Garanti BBVA: Faiz indirimi mevduata yansımıyor

Garanti BBVA Genel Müdürü Mahmut Akten, bir grup gazeteciyle buluşmasında, tepe noktadan bu yana 600-650 baz puanlık faiz indirimi yapıldığını ancak bunun mevduat faizlerine sadece 350 baz puan yansıdığını söyledi.

Garanti BBVA Genel Müdü­rü Mahmut Akten, bankanın toplam NPL girişleri içerisin­deki KOBİ’lerden gelen payın, normal zamanda yüzde 12-13 iken şu anda yüzde 18-20 sevi­yesine çıktığını açıkladı.

Her KOBİ’ye ayrı bak­mak gerektiğini, aynı sektör­de bile durumun farklılaştığını söyleyen Akten, “Mevduat ras­yonlarının rahatlamasıyla po­litika faizine yakın TL mevdu­at ve kredi faizleri oluşacak. Bu durum bilançolar ve KOBİ’ler için daha sağlıklı olacak” dedi.

“Banka, ‘KOBİ’lere kredi vermiyor’ demek doğru değil”

Reel sektörün finansmana erişim konusundaki şikayetle­rine de değinen Akten, “Üç ana kalem var, bunlardan biri ma­liyet. Ancak bu durum ‘banka kredi vermiyor’ veya ‘banka dü­şük faizle kredi vermiyor’ yo­rumunu doğrulamıyor. KOBİ kredilerini Merkez Bankası ay­rı değerlendirdi. KOBİ tarafın­daki büyüme daha yüksek. An­cak bankalar için bu büyüme li­mitini doldurmak kolay değil. Biz KOBİ’lere kredi vermek is­tiyoruz. Ancak ilgili KOBİ’nin sermayesi var mı, verilen kre­diyi ödeyebilir mi gibi değer­lendirmeleri yapıyoruz. Kredi değerlendirmesinin bir boyutu faiz. Yüksek faiz, yüksek taksit demek ve KOBİ bunu ödeyebi­lecek mi sorusu gündeme geli­yor” açıklamasını yaptı.

“Faiz indirimi mevduata yansımıyor”

Garanti BBVA Genel Mü­dürü Mahmut Akten, Merkez Bankası politika faizinin yüz­de 39.5 olmasına rağmen, TL mevduat rasyoları ve yüksek rekabet nedeniyle mevduat fa­izlerinin yüzde 41-42 seviye­lerinde seyrettiğini belirterek, “Gerçek faizin yüzde 39.5 ol­madığını görüyoruz” dedi. Bu­nun nedenini TL mevduat ras­yosu gibi Merkez Bankası’nın kontrol mekanizmasına bağ­layan Akten, faiz indirim sü­recinde bir sıkıntı görmedik­lerini ancak mevduat maliyeti baskısı nedeniyle bankaların kredi faizlerinin aynı hızda düşüremediğini söyledi.

Kredi büyümesinin, para arzını artı­rarak enflasyona yol açmama­sı için kredi rasyoları ile kont­rol edildiğini belirten Akten, yıllık TL kredi büyümesinin yüzde 40’a ulaştığını ve enflas­yonun üzerinde seyrettiğini ancak bu sınırlamaların sağ­lıklı bir uygulama olduğunu kaydetti. Faiz düşüşüyle ilgili beklentilerinin 100 baz puan seviyesinde olduğunu da ak­taran Akten, “150 baz puan ol­ma ihtimali de bulunuyor, an­cak yüzde 80 ihtimalle 100 baz puan gerçekleşeceğini düşü­nüyoruz. Tepe noktasından bu yana yaklaşık 600–650 baz puan faiz indirimi oldu. Bunun mevduat faizine yansıması ise sadece 350 baz puan seviye­sinde kaldı. Merkez Bankası faiz indirirken mevduat faizle­rinin aynı hızda gerilememesi, bizim açımızdan maliyet bas­kısı yaratıyor. Mevduat faizle­ri yeterince düşmeyince kredi faizlerini de aynı oranda indi­remiyoruz” diye konuştu.

