Kamu harcamalarında etkili, ekonomik ve verimli yönetimi sağlamak amacıyla iç kontrol faaliyetleri artırıldı.
Kamu kurum ve kuruluşlarında bakan, üst yönetici, yetkili kurul, komisyon gibi yetkili mercilerin önceden izin veya onayına tabi tutulan ve mali işlem gerektiren harcamalar için söz konusu izin veya onay, harcama süreci başlamadan önce alınacak. Kamu idareleri, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen standart, düzenleme ve yöntemlere uygun olarak iç kontrol sistemlerini oluşturacak, izleyecek ve geliştirecek. İç kontrol sisteminin oluşturulmasında idarelerin kurumsal kapasiteleri, yerine getirmekle yükümlü oldukları hizmetlerin niteliği ve mali durumları gibi kendilerine özgü koşullar dikkate alınacak.
Harcama Yetkisi ve İç Kontrol Mekanizması
Bütün görevlileri kapsayacak iç kontrol sistemi yılda en az bir kez değerlendirilecek, alınması gereken önlemler belirlenecek. Ödenek gönderme belgesiyle harcama yetkisi verilen birimler, kamu iç kontrol standartlarına uyum sağlamakla sorumlu olacak. Önceki düzenlemeye göre her bir harcama işlemi için mal ve hizmet alımlarında 250 bin lirayı, yapım işlerinde ise 1 milyon lirayı aşan harcamalara ilişkin yetkiler devredilemiyordu. Yeni tebliğle kamu ihale mevzuatına tabi olup olmadığına bakılmaksızın, mal ve hizmet alımlarında KDV dahil 10 milyon lirayı, yapım işlerinde KDV dahil 40 milyon lirayı aşan harcamalara ilişkin yetkiler hiçbir şekilde devredilemeyecek. Ödemeler kısımlar halinde yapılsa dahi yetkinin devri mümkün olmayacak.
Yetki Devir ve Birleştirme Esasları
Düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç olmak üzere genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde harcama yetkililerinin belirlenmesi, harcama yetkisinin bir üst yönetim kademesinde birleştirilmesi ve devredilmesine ilişkin usuller yeniden düzenlendi. Harcama yetkilileri, yardımcıları veya kendisine en yakın üst kademe yöneticileri arasından, harcama türleri itibarıyla yetki çakışmasına neden olmayacak şekilde, bir veya daha fazla gerçekleştirme görevlisini ödeme emri belgesi düzenlemekle görevli olarak atayacak. Ödeme emri belgesi düzenlemekle görevli gerçekleştirme görevlisi, görevler ayrılığı ilkesi gereği ihale ve muayene kabul komisyonu gibi süreçlerde yer alamayacak, harcama yetkililiği ve gerçekleştirme görevliliği aynı kişide birleşmeyecek. Devredilen yetkinin sınırları açıkça belirlenecek, harcama türleri itibarıyla yetki çakışmasına neden olmayacak şekilde birden fazla kişiye yetki devri yapılabilecek. Merkez teşkilatlarında yetkinin devri ve geri alınması üst yönetici, mali hizmetler birimi ve muhasebe yetkilisine; merkez dışı birimlerde ise mali hizmetler birimi ve muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilecek.
İhale Süreçleri ve Destek Birimlerinin Rolü
Birden fazla harcama biriminin doğrudan temin limiti dahilindeki ihtiyaçları, destek hizmetleri birimi tarafından birleştirilerek ihale usulleriyle karşılanabilecek. Harcama yetkilileri, mevzuat çerçevesinde ihale işlemlerine ilişkin yetkilerini üst yöneticiden onay almak kaydıyla destek hizmetleri birimi yöneticilerine devredebilecek. Bu durumda ihale onay belgesinin düzenlenmesinden sözleşmenin imzalanmasına kadar geçen süreçteki tüm işlemler destek hizmetleri birimi yöneticisi tarafından yürütülecek. İşin yaklaşık maliyetinin belirlenmesi ve teknik şartnamenin hazırlanması gibi ihale öncesi işlemler ilgili harcama birimi, destek hizmetleri birimi veya idarenin diğer birimleri tarafından hazırlanabilecek. Yetki devri yapılmış olsa da sorumluluk devam edecek.
Yetki Devri ve Onay Mekanizması
Harcama yetkilileri kamu hizmetlerinin etkin yürütülmesi amacıyla herhangi bir parasal tutar sınırlaması olmaksızın yetkilerini devredebilecek. Merkez teşkilatında harcama yetkilileri yetkilerini yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar bir alt kademedeki yöneticilere devredebilecek. Merkez dışı birimlerde ise bölge müdürleri, il müdürleri ve nüfusu 50 bini aşan ilçelerin ilçe müdürleri yetkilerini yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar bir alt kademedeki yöneticilere devredebilecek. Belediye ve il özel idareleri ile bunlara bağlı idarelerin harcama yetkilileri de aynı şekilde yetkilerini devredebilecek. Mahalli idare birliklerinde birlik başkanı, harcama yetkisini birlik genel sekreteri, genel sekreter yardımcıları, birlik müdürü veya birim amirlerine kısmen ya da tamamen devredebilecek.
İmza Süreci ve Harcama Yetkisinin Birleştirilmesi
Harcama birimlerini ilgilendiren harcamalar, harcama birimleri tarafından gerçekleştirilecek. Harcama yetkililiği görevi uhdesinde kalmak kaydıyla, harcama birimlerinin talebi ve üst yöneticinin onayıyla diğer harcama birimlerine ilişkin mali işlemler destek hizmetleri birimi tarafından yapılabilecek. Bu işlemlerle ilgili alınacak onay, harcama birimleri tarafından ayrı ayrı alınabileceği gibi mali hizmetler birimi tarafından da alınabilecek. Ödeme emri belgesini düzenleyecek gerçekleştirme görevlisi, destek hizmetleri biriminden olması durumunda destek hizmetleri birimi yöneticisi tarafından atanacak. Kamu ihale mevzuatına tabi olup olmadığına bakılmaksızın, mal ve hizmet alımlarında 10 milyon lirayı, yapım işlerinde 40 milyon lirayı aşan harcamalara ilişkin yetki devredilemeyecek. Belirlenen bu tutarlar her yıl yeniden değerleme oranı esas alınarak artırılacak, güncellenen tutarlar Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından duyurulacak.
