İstanbul, 26 Şubat (DHA) - Gıda ve tarım için bitki genetik kaynaklarını koruyan küresel bir ağ tarafından, Norveç'in Svalbard Adası’ndaki bir yer altı mahzeninde önemli bitki tohumlarının depolandığı, gıda ve tarım için yaşamsal önem taşıyan tohumların korunması için inşa edilmiş ve günümüzde yaklaşık bir milyon bitki tohumuna ev sahipliği yapan Svalbard Kıyamet Ambarı, 10. kuruluş yıldönümünü kutlayacak.
Svalbard Kıyamet Ambarı, 2001 yılında, Gıda ve Tarım için Bitki Genetik Kaynakları Uluslararası Anlaşma’nın kabulü ile bir tohum deposu kurulması için harekete geçen Norveç hükümeti tarafından, 2004 yılında Gıda ve Tarım için Genetik Kaynaklar Komisyonu tarafından desteklenerek kuruldu.
Sonradan kurulan gen bankalarından gelen katılımlar ise gıda üretimi için daha uygun olan bitki çeşitlerinin üremesinde kullanıldı. Bu bitkiler arasında buğday ve mısır hasadını büyük ölçüde yok edebilecek pas hastalıklarına dirençli olan türler yer alıyor. Yeni katılımlar, tuzlu topraklara dayanabilecek pirinç çeşitleri üretmek, yüksek derecede evcilleştirilen bitkilere yeni dayanıklılık katmak ve değişen iklim koşulları için gerekebilecek daha hızlı olgunlaşma veya kuraklığa dayanıklılık gibi yeniliklere katkıda bulunması için gerçekleştirildi.
Başlıca yenilebilir gıdalarla ilgili olan yabani bitkilerin giderek tehdit altında olmaları sebebiyle, korunmaları ve kullanılması için artan çabalara ihtiyaç bulunuyor. Bu bitkiler nadiren yoğun bitki iyileştirme programlarının bir parçası olurken, uzmanlar bitkiler üzerinde harikalar yaratacak ilginç özellikler sağladıklarını söylüyorlar.
FAO, değişikliklere uyum sağlamak için önemli özelliklerini geliştirmeye devam edeceği doğal yaşam alanlarında gıda arzı ilgili türlerin korunması için görevde bulunan ülkelere yardımcı olmak için geçtiğimiz günlerde Akraba Yabani Bitkilerin ve Yabani Gıda Bitkilerinin Korunması ve Sürdürülebilir Kullanımı için Gönüllü Kılavuz’u yayımladı.
FAO Bitki Genetikçisi ve Tohum ve Genetik Kaynaklar Ekibi’nin lideri Chikelu Mba, “Yabani akraba bitkiler birçok kez derimizi kurtardı ve iklim değişikliği araç takımımızda yıldızlar olabilir” dedi. Korunan alanların kurulmasının önemli bir adım olduğunu belirten Mba “Birçok ülke aslında bunlara sahip ve yabani akraba bitkilerin korumasını doğa koruması ile birleştirmek için bir potansiyel var” dedi.
FAO, iklim değişikliğine dikkat çekerek, kentleşme ve değişen arazi kullanım kalıpları pek bilinmeyen türlerin çoğunun hayatta kalması için giderek artan tehditler oluştururken koruma çabalarının hız kazanması gereğine işaret ediyor.
FAO Tarım ve Tüketici Güvenliği Birimi’nden Sorumlu Genel Direktör Yardımcısı Ren Wang “Yabani akraba bitkiler ve yabani gıda bitkilerinin çeşitliliği sürekli olarak aşınmakta ve eğer mevcut ihmal seviyesi kontrol edilmezse birçoğunun nesli tükenebilir” uyarısında bulundu.
FAO Bitki Üretim ve Koruma Bölümü Direktörü Hans Dreyer “insanlara somut bir şekilde fayda sağladığının” gösterilmesi durumunda bu girişimlere yönelik kamu desteğini artırmanın daha kolay olacağını söyledi ve ekledi, “Koruma ve sürdürülebilir kullanım el ele birlikte gitmeli.”
