz konusu değildir.
Enerji ve Tabii Bakanlığımızın açtığı Kasım ayında ilan ettiği enerji lisans tahsisi ihalesinin ise depolamalı RES/GES yatırımları önlisans süreci ile bir ilgisi yoktur. Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanlığı uygun gördüğü hallerde kapasite tahsis ve YEKA ihaleleri yapmaktadır. Bu ihalelerde alım garantisi ve süre ihale kapsamında belirlenmektedir. Ayrıca depolamalı RES/GES yatırımları için kurumumuzca verilen herhangi bir alım garantisi, fiyat ya da süre söz konusu değildir.
Bu arada EPDK’nın sorumluluğuna kanunla verilen ve 19 Kasım 2022 tarihindeki yönetmelik değişikliği ile başlayan önlisans sürecinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Sn. Fatih Dönmez’dir. Bahsedilen ve Kasım ayında ilan edilen ihale sürecinde ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Sn. Alparslan Bayraktar’dır. Dolayısıyla iddia sahibi bu yorumu ile de enerji sektöründen habersiz olduğunu göstermiştir.
İDDİA 4: Türkiye, kurulu gücünün yarısı kadar elektrik tüketebiliyorken EPDK elektrikte kurulu gücü artırmaya karar vermiştir.
Elektrikte kurulu güç ile tüketim arasında mukayese yapılması kötü niyetli bir çabadır ve enerji alanındaki cehaleti de ortaya koymaktadır.
Kurulu gücü arttırmaya karar verildiği iddia edilen kaynaklar “yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızdır” ve bu kaynaklar enerjide dışa bağımlılığımızın azaltılmasına katkı sağlamaktadır. Zira teknik yönden kurulu gücün emreamade olması yani istenildiğinde tüketime hazır olması gibi önemli bir kriter de söz konusudur.
Hatırlatmak isteriz kurulu gücün arttırılması veya bağlantı kapasitesinin oluşturulması yetkisi Kurumumuzda değildir. Kurulu gücün artırılması, enerji arz güvenliğinin sağlanması ETKB sorumluluğunda olup; enerji üretim tesislerinin şebekeye bağlanabilir kapasitesi ise ülkemizin sistem operatörü TEİAŞ tarafından hesaplanmakta ve planlanmaktadır. Bu amaçla gerek Bakanlığımız gerek TEİAŞ ülkemizin gücüne güç katmak için var gücüyle çalışmakta, gerekli adımları atmaktadır. EPDK olarak da bu kapsamda alınan ve alınacak her türlü kararın destekçisi olduğumuz da bilinmelidir.
İDDİA 5: Cumhurbaşkanı’nın gideceğini anlayan EPDK yönetimi acele ile 6 dolar-centlik lisans tarifesi kapsamında önlisans dağıttı. Bu rakam 3,375 dolar-cent olabilirdi. Bu fark sebebi ile elektriğe 30 yıl içerisinde 129,6 milyar dolarlık fatura ödenecek. Bu rakam 56 milyar dolar daha düşük olabilirdi? EPDK yönetimi 56 milyar dolarlık vurgun yaptı.
1 Mayıs 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile belirlenen 6 dolar-cent’lik tarife EPDK tarafından belirlenmemiştir. Enerji sektörü ile asgari düzeyde ilgisi olanların bileceği üzere anılan düzenleme 01/07/2021 tarihinden 31/12/2030 tarihine kadar işletmeye girecek olan YEK Belgeli yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisleri için uygulanacak fiyatları ve süreleri kapsamaktadır. Bu fiyatların ve sürelerin belirlenmesi EPDK’nın görev alanında değildir ve EPDK’nın bu alanda fiyat ve süre belirleme yetkisi de yoktur.
Herkesin ulaşabileceği Cumhurbaşkanlığı kararında 30 yıl ibaresi ise yer almamaktadır ve uygulanacak süre 10 yıl olarak düzenlenmiştir. Ayrıca kararda güncelleme formülleri ile birlikte rüzgar ve güneş için 4,95-6,05 dolar-cent aralığında, depolamalı rüzgar ve güneş için ise 5,85-7,15 dolar-cent aralığında bir tarife düzenlenmiştir.
YEKA projeleri kapsamında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının yapacağı ihalede taban fiyat olarak güneş için 3,25 dolar-cent rüzgar için 3,5 dolar-cent her ikisi için tavan fiyat olarak ise 5,50 dolar-cent belirlenmiştir. Bu bilgiler ışığında 129,6 milyar dolarlık ve 56,7 milyar dolarlık bu hesaplamalar tamamen hayal mahsulüdür. Var olmayan 30 yıllık alım süresi ve teşvikler ile bu rakamlara ulaşıldığı anlaşılmaktadır.
Bu arada EPDK’nın verdiği bir alım garantisi yoktur unutulmamalıdır ki hiçbir düzenleyici kurum alım garantisi vermez/veremez böyle bir yetkisi yoktur. Kurumumuz da hiçbir yatırımcıya böyle bir garanti vermemiştir, vermesi de mümkün değildir.
Kurumumuzun başkanı ve yöneticileri hakkında bu iftiraları atan söz konusu kişiler hakkında maddi-manevi tazminat davası dahil olmak üzere hukuki süreç başlatılmıştır.
Söz konusu kişilerin bu iftiralarını sorumlu gazeteciliğin gereği olmasına rağmen kurumumuzun görüşünü almadan ve doğruluğunu araştırmadan yayınlayan basın kuruluşlarına da gerekli tekzip metni gönderilecektir."
