(AA) - İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ve salgının yayılmasına yönelik tedbirlerle nisanda 33,4'e gerileyerek imalat sektöründe belirgin bir yavaşlamaya işaret etti.
İSO Türkiye İmalat PMI anketinin nisan ayı sonuçları açıklandı.
Eşik değer olan 50'nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, martta 48,1 olarak ölçülen PMI, nisanda 33,4'e geriledi. Kovid-19 salgını ve salgının yayılmasını önlemeye yönelik tedbirlerin sonucu olarak şiddetlenen imalat sektöründeki yavaşlama, 2008'deki küresel finansal krizden beri en yüksek oranda gerçekleşti.
Nisanda imalatçıların yaygın bir şekilde üretime ara verdikleri görülürken, bu durum hem üretim hem de yeni siparişlerde ciddi yavaşlamaya yol açtı. Her iki göstergede de anketin başladığı Haziran 2005'ten beri en belirgin ivme kaybı gözlendi.
Toplam yeni siparişlerdeki azalmanın yanı sıra salgının küresel ölçekte tüm pazarları etkilemesi sonucu firmaların yeni ihracat siparişlerinde de sert yavaşlama kaydedildi. Yeni siparişlerdeki yetersizlik, firmaların son 4 ayda ilk kez istihdam düzeyini azaltmalarına yol açtı. Söz konusu düşüş ise son 11 yılın en yüksek oranında gerçekleşti.
Nisanda satın alma faaliyetleri azalırken, bu durum girdi stoklarındaki düşüşün hızlanmasına katkıda bulundu.
Salgın tedarik zincirlerini önemli ölçüde etkiledi
Veriler, Kovid-19 salgınının tedarik zincirlerini de önemli ölçüde etkilediğine işaret etti.
Anket katılımcıları, bazı tedarikçilerin üretime ara verdiğini, ayrıca girdi temini ve lojistikte sorunlar yaşandığını belirtti. Bunlara bağlı olarak, girdilerin teslimat sürelerinde anket tarihinin en yüksek artışı görüldü.
Girdi maliyetleri belirgin bir şekilde yükselmeyi sürdürdü ancak artış, nisan ayında son 3 ayın en düşük oranında gerçekleşti. Firmalar, genel olarak girdi fiyatlarında artışa yol açan temel faktörün TL'deki zayıflık olduğunu belirtti.
İmalatçılar, girdi maliyetlerindeki yükselişe nihai ürün fiyatlarını artırarak karşılık verdi. Bununla birlikte bazı firmaların siparişleri güvence altına almak için fiyatlarda indirimlere gitmesi, enflasyon oranının ocak ayından beri en düşük seviyeye gerilemesini sağladı.
Sektörlerin tamamı etkilendi
İSO Türkiye Sektörel PMI nisan ayı verileri de Kovid-19 salgınının Türk imalat sektörünün tamamını güçlü şekilde etkilediğini gösterdi.
Takip edilen sektörlerin tamamında faaliyet koşulları yavaşladı ve bu durum Haziran 2019'dan beri ilk kez meydana geldi. Tüm sektörlerde, nisan ayındaki yavaşlama sektörel PMI serisinin başladığı Ocak 2016'dan beri en yüksek oranlarda gerçekleşti.
Üretimin en sert ivme kaybettiği sektör, anket tarihindeki en yüksek oranlı gerilemenin gerçekleştiği giyim ve deri ürünleri oldu. Tekstil ile elektrikli ve elektronik ürünler sektörlerinde de belirgin hız kaybı yaşandı. Üretimdeki en düşük oranlı yavaşlama ise gıda ürünleri sektöründe görüldü.
Üretim tarafındaki zayıflığa paralel yeni siparişlerde de yavaşlamalar gerçekleşti. Küresel ölçekte yaşanan pazar daralmasına bağlı olarak yeni ihracat siparişleri genele yaygın bir şekilde yavaşladı.
İstihdama ilişkin kısmi iyimserlik belirtilerinin gözlenmesi dikkati çekti. Kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri sektörü istihdamı artırmayı sürdürürken, ana metal ve tekstil gibi diğer bazı sektörlerde nispeten ılımlı iş gücü kayıpları gerçekleşti.
10 sektörün tamamında tedarikçilerin teslimat süresi mart ayına kıyasla daha yüksek oranda arttı. 4 sektörde maliyet enflasyonu hızlandı, metalik olmayan mineral ürünler ve tekstil hariç tüm sektörlerde nihai ürün fiyatları yükseldi.
"Firmalar, koşulların önümüzdeki dönemde iyileşmeye başlamasını umuyor"
Açıklamada görüşlerine yer verilen IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, nisan ayında Türk imalat sektörlerinin tamamının salgının sekteye uğratıcı etkilerine maruz kaldığını belirtti.
Salgının ilk aşamasında talep yönünde güçlenme sergileyen gıda ürünleri sektörünün bile yavaşlama konusunda diğer sektörlere katıldığına işaret eden Harker, şunları kaydetti:
"Kimyasal, plastik ve kauçuk sektörü göreli olarak güçlü performans gösteren sektörlerden biri oldu ve ikinci çeyreğin başında istihdam yaratmaya devam etti. Nisan ayı PMI verileri, Kovid-19 salgınının ve salgına karşı devreye alınan sokağa çıkma kısıtlaması önlemlerinin Türk imalat sektörü üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya koydu. Üretim ve yeni siparişlerdeki yavaşlamalar, küresel finans krizinin etkilerinin en yoğun hissedildiği dönemdekinden bile daha yüksek oranda gerçekleşti. İş yüklerindeki sert düşüşe bağlı olarak yeni işe alımları sürdüremeyen firmalar, koşulların önümüzdeki dönemde iyileşmeye başlamasını umuyor."
