İstanbul, 10 Ocak (DHA) - İstihdam konusunda kısa vadeli geleceğe dönük tahmin yapan Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (SPM) aylık araştırma sonuçlarına göre, işsizlikteki yükseliş Ekim döneminde azalarak sürecek ve istihdam 0.2 puan düşecek.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (ETÜ) SPM'den Araştırmacı Pınar Kaynak’ın hazırladığı “Sanayide gelişmeler ve istihdam eğilimleri” başlıklı yönetici özetinde şu değerlendirmeler yapıldı:
“TÜİK, Eylül 2018 işsizlik oranını yüzde 11.4 olarak açıkladı. İşsiz sayısı Ağustos dönemine göre yüzde 2.2 artarak 3 milyon 749 bin kişiye çıkarken, işgücü yüzde 0.5 azalarak 32 milyon 813 bin kişi oldu. İşgücüne katılım oranı (İKO), Ağustos döneminin 0.3 puan altında, geçen yılın aynı dönemine göre 0.4 puan artışla, yüzde 54 seviyesinde. Bu oran Sanayi istihdamı ise Ağustos dönemine göre 32 bin kişi azalmıştır.
“SPM, 15 Ocak’ta açıklanacak Ekim dönemi işsizlik verilerinde genel işsizlik oranının yatay seyrederek yüzde 11.4, tarım dışı işsizlik oranının ise 0.1 puan artarak yüzde 13.6 düzeyinde seyretmesini bekliyor. Diğer yandan, mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının ise 0.3 puan artarak yüzde 13.6; istihdam oranının ise 0.2 puan azalarak yüzde 47.6 seviyesinde gerçeklemesini tahmin ediyor. Sanayi istihdamının ise ufak bir azalmayla 5 milyon 696 bin kişi seviyesine inmesini bekliyor.
“TÜİK, Eylül 2018 genel işsizlik yüzde 11.4 olarak açıkladı. Bu oran bir önceki yılın aynı döneminden 0.8 puan, Ağustos 2018 dönemi işsizlik oranından ise 0.3 puan yüksek. İşsiz sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9.7 arttı. Genel işsizlik oranına paralel olarak tarım dışı işsizlik oranı da Ağustos dönemine göre 0.3 puan artışla yüzde 13.5 seviyesine çıktı. Bu oran bir önceki yılın aynı döneminden 0.7 puan yüksek. Dolayısıyla, işsizlik oranlarındaki artış eğiliminin devam ettiği görülüyor. Genel işsizlik oranı, tarım dışı işsizlik oranında da Kasım 2012’den bu yana süregelen artış eğilimi devam ediyor.
“Diğer yandan, mevsim etkilerinden arındırılmış genel işsizlik oranı bir önceki döneme göre 0.1 puan artarak yüzde 11.3’e ulaşırken, mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı 0.2 puan artarak yüzde 13.3’e yükseldi.
“Eylül döneminde işgücü, Ağustos dönemine göre yüzde 0.5 azalarak 32 milyon 813 bin kişi oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1.9 arttı. Bu da 598 bin kişinin daha işgücüne katıldığını gösteriyor. Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü bir önceki döneme göre 34 bin kişi azalarak 32 milyon 474 bin kişi seviyesine indi. Bu da bir önceki döneme göre yüzde 0.1 daralma, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 1.9 büyüme olduğuna işaret ediyor.
“Eylül 2018 toplam işgücüne katılım oranı (İKO) yüzde 54 oldu. Bu oran Ağustos döneminden 0.3 puan düşük olmakla beraber geçen yılın aynı dönemine göre 0.4 puan daha yüksek. Diğer yandan, mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılım oranı da Ağustos dönemine göre 0.1 puan azalarak yüzde 53.4 oldu. Bu oran geçen yılın aynı dönemine göre 0.4 puan daha yüksek.
“Eylül 2018’de imalat sektöründe istihdam bir önceki döneme göre 16 bin kişi azalarak 5 milyon 235 bin düzeyinde seyrederken, madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektörlerinde de toplam istihdam 16 bin kişi azaldı. Bunlara paralel olarak sanayi sektörü istihdamı Ağustos dönemine göre 32 bin kişi azalarak 5 milyon 698 bin kişi seviyesine indi. Yıllık bazda hem imalat sektöründeki 246 bin, hem de madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektöründe meydana gelen 32 bin kişilik artışa mukabil, sanayi istihdamı yıllık olarak 277 bin kişi arttı.
“İmalat sektöründe faaliyet gösteren firmaların yöneticilerinin TCMB İktisadi Yönelim Anketi’ne verdikleri yanıtlara göre hesaplanan “İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı” (KKO), Eylül döneminde geçen yılın aynı ayına göre 2.8 puan azalarak yüzde 76.2 seviyesine düştü. Bu rakam Ağustos 2018 dönemi imalat sanayi KKO düzeyine göre 1.6 puan daha düşük.
“Eylül 2018’de tüketim malları imalatı alt sektöründeki kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0.6 puan azalarak yüzde 72.4 düzeyinde çekildi. Yine aynı dönemde ara malları imalatındaki KKO yüzde 79.7’den yüzde 77.7’ye; yatırım malları imalatındaki KKO ise yüzde 78.9’dan yüzde 76.4’e indi. Dolayısıyla, tüketim ve yatırım malları KKO’larının yeniden düşüşe geçtiği; ara malları KKO’sundaki azalma eğiliminin ise devam ettiği görüldü.
“Geçtiğimiz ay yayımlanan bültenimizde işsizlik verilerindeki artışın son bulmasını beklediğimizi belirtmiştik. 17 Aralık tarihinde açıklanan Eylül 2018 dönemi işsizlik oranı beklentilerimizin aksine artmaya devam etti. Hem genel, hem de tarım dışı işsizlik oranları 0.3 puan artarak sırasıyla yüzde 11.4 ve yüzde 13.5 oldu. Mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı ise 0.2 puan artarak yüzde 13.’e yükseldi.
“Ekim 2018 dönemine ilişkin tahminlerimiz işsizlik verilerindeki artışın azalarak da olsa devam etmesi yönünde. Genel işsizlik oranının yatay seyrederek yüzde 11.4, tarım dışı işsizliğin ise 0.1 puan artışla yüzde 13.6 seviyesinde seyretmesini öngörüyoruz. Mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının ise 0.3 puan artarak yüzde 13.6 olmasını bekliyoruz. Diğer yandan, istihdam oranının 0.2 puan azalarak yüzde 47.6 olmasını bekliyoruz.
“Sanayi istihdamının Eylül dönemi değerine ilişkin tahmin ettiğimiz rakam 5 milyon 719 bin kişi olurken, gerçekleşme 5 milyon 698 bin kişi olmuştur. Tahminlerimize göre Ekim döneminde bu sayının 5 milyon 696 bin kişi seviyesinde seyretmesi beklenmeli.”
