Yüksek maaş tabelaları, lüks otomobiller, gökdelen manzaralı ofisler... Peki bunlar gerçekten zengin bir hayat mı? Belki de asıl zenginlik, daha az çalışarak daha çok yaşamakta gizlidir. 2025’in ekonomik verileri, “kim daha çok kazanıyor” sorusundan çok daha fazlasını soruyor: Kim daha verimli kazanıyor, kim daha az çalışarak refaha ulaşıyor, kim kazandığıyla gerçekten yaşayabiliyor? Zenginlik ölçütü: paradan fazlasını tartmak ... Bu yıl 178 ülke üç ayrı ölçütle karşılaştırıldı. İlki klasik: döviz kuru üzerinden kişi başı gelir. Pratik, kolay, ama yüzeysel çünkü fiyat farklarını yok sayıyor. İkinci ölçüt, o paranın ülkede neye yettiğini hesaba katıyor: satın alma gücü paritesi. Üçüncüsü ise en çarpıcı olanı: bu paralar kaç saat çalışılarak kazanıldı? Çünkü 100.000 dolar kazanmak harika olabilir, ama haftada 70 saat ofise kapanıyorsanız, o para hayatı kolaylaştırmıyor, tam tersine gölgeliyor. Zirvede üç ülke: kazanan çok, harcayan temkinli İsviçre döviz bazında hâlâ lider. 2024 verilerine göre ortalama kişi başı gelir 100.000 Amerikan Doları’nı geçti. Ardından 90.700 Dolar’la Singapur, 86.800 Dolar’la Norveç geliyor ama burada dikkat: İsviçre aynı zamanda dünyanın en pahalı ülkelerinden biri. Yani o maaşın alım gücü sınırlı. Satın alma gücü dikkate alındığında Singapur bir adım öne çıkıyor çünkü orada kazandığın parayla hayatı daha geniş yaşamak mümkün. Çalışma saatleri de hesaba katıldığında tablo yeniden değişiyor ve Norveç zirveye yerleşiyor çünkü Norveçliler daha az çalışıyor, daha çok kazanıyor ve yaşamdan da payını alabiliyor. Katar ve Danimarka da bu ölçekte üst sıralarda. Amerika Birleşik Devletleri, küresel ekonominin dev ismi olsa da sırasıyla dördüncü, yedinci ve altıncı sırada kalıyor. İngiltere ise üç ayrı ölçüte göre sırasıyla 19., 27. ve 25. sırada. Para eşit dağılmıyor, sosyal yapı fark yaratıyor Bu ölçütler yalnızca ekonomik değil, kültürel farklılıkları da gün yüzüne çıkarıyor. Örneğin, Suudi Arabistan ve Türkiye gibi kadınların daha az ücretli çalıştığı ülkelerde saat başına gelir artıyor çünkü kazanç daha küçük bir nüfusa yayılıyor. Yaş ortalaması da önemli. İtalya gibi yaşlı nüfuslu ülkelerde emekliler çoğunlukta ve aktif çalışanlar az. Nijerya gibi ülkelerdeyse büyük bir genç nüfus henüz iş gücüne dahil değil. Sonuç: az çalışan çok kişiyi desteklemek zorunda kalıyor. 2025’in yıldızı: Petrol ülkesi Guyana Yılın en şaşırtıcı çıkışı Guyana’dan geldi. Ortalama 17 basamak birden sıçradı. Neden mi? Cevap kısa: petrol. Yeni keşiflerle birlikte gelirler bir yılda yüzde 40’tan fazla arttı. Ekonomik olarak küçük bir ülkenin bu kadar hızlı büyümesi nadir görülür. Amerika da yükseldi, ama daha mütevazı: ortalama 1,6 sıra. Yine de bu yükselişin kalıcılığı tartışmalı çünkü yükselen tarifeler Amerikan tüketicisinin cebinden sessizce harcama gücü çalıyor. Dipteki ülke: Genç nüfusu çok, geliri yok Listenin sonunda Burundi yer aldı. Nüfusun büyük kısmı 17 yaşın altında. Ortalama gelir, İsviçre’nin yalnızca yüzde 0,15’i kadar. Fiyat farkları hesaba katılsa bile, bir İsviçreli’nin yıllık geliri 100 Burundili’ye bölünebiliyor. Evet, bir kişiye karşı 100 kişi. Her ülke listede değil, herkesin verisi güvenilir değil İrlanda ve Lüksemburg gibi ülkeler liste dışı bırakıldı çünkü verileri, vergi oyunları ve sınır ötesi çalışanlar gibi etkenlerle sağlıksız biçimde şişiyor. Bermuda gibi küçücük bölgelerse örneklem dışında kaldı. Ayrıca bu liste servet eşitsizliği ya da finansal varlıkları kapsamıyor, sadece yıllık gelir üzerinden konuşuyoruz. Bazı ülkelerde veri eksikliği ya da resmi kaynak sorunları da var. Yine de toplam tablo net: Zenginlik artık sadece kaç sıfır kazandığınızla değil, o sıfırları neye dönüştürebildiğinizle ölçülüyor...
