Mehmet Yücel DURAK/SİİRT, (DHA)- SİİRT'in Eruh ilçesinde üretilen ve kaymakamlık tarafından patenti alınan şal-şepik kumaşı, ilçede kurulan atölyelerde çalışan kadınların geçim kaynağı oldu.
Türkiye'de sadece Siirt'in Eruh ilçesinde üretimi yapılan şal-şepik kumaşının patenti, kaymakamlık tarafından alındı. Kaymakamlık bünyesinde 2008 yılından kurulan atölyede, tiftik ipliğinden dokunan kumaşlarla dikilen şal-şepik kıyafeti ise yöre insanı tarafından büyük ilgi görüyor. Şal-şepik atölyesi projesinde usta öğreticisi Nezahat İnan çalışmaları hakkında bilgi verdi. İnan, "2008 yılında beri bu işle uğraşmaktayım ve Eruh'taki projenin ilk kurucularındanım. Şu an bünyemizde 5'i erkek, 12'si kadın ve 2 usta öğretici olmak üzere toplam 19 kişi çalışmaktadır. Şal şepik atölyesinde çalışan elemanların maaşlarını, kaymakamlık desteği ve sunduğumuz projeler ile sağlamaktayız" diye konuştu.
"MEZOPOTAMYA'DA ÜRETİLEN İLK KUMAŞLARDAN"
Şal şepik yapımında kullanılan kumaşın uzun yıllardan beri Eruh'ta üretildiğini ifade eden İnan, şöyle konuştu:
"Fabrikaların olmadığı dönemlerde el tezgahlarında dokunan bu kumaşımızın kesin üretim tarihi bilinmemektedir. Tarihte dokunan ilk kumaşlardan biri olduğu sürekli anlatılıyor. Mezopotamya bölgesinde dokunduğu ve bu kültüre ait olduğunu biliyoruz. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Mezopotamya bölgesinde yaşayan azınlıktaki Ermeni vatandaşlar tarafından dokunan bu kumaş, günümüze kadar gelmiştir. Kumaş yazın serin, kışın sıcak tutar, doğal ve organiktir. Hammaddesi tiftiktir. Kimyasal madde içermez, deniz ve toprağa hiçbir olumsuz etkisi yoktur. Hayvancılığın gelişmesine destek vermektedir. Uzun ömürlüdür, kolay kolay deforme olmaz. Amacımız unutulmaya yüz tutmuş kültürümüzü tekrar yaşatmak, bizden sonraki nesillere aktarmak, çarpık kentleşme ve sosyal yabancılaşma, kısaca göç olayını bir nebze de olsa engellemektedir."
METRESİ 25 LİRA
Eruh'ta tiftik keçisinin yününden üretilen kumaşın metresini 25 liraya sattıklarını anlatan usta öğretici Nezahat İnan, atölyede çalışan kadınların aile bütçesine katkıda bulunduklarını söyledi. İnan, şunları kaydetti:
"Yıllar önce bu işi Eruh ilçemizde yapan kadınlar vardı. Kadınlarımız tiftik yününü kırman (Taşi) dediğimiz yöntemler ile ip haline getiriyorlardı. Bu yöntem şu an teknoloji ile ilçemizde yok olmak üzere ve bunu yapacak kadınlarımız azalmaya başladı. Elimizde olan imkanlar doğrultusunda bizler bunu geliştirmeye çalışıyoruz. Kaymakamlığın bize verdiği destek ile şu an atölyemizde üretim yapıyoruz. Şu an bizler sipariş üzerine il ve ilçelerden gelen talep üzerine çalışıyoruz. Özellikle bize folklor ekiplerinden ciddi talep geliyor. Onlara şal-şepik elbisesi dikiyoruz. Diğer taraftan ise bu iplikten ürettiğimiz kumaşı terziler veya vatandaşlar bizlerden satın alıyor. Satın aldıkları kumaşı birçok terzi dikemiyor ancak diken terziler ise 3 bin, 4 bin, 5 bin lira arasında dikiyor. Atölyemizde bulunan kumaş dikim yerlerinde bir haftada 12 metrelik kumaş dikiliyor ve bu 12 metrenin 1 metresi, 25 liradan satılıyor. Kursiyerlerimiz ise yaptığımız projelerin haricinde diktikleri şal-şepik kıyafeti için metre başına ücret alıyor."
"YAZIN SERİN, KIŞIN SICAK TUTUYOR"
Eruh Kaymakamı Murtaza Dayanç ise şal-şepik kumaşının, Türkiye'de bir tek Eruh'ta üretildiğini ifade ederek, şöyle konuştu:
"Mezopotamya'da ilk üretilen şal-şepik kumaşı, Eruh ilçemiz ile özdeşleşmiş durumda. Şu an bir tek Eruh ilçesinde üretiliyor ve ciddi manada bu işe kafa yoruluyor, emek serf ediliyor. Bu anlamda kaymakamlığımız tarafından başlatılan proje çalışmaları, belediyemiz tarafından da desteklenmektedir. İyi bir noktaya geldik, gerek çalışanımız ve gerekse usta öğreticimiz sayısında istenile seviyeye ulaştık. Bundan sonraki aşamalarda, Eruhlu bayanların evlerine vereceğimiz tezgahları olacak ve aile ekonomisine katkıda bulunacaklar. İleriki dönemlerde Eruh adına son derce önemli bir sektör haline gelecektir. Çünkü sadece ülkemizde burada var, dünyanın en kaliteli keçi tiftiğinden üretilen kumaşı Eruh'ta üretiyoruz. Biz bunun patentini de almış durumdayız. Bundan sonra şal-şepik kıyafeti sadece Eruh ilçemiz ile anılacak, resmi olarak bu patent Eruh ilçesine ait olacaktır. Kuzey Irak'ta bunu yapıyorlardı ve ülkemize bir şekilde ihraç ediyorlardı. Irak'tan gelen 1 ceketlik kumaşın fiyatı 1000- 1500 dolar arasındayken, biz bunu yerli imkanlar ile ürettiğimizde ise fiyatı 2 bin 500 ila 3 bin liraya düşürdük."
