Hazine, yeni konut finansmanına bu yıl 2,75 milyar lira katkı sağlarken, 3 yıllık konut finansmanı katkısı için 18,2 milyar TL'lik bütçe ayırdı.
Yeni konut finansman programının yasal alt yapısını oluşturan tek maddelik kanun teklifi Meclis Plan Bütçe Komisyonunda görüşüldü.
Yeni yılda açıklanan orta gelir grubuna dönük yeni konut projesinde Hazine, 2023-2025 yılları arasında ne kadar katkı sağlayacağını hesapladı. Bu yıl 1 milyon liralık kredi için vatandaşa 7 bin lira, 3 milyon liralık kredi için 47 bin, 5 milyon kredi için 167 bin lira katkı sağlanacak.
20 bin konutta ise 1 milyon liralık kredi için toplam maliyet 140 milyon, 3 milyon liralık kredi için 940 milyon lira, 10 bin konutta 5 milyon liralık kredi için 1 milyar 670 milyon lira destek verecek. Hazinenin 50 bin konuta göre yaptığı hesapta, bu yıl için katkı tutarı 2,75 milyar lira olarak hesapladı. Konut sayısının 100 bine çıkması halindeyse maliyet 5,5 milyar liraya çıkacak.
Program çerçevesinde ilk aşamada 2 milyon liraya kadar yüzde 0,69, 2-4 milyon lira için yüzde 0,79, 4-5 milyon lira arasındaki krediler için 0.99 faiz oranı ile finansman kullandırılması öngörülüyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan ve komisyona dağıtılan etki analizine göre, program kapsamında 2023 yılında 100 bin konut için finansman kullanılacağı varsayıldığında, bu konutların yaklaşık yarısının bankalar tarafından esnek planı ile sunulacağı öngörüldüğünde, 50 bin konut için kullanılacak finansmana hazine katkısı sağlanması öngörülüyor.
Hazine etki analizinde ilk 3 yıl için tek bir kullanıcının alacağı krediye hazine katkısını da hesapladı. 1 milyon kredi için bu yıl 7 bin lira, 2024 yılında 52 bin lira, 2025 yılında 38 bin lira olmak üzere toplam 97 bin liralık katkı sağlayacak.
3 milyon liralık kredi için bu yıl hazine 47 bin lira, 2024 yılında 181 bin lira, 2025 yılında da 143 bin lira olmak üzere 371 bin lira katkı verecek. 5 milyon liralık kredi de ise bu yıl 167 bin lira, 2024’de 392 bin, 2025 yılında da 337 bin lira olmak üzere 886 bin liralık katkı sağlayacak.
Yasa teklifini Komisyona sunan AK Parti Aydın Milletvekili Mustafa Savaş, 85’nci takside kadar kullanılan finansmanın faiz oranının, basit faiz yöntemi kullanılarak hesaplanacağını; geri ödeme süresince ilave bir faiz alınmayacağını belirtti. Savaş, örnek ödeme planı üzerinden şu bilgiyi verdi:
“15 bin lira hane geliri, 1,1 milyon lira konut satış bedeli ve yüzde 0,69 faiz oranı varsayımında vatandaşlarımızın ödeyeceği yaklaşık taksit tutarı, ilk yıl için 4 bin 500 lira; ikinci yıl için 5 bin 400 lira; üçüncü yıl için 6 bin 500 lira olacak.
4. ve 7. yıllar arasında 9 bin 700 lira, 8. ve 15. yıllar arasında 11 bin 200 lira düzeyinde olacak. Bu planda, yüklenici tarafından yaklaşık 55 bin, hazine tarafından ise yaklaşık 98 bin liralık katkı sağlanacak. 100 bin konuta ilişkin finansman kullandırılması ve bu finansmanının yaklaşık yarısının Hazine katkılı olması halinde 2023 yılı için Hazine katkısının toplam maliyetinin 2,75 milyar lira olmasını öngörüyoruz” dedi.
Ek bütçeyle gelmeli
Yasa teklifinin görüşmelerinde CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, düzenlemenin ek bütçe ile gelmesi gerektiğini belirterek, “Bütçe kanunu diye bir kanun neden var? Burada bütçe giderlerini ve ödeneklerini usulsüz bir şekilde artırıyor. Bütçeye ödenek konması konusunda da ilaveten yetkiler veriyor.
Buna normal bir kanunmuş gibi ‘evet’ diyeceğiz, görmezden geleceğiz. Biz muz cumhuriyeti miyiz? Teklifte ‘başlangıç ödenekleri yüzde 5’i kadar artırılır ama yüzde 5’ini aşamaz’ diyor. Bu 221 milyar lira yapıyor, bir de cumhurbaşkanına yetki veriliyor 442 milyar lira artırabiliyorsun ama bunu normal bir kanun gibi ele alma durumundayız. Bu anayasaya aykırı, ek bütçe gerektiriyor” dedi.