“Para politikası göründüğünden daha sıkı”

Sıkı para politikasının görün­düğünden daha sıkı olduğunu dile getiren Akten, şöyle devam etti: “Enflasyonun kısa süre­de çözülemeyecek bir konu ol­duğunu görüyoruz. Kısa vade­de memnuniyet yaratmasa da bu sürecin uzun vadede hem biz bankacılar hem müşterilerimiz için olumlu sonuç vereceğine inanıyoruz. Bu süreç kârımızı etkilese de uzun vadeli faydası daha yüksek olacak. Enflasyon­da sene sonu tahminleri düşük seyretse de ocak ve şubat ayla­rında enflasyon biraz daha yük­sek olabiliyor. Bizim beklenti­miz daha muhafazakâr, sene sonunda enflasyonun yüzde 25 civarında olacağını öngörüyo­ruz. Faiz tahminimiz yüzde 32. Enflasyonu tetikleyen faktör­ler arasında sektörlerde yapı­lan zamlar, kira artışları, eği­tim zamları ve geriden gelen etkiler yer alıyor. Faiz alan ke­simde mutlaka harcama ger­çekleşiyor. Yastık altındaki al­tının değeri enflasyonun çok üzerinde arttı ve bunun ser­vet etkisi var.” Enflasyonun en önemli kalemlerini gıda, kira ve diğer giderler olarak akta­ran Mahmut Akten, “Pazarda­ki fiyatlar, market fiyatları ve benzeri veriler değerlendiril­diğinde, ölçülen enflasyon bu gruplar tarafından tek başına tetiklenmiyor. Lüks segment­te fiyatlar Avrupa standartla­rına yaklaşıyor; talep sınırlı ve arz-talep dengesine bağlı. Ser­best piyasa mekanizması gere­ği, talep varsa üretici fiyatı artı­rabiliyor. Özellikle düşük gelir gruplarında farklı sepet yapıla­rı nedeniyle, gıda harcamaları­nın ağırlığının daha fazla olma­sıyla, ortalama enflasyon daha yüksek çıkabiliyor” dedi.

“Canımızı yaksa da yüksek faize ihtiyaç duyuyoruz”

Büyüme rakamlarını da yorumlayan Garanti BBVA Genel Müdürü Akten, “Rezervlerimizin çok güçlü olduğunu görüyoruz ancak enflasyon hâlâ karşımızda duruyor. Büyüme rakamlarında yüzde 3.7’lik kötü olmayan bir oran gördük. Son 2-3 ayda yatırımlardaki artışın belirginleştiğini, özellikle inşaat başta olmak üzere yatırımların yüksek seyrettiğini gözlemliyoruz. Türkiye ekonomisinin gerçekten çok güçlü bir ekonomi olduğunu her zaman söylüyoruz, bunu özellikle yabancı yatırımcılara sıkça vurguluyoruz. Buna rağmen, yüksek reel faiz ortamında bu faiz seviyelerinden etkilenmemizin boyutunun bu kadarla sınırlı kaldığını düşünüyoruz. Bizim için yumuşak iniş seviyesi 3.5-4 bandı. Faiz aşağı geldiğinde ve risklerin azaldığı bir ortamda daha hızlı yükselebilecek bir ekonomi dinamiğimiz var. Büyümede daha yüksek seviyeler, ekonominin aşırı ısınması anlamına geleceği için dezenflasyon sürecine engel oluşturabilir. Yüksek faiz politikası hepimizin canını yaksa da ihtiyaç duyduğumuz bir politika olarak kalıyor. Politika faizi şu anda 39.5 seviyesinde, ancak bankalar olarak bu 39.5’in reel etkisini üç ay sonra hissedeceğimizi biliyoruz” ifadelerini kullandı.

“Kart kullanımı hızlı büyüdü”

Kredi kartlarının hızlı büyümeye devam ettiğini kaydeden Mahmut Akten, şunları söyledi: “En çok büyüyen ürün kredi kartı. Dijital ekonomiye geçiş büyük oranda tamamlandı, 200 TL’nin üzerinde banknot bulunmadığı için ödemeler kredi kartıyla yapılıyor. Kredi kartı harcamaları daha fazla yansıyor, harcamalar ortalama 27 gün bedava fonlanıyor. Bu sayede kredi kartı kullanıcıları peşin nakit ödeme ile yaklaşık yüzde 3 kazanım sağlıyor. Özellikle yüksek gelir grupları yoğun kullanıyor. Kredi kartlarında faizli kısım yüzde 30-35 civarında. Tahminimiz, kullanıcıların 3’te 2’si zamanında ödemesini gerçekleştiriyor.”

İLGİLİ HABER Nakit para tarihe karışıyor: Kartlı harcamalarda tüm zamanların rekoru kırıldı BKM verilerine göre kartlı harcama tutarı ekim ayında yıllık bazda yüzde 49 artarak 2,21 trilyon TL ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Ekonomistler ise rekor artışın tüketici alışkanlıklarının değişmesinden kaynaklandığını aktardı.