Hurda teşviklerini 1 taşla 3-4 kuş vurma teşviki olarak gördüklerini belirten Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, "Türkiye’de emisyonu yüksek bir park var. Her araç grubunun dinamiklerine göre doğru planlanmış ama çok uzun soluklu, böyle 1 kerede paldır küldür değil de belli bir fon ayırarak ülkenin yavaş yavaş emisyonu yüksek parktan ayrılması lazım" dedi.
OSD Başkanı Eroldu, 2024'te otomotiv üretiminin önceki yıla göre yüzde 7 azalma gösterdiğini ve seneyi 1 milyon 365 binle kapattığını bildirdi.
Geçen yıl, rekor sene olan 2017'den 330 bin adet eksik durumda olduklarını anlatan Eroldu, şöyle devam etti:
"Yine de bu rakamlar önemli. Bu rakamların önemli olduğunu göstermek için de Avrupa'daki 11 aylık üretim rakamlarına bakmak lazım. Otomobilin doğduğu ülkelerden birisi olan İtalya'nın bugün, Türkiye'nin 1,3 milyonluk imalatına karşılık 530 bin civarında bir imalatı var. Keza Fransa, Türkiye ve Çekya da birbirine yakın imalat yapan ülkeler aslında. Türkiye burada üçüncülük ve ile beşincilik arasında bir pozisyona sahip. Şu anda bu son 11 ay itibarıyla dördüncü durumdayız ama Fransa ile de çok büyük bir farkımız yok.
Gelecek yıllarda da bizim hedefimiz Fransa'yı geçip Türkiye'nin Avrupa'daki üçüncü büyük otomotiv üreticisi olmasıdır. Dolayısıyla bu rakamların içinde bazen kayboluyoruz ve o rakamlar anlamını, değerini yitiriyor bir an için yalnızca sayı olarak görünüyor tabii. Ancak 1,4 milyona yaklaşık üretim yapmak, 2 milyon adetlik kapasiteye sahip olmak bunlar aslında dünya ölçeğinde son derece önemli rakamlar, önemli değerler."
Eroldu, üretimdeki düşüşle memnun olmadıkları bir diğer konunun da Türkiye'deki toplam kapasite kullanım oranı olduğunu ve bunun da 2024'te yüzde 70 seviyesinde gerçekleştiğini kaydetti.
Kapasite kullanımının aslında maliyet rekabetçiliğini de olumsuz etkilediğini vurgulayan Eroldu, "Zaten ülkedeki makroekonomik dengelerden dolayı oluşan bir rekabet kaybı var. Bunun üzerine bir de kapasite kullanımında düşüklük olduğu zaman bu rekabet kaybı daha da büyüyor. Bu açıdan özellikle bu zorlu yıllarda bu kapasite kullanım oranının yukarı çıkmasını son derece destekleyici ve önemli buluyoruz." şeklinde konuştu.
"Üretimdeki azalmanın sebebi iç piyasadaki yerlilik oranının azalmasından kaynaklı"
İhracatın ise adetsel olarak 2023'ün paralelinde olduğunu söyleyen Eroldu, aslında üretimdeki azalmanın, iç piyasadaki yerlilik oranının azalmasından kaynaklandığına dikkati çekti.
Eroldu, 2024'ü ihracatta adetsel olarak 1 milyon 13 binlik bir sonuçla kapattıklarını ifade ederek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Burada da üretimde olduğu gibi aslında rekor adetlerimizin 300 bin mertebesinde gerisindeyiz. Ülke ekonomisinde tabii ki ihracat önemli. En önemli hedeflerden biri Türkiye'nin ihracatının büyütülmesi. Bu konuda da otomotiv sanayisinin, sektörünün ne kadar destek olduğunu görüyorsunuz. Bu aslında bir rekor, 37,2 milyar dolarla kapatıyoruz. Bu geçen seneye göre Amerikan doları cinsinden yüzde 6 büyüme demek. Bizi takip eden diğer sektörlere baktığımız zaman aramızdaki farkın açıldığını hatırlayacaksınız. İki sene önce kimya sektörü otomotiv sektöründen daha fazla ihracat yapmıştı ama şu anda otomotiv toplam ihracatın yüzde 16,5'ini yaparken, kimya sektörü yüzde 13,6'sını yapıyor. Dolayısıyla 3 puanlık bir fark oluştu. Farklı bir şekilde otomotiv endüstrisi Türkiye ekonomisine en büyük ihracatı getiren sektör konumunda."
