İstanbul, 2 Aralık (DHA) - İstanbul Tahkim Derneği (İSTA) Yönetim kurulu Başkanı Mehmet Gün, İSTA’yı bu büyük potansiyeli harekete geçirmek amacıyla kurduklarını belirterek, "Hedefimiz, İstanbul’u tahkim konusunda ileri şehirler arasında güçlü bir konuma taşımak" dedi.
Özellikle ticari kuruluşlar için mahkemeye alternatif uyuşmazlık çözümü yöntemlerinin başında gelen tahkim konusunda, hukukçuların ve uzmanların bir araya gelmesiyle bir sivil toplum örgütü kuruldu. Dernek, mevcut durumda yurt dışına kaybedilen “hukuk ekonomisi” getirilerini ülke içinde tutmak, yabancı davalar için İstanbul’u cazip bir tahkim yeri haline getirmek ve aynı zamanda çok daha fazla Türk tahkim hakeminin, uluslararası uyuşmazlıklarda hakem olarak atanmasını sağlamak ve tahkim hukuku uygulayıcılarına daha çok iş ve gelir imkânı oluşturmak üzere faaliyet gösterecek.
İstanbul Tahkim Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Gün, gelişmiş ülkelerde, özellikle sözleşmeye dayalı karmaşık ve kapsamlı uyuşmazlıklarda tahkim ve diğer alternatif çözüm yöntemleri sıklıkla tercih edildiğine işaret ederek, "Türkiye’de ise tahkim, istenilen düzeylerin altında" dedi ve ekledi:
"Her türlü uyuşmazlık devlet yargısına götürülüyor. Süreçler uzuyor uyuşmazlıklar kangrenleşiyor ve sonuç tatmin edici olmuyor.
"Verimlilik ve karlılık düşerken kayıplar ve maliyetler fazlasıyla büyüyor. Oysa tahkim ihtiyaca uygun, yüksek kaliteli hassas çözümleri kısa sürede sunuyor.
"Bu, büyük şirketler için olduğu kadar KOBİ’ler için de kritik değer taşıyor.
"Sözleşmelerine tahkim maddesi ekleyen KOBİ’ler, uyuşmazlık durumunda tasarruf ve hız açısından mahkemelere nazaran tahkimde büyük avantaj elde ediyor."
Türkiye’de her yıl binin üzerinde dava için uluslararası tahkime başvurulduğunu belirten Gün, "Bu davalar için 1 milyar dolara ulaşan bir büyüklüğün yurt dışına gittiğini düşünüyoruz" dedi ve ekledi:
"Türkiye, çevre ülkelerdeki uyuşmazlıkların çözümünü ülke içine çekerek büyük kazançlar elde edebileceği halde, kendi ülkesindeki uyuşmazlıkları yurt dışına kaybediyor.
"Dolayısıyla hukuk ekonomisi gelişemiyor.
"Öte yandan saygın bir tahkim uygulaması olması durumunda çoğu Türkiye’ye ve özellikle İstanbul’a akacak olan tahkim davaları, başka ülkelere gidiyor ve Türkiye büyük fırsatlar kaybediyor.
"Uluslararası saygınlığı olan tahkim olması durumunda, Türkiye tahkim yoluyla hukuk ekonomisine 10 yılda yaklaşık 10 milyar dolar ilave kaynak yaratabilir.
"Türkiye, uluslararası uyuşmazlıkları tahkim ve benzeri yollarla etkin verimli ve hızlı bir şekilde çözebilecek yetkin, nitelikli kadrolara sahip.
"Ülkemizin ekonomisine tahkim yoluyla yüksek katma değerli hizmetler kazandırmak; hukuk hizmetleri piyasasını tahkim ile büyütmek, İSTA’nın temel misyonu."
"Tahkim uzmanlarının önemli bir kısmı, İstanbul’da faaliyet gösteriyor.
"Kültürel ve coğrafi olarak bir çekim merkezi olan İstanbul, tahkim açısından da bütün teknik, lojistik ve çevresel imkânlara sahip.
"İSTA’yı bu büyük potansiyeli harekete geçirmek amacıyla kurduk.
"Önceliğimiz tahkimle ilgilenen herkesi ve tüm kurumları ortak çatı altında buluşturmak ve yüksek kazanımlar için gönüllü iş birlikleri sağlamak.
"Hedefimiz ise, bir yandan ülke içindeki büyüklü küçüklü ticari ticari davalarda uyuşmazlıkların yine ülke içinde tahkim yoluyla çözüme ulaştırılmasını teşvik etmek, bir yandan da İstanbul’u tahkim konusunda ileri şehirler arasında güçlü bir konuma taşımak.
