Uluslararası Para Fonu (IMF), kamu borcu rekor seviyelere yükseldikçe ülkelerin maliye politikalarını kendi koşullarına göre ayarlamaları gerektiğini bildirdi.
IMF, Mali İzleme Raporu'nun Ekim 2021 sayısını "Kamu Maliyesinin Kredibilitesinin Güçlendirilmesi" başlığıyla yayımladı.
Raporda, maliye politikasının hala Kovid-19 salgınının etkilerine müdahalenin anahtarı olmaya devam ettiğine işaret edilerek, aşılama, virüs ve varyantları arasındaki etkileşimin ileriye dönük belirsizliğin artmasına katkıda bulunan faktörler arasında olduğu aktarıldı.
Salgının eşitsizlik, yoksulluk ve kamu maliyesi üzerinde kalıcı iz bırakacağına vurgu yapılan raporda, "Bu nedenle, maliye politikasının değişen koşullara uyum sağlaması gerekiyor." değerlendirmesinde bulunuldu.
Raporda, birçok gelişmiş ekonomide maliye politikasının destekleyici olmaya devam ettiğine dikkat çekilerek, yeşil dönüşüm, dijital dönüşüm ve diğer uzun vadeli yatırımlar yoluyla ekonomileri güçlendirmeye doğru kaydığı ifade edildi.
Bütçe açıkları salgın öncesi seviyelerin oldukça üzerinde
Avrupa Birliği (AB) ve ABD tarafından açıklanan büyük mali paketlerin 2021 ile 2026 arasında küresel gayrisafi yurtiçi hasılaya (GSYH) kümülatif olarak 4,6 trilyon dolarlık katkı sağlayabileceğine işaret edilen raporda, 2022 için gelecek ulusal bütçelerle ilave önlemlerin beklendiği aktarıldı.
Raporda, gelişmekte olan piyasalarda ve düşük gelirli gelişmekte olan ülkelerde ise aşıların azlığı nedeniyle büyümenin geride kaldığı ve hükümetlerin harcamalarını salgın ile ilgili önceliklere kaydırdığı belirtilerek, "Yüksek faiz oranları ve düşük hükümet gelirleri, düşük gelirli gelişmekte olan ülkelerin mali destek sağlama ve borçlarını ödeme kapasitesini zorladı." ifadesi kullanıldı.
Genel olarak maliye politikasının destekleyici olmaya devam ettiği belirtilen raporda, bütçe açıklarının ise özellikle gelişmiş ekonomilerde salgın öncesi seviyelerin oldukça üzerinde olduğu kaydedildi.
Raporda, açıkların 2022'de yaklaşık yüzde 3 puan daha azalacağı ve 2026'ya kadar salgın öncesi seviyelerine geri döneceğinin tahmin edildiği bildirildi.
Mali görünüme ilişkin riskler yüksek
Salgınla birlikte 2020'de küresel borçların yüzde 14 artarak 226 trilyon dolar gibi rekor bir seviyeye ulaştığı belirtilen raporda, kamu borcunun halihazırda 88 trilyon dolar ile GSYH'nın yüzde 100'üne yakın bir değerde olduğu, 2026'ya kadar azalmasının beklendiği kaydedildi.
Raporda, birçok düşük gelirli gelişmekte olan ülkenin daha fazla uluslararası yardıma ve bazı durumlarda borçların yeniden yapılandırılmasına ihtiyaç duymasının muhtemel olduğu ifade edildi.
Mali görünüme ilişkin risklerin yüksek olduğuna dikkat çekilen raporda, özellikle gelişmekte olan piyasalar ve düşük gelirli gelişmekte olan ülkelerde aşı üretiminin ve dağıtımının ölçeklendirilmesinin küresel ekonomiye daha fazla zarar verilmesini sınırlayacağı aktarıldı.
Raporda, maliye politikasını toparlanmanın döngüsüne ve hızına göre ayarlamanın çok önemli olacağı vurgulanarak, "Özel talep beklenenden daha hızlı toparlanırsa, küresel toparlanmayı bozabilecek faiz oranlarındaki ani bir artış riskini azaltacağından, maliye politikası sıkılaştırılmalıdır." ifadesine yer verildi.
IMF'nin raporunda, hükümetlerin maliye politikalarının güvenilirliğini güçlendirmeleri gerektiği de kaydedildi.
