ABD’de 1 Ekim’den bu yana kapalı olan federal hükümet, ekonomik veri akışını durma noktasına getirirken, Fed belirsiz bir ortamda politika kararı vermeye hazırlanıyor. Enflasyon beklentilerin altında kalsa da, istihdam zayıflıyor ve faiz indirimi beklentisi güçleniyor. ABD federal hükümeti, Kongre’deki bütçe anlaşmazlığı nedeniyle 1 Ekim’de kapanmış ve süreç 25’inci gününe girmişti. Bu durum, ülke ekonomisine ilişkin kritik resmi verilerin yayımlanmasını aksattı. Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS), haftalık işsizlik maaşı başvurularının yanı sıra 3 Ekim’de açıklanması planlanan tarım dışı istihdam raporunu yayımlayamadı. Enflasyon verilerini de toplayan BLS, geçen hafta için planlanan Üretici Fiyat Endeksi’ni atladı, tüketici enflasyonu verilerini ise gecikmeli olarak dün paylaştı. Buna göre ABD’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) eylülde aylık yüzde 0,3, yıllık yüzde 3 artarak beklentilerin altında kaldı. Gıda ve enerji fiyatlarını hariç tutan çekirdek enflasyon da aylık yüzde 0,2, yıllık yüzde 3 olarak gerçekleşti. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, “Hükümetin kapalı kalmasını tercih eden Demokratlar, muhtemelen ekim ayı enflasyon raporunun yayınlanmamasına neden olacak ve bu da işletmeleri, piyasaları, aileleri ve Fed'i kargaşaya sürükleyecek.” sözleriyle durumu değerlendirdi. Resmi veriler durdu, alternatif göstergeler öne çıktı Resmi verilerin eksikliğinde, ADP Araştırma Enstitüsü’nün özel sektör istihdam verisi ile Challenger, Gray & Christmas’ın işten çıkarma raporu piyasaların yönünü belirleyen göstergelere dönüştü. ADP’ye göre ABD’de özel sektör istihdamı eylülde 32 bin kişi azaldı. Aynı dönemde işverenlerin duyurduğu toplam işten çıkarmalar ocak-eylül arasında 946 bin 426’ya ulaşarak 2020’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Fed’in “Bej Kitap” adlı saha raporu da tüketici harcamalarının son haftalarda hafif gerilediğini ortaya koydu. BLS’nin ağustos verisi, tarım dışı istihdamın 22 bin kişi arttığını, işsizlik oranının ise yüzde 4,2’den yüzde 4,3’e çıktığını göstermişti. Powell: “Risk dengesi değişti” Fed Başkanı Jerome Powell, geçen hafta yaptığı açıklamada hükümetin kapanmasının veri akışını geciktirdiğini, bu nedenle eyalet düzeyindeki işsizlik başvuruları ve ADP raporlarına yöneldiklerini belirtti. İstihdama yönelik aşağı yönlü risklerin arttığını söyleyen Powell, “İstihdam ve enflasyon hedefleri arasındaki gerilimi yönetirken, politika açısından risksiz bir yol olmayacak.” ifadesini kullandı. Fed yetkilileri arasında enflasyonun yüksek seyretmesi ile iş gücü piyasasındaki zayıflama arasında nasıl denge kurulacağı konusunda farklı görüşler dikkat çekti. Bazı üyeler faiz indiriminin riskli olduğunu savunurken, bazıları “temkinli faiz indirimleri” yapılması gerektiğini düşünüyor. Trump tarafından geçen ay Fed Yönetim Kurulu’na atanan Stephen Miran, faizlerin fazla yüksek olduğunu belirterek daha hızlı indirimlerden yana bir tutum sergiliyor. Analistlere göre “veri karanlığında” temkinli adım gelecek Uzmanlar, ekonomik göstergelerdeki gecikmenin Fed’in 28-29 Ekim toplantısında karar almasını zorlaştırdığını belirtiyor. Analistler, sınırlı veri akışının Fed’i “veri karanlığında” bıraktığını, buna rağmen 25 baz puanlık faiz indirimiyle politika faizinin yüzde 3,75-4,00 aralığına çekilmesinin beklendiğini ifade ediyor. Kapanmanın uzaması durumunda aralık toplantısı öncesi veri akışının daha da kritik hale geleceği vurgulanıyor. “Tüketici fiyatlarının beklenenden az artması, faiz indirimi için yeşil ışık yakıyor” Oxford Economics ABD Başekonomist Yardımcısı Michael Pearce, “Eylül ayında tüketici fiyatlarının beklenenden daha az artması, önümüzdeki hafta faiz indirimi için yeşil ışık yakıyor.” dedi. Enflasyonun 2026 yılına kadar yüzde 3’e yakın seyredeceğini öngören Pearce, piyasanın 2026 faiz indirimi beklentilerini “çok agresif” buldu. Pearce, “Fed'in gevşeme hızını yavaşlatmak için gelecek yıl boyunca üç faiz indirimi yapacağını öngörüyoruz.” ifadesini kullandı. Gümrük tarifelerinin enflasyona 0,4 puan eklediğini belirten Pearce, “Fed’i son haftalarda iş gücü piyasası koşullarının iyileştiğine ikna edecek veri bulunmadığından, önümüzdeki hafta faiz indirimi kesin gibi görünüyor.” dedi. “İş gücü piyasasına ilişkin riskler aşağı yönlü” American Enterprise Institute kıdemli uzmanı Steven Kamin, yıllık yüzde 3’lük enflasyonun hâlâ Fed’in yüzde 2 hedefinin üzerinde olduğunu hatırlattı. “Bu, 'zarar vermeme' adımı yönünde bir karar olacak, zira enflasyon kontrolden çıkmış görünmüyor ve iş gücü piyasasına ilişkin riskler aşağı yönlü. Kapanmanın yakında sona ermesi ve verilerin yeniden yayımlanmaya başlaması durumunda Fed aralık ayında stratejisini yeniden değerlendirme fırsatı bulacaktır.” sözleriyle sürece dair beklentisini paylaştı. “Fed’in odağı zayıflayan iş gücü piyasasına kaydı” Fitch Ratings ABD Ekonomik Araştırmalar Başkanı Olu Sonola, son enflasyon verisinin Fed için rahatlatıcı olduğunu, faiz indiriminin önünde engel bulunmadığını söyledi. “Garip görünse de Fed önümüzdeki birkaç ay boyunca enflasyonun yüzde 3 civarında kalmasından memnun olacak. Gümrük vergilerinin fiyatlara yansıması genel olarak sınırlı kalırken, odağın zayıflayan iş gücü piyasasına kaydığı görülüyor.” sözleriyle değerlendirme yaptı. Sonola, önümüzdeki hafta faiz indiriminin “sigorta” amaçlı yapılabileceğini, aralık ayına kadar hükümetin yeniden açılmasıyla Fed’in istihdam verilerine daha net ulaşabileceğini belirtti.