"İstanbul’u bu alanda ün kazanan, tahkim yeri olarak özellikle tercih edilen gözde bir merkez haline getirmek istiyoruz."
Mehmet Gün, İSTA’nın bir ihtisas derneği olarak hukukun bu ayağında önemli bir boşluğu doldurdurduğuna işaret ederek, "Türkiye’deki tüm tahkim hukukçularını, bu alanda çalışan akademisyenleri, sözleşmelerine tahkim şartını ekleyen hukuk müşavirlerini, sektörlerinde uzmanlaşmış ve hakemlik ve tahkim bilirkişiliği yapmak isteyenleri derneğimize üye olmaya bekliyoruz" diye ekledi.
İSTA aynı zamanda Türkiye’de tahkim hukuku alanında etik kuralların belirlenmesine ve kalifikasyon kriterlerinin oluşturulmasına da öncülük ederek adil, dürüst ve hızlı yargılama için önemli bir misyon üstleniyor. Dernek; sigorta, spor ve tüketici hukuku alanlarında zorunlu hale getirilen tahkim uygulamalarının başarısını, isteğe bağlı olan ticari tahkime taşıyarak mahkemelerin üzerindeki iş yükünün azaltılmasına da katkıda bulunmayı hedefliyor.
İSTA açıklamasında, "Taraflar arasındaki uyuşmazlıkların devlet mahkemeleri yerine hakem adı verilen uzmanlar aracılığı ile nihai olarak çözümlenmesi" olarak tanımlanan tahkim ile ilgili genel bilgiler şöyle özetlendi:
Hangi tür davalar tahkim konusu olabilir?
- Çözümü uzmanlık gerektiren, kısa sürede ve en adil şekilde çözülmek istenen,
- Taraflar arasında gizli kalması arzu edilen, uyuşmazlık halinde bile ilişkilerin korunması ve geliştirilmesine özen gösterilen,
- Karmaşık ticari ilişkilerden doğan,
- Devlet mahkemesi yerine uzman özel uyuşmazlık çözümü istenen,
- Tarafsız bir yerde verilip dünyanın her yerinde kolayca icra edilebilen kararlar elde etmek istenen durumlarda tahkime gidilebilir.
Kimler tahkim hakemi olabilir?
- Tahkim kurallarına, iyi uygulayacak derecede hakim olan ve hukuk nosyonu bulunan herkes, hakem olabilir.
Tahkim’in Avantajları
- Ticari Gizlilik - Tahkim yargılaması devlet yargısı gibi halka açık değildir. Tüm taraflar ve hakemler sıkı gizlilik kurallarına uymakla yükümlüdürler. Böylece ticari sırların korunması mümkün olur.
- Sektörel Uzman Seçme -Tahkim sürecinde taraflar hakemlerini, bu kişiler tarafsız ve bağımsız oldukları sürece, serbestçe seçebilirler. Hakemler değişik uluslardan ve profesyonel alanlardan seçilebili. Böylece uyuşmazlığın profesyonel ve kişisel deneyime sahip uzmanlar tarafından çözülmesi sağlanmış olur.
- İcra Kolaylığı -Tahkim kararlarının icrası birçok ülkede adli mahkeme kararlarının icrasından daha kolaydır
- Tasarruf –Uyuşmazlığa uygun olarak belirlenen usul kuralları ve temyiz aşamasının veya ikinci derece yargılamanın bulunmaması, tahkim sürecinin devet yargısına göre daha kısa sürede tamamlanabilmesine olanak tanır. Uygun bir tahkim dili ve yerinin seçilmesi, gereksiz tercüme ve yolculuk masraflarının engellenmesini sağlar.
- Öngörülebilirlik – Tahkim süreci, ilerleyiş şekli açısından öngörülebilirdir çünkü tahkim süreci usuli zaman çizelgesi denen bir araç ile taraflara da danışılarak hakemler tarafından önceden belirlenir.
Tahkim sürecinde maddi gerçekliği ortaya koyan deliller, tanıklar ve bilirkişi raporları daha derli toplu olarak ve dava sürecinin başlangıcında ortaya konur.
Tahkimde hakemlerin de özeni ile tam ve doğru ifşa ve ibraz sağlanabilir. Böylece davanın sonucuna ilişkin olarak da tahmin yapmak kolaylaşır. (Fotoğraflı)