"2025'te otomotivin gündeminde iki konu olacak"
OSD Başkanı Eroldu, 2025'te Türkiye otomotivinin gündeminde iki konu bulunduğunu, bunların üretim rekabetçiliğinde aşınma ile kapasite kullanımının artması başlıkları olarak öne çıktığını dile getirdi.
Kapasite kullanımının azalmasının bir maliyet unsuru olduğunu belirten Eroldu, şöyle devam etti:
"Sizin 100 liralık masrafınız varsa, 100 lirayı 100 araca bölmekle 60 araca bölmek arasında bir fark var. Birisinde 1 lira çıkıyor diğerinde 1,5 lira çıkıyor basit olarak. Bunun yolu da bizim iç pazardaki yerli payının artırılması. Bunun için de aslında hükümetin de birçok destek olmaya çalıştığı konular var. En son biliyorsunuz, engelli araç ÖTV muafiyetinden yalnızca yerli üreticilerin ürettikleri araçların kapsama alınması konusu oldu, önemli bir adım. Tabii iç pazardaki yerli payının artırılmasının ana konusu ise 2022'den beri değişmeyen ÖTV matrahlarının tekrar günün gerçeklerine uygun bir şekilde güncellenmesinden geçiyor."
Eroldu, 2025 beklentilerine ilişkin, "Biz ne bekliyoruz? Biz otomotiv sanayi olarak mevcut elimizdeki işlerin ve 2024'te yeni devreye aldığımız yatırımların da olumlu etkisiyle ihracatımızın yüzde 5 ile 10 arasında büyüyeceğini, üretimde ise 1 milyon 310 bin-1 milyon 450 bin bandında, yani ortalamada 1,4 milyonluk bir üretim adeti öngörüyoruz. Bu açıdan da 2025 için en azından işlerimiz anlamında hem ihracat hem üretim biraz daha yukarı çıkacak, beklentimiz o." ifadelerini kullandı.
"ÖTV düzenlemesi istiyoruz, beklemiyoruz"
Eroldu, Çin'deki markaların Türkiye'ye yatırım söylentileri anımsatılarak, 2025'te ülkeye yatırımın hızlanacağı ve bunun üretimi nasıl etkileyeceği yönündeki soruya, şu yanıtı verdi:
"Bence buradaki üretimi olumlu etkileyecek. Sonuçta bakın bir Meksika örneği var değil mi? Bugün Meksika 4 milyonun üzerinde üretim yapan bir yer. Türkiye'nin de üretiminin büyümesi bütün oyuncuların rekabetçiliği anlamında iyi bir şey. Çünkü herkesin ölçeğini artıracak. Şimdi ülke menfaati açısından baktığınız zaman bu ülkeye yatırım gelmesi çok olumlu bir şey. Yeni oyuncuların teknolojik olarak bir takım yeni teknolojiler ülkeye getirmesi açısından çok olumlu. İkincisi de ülkedeki ölçeği büyütecekleri için çok olumlu. O zaman Türkiye'ye bir sürü bugün olmayan tedarikçi gelebilir, Türkiye'de daha rekabetçi üretim olabilir. Dolayısıyla burada bir yumurta, tavuk ilişkisi var. Yani onların gelmesinin Türkiye'ye hiçbir zararı olmaz. Biz o açıdan otomotiv sanayisi olarak çok destekliyoruz."
Kısa vadede ÖTV düzenlemesi isteyip istemedikleri sorusunu ise Eroldu, "İstiyoruz, beklemiyoruz." şeklinde yanıtladı.
"Hurda teşvikleri uzun soluklu yapılmalı"
Hurda teşviki konusuna da değinen OSD Başkanı Eroldu, otomotiv üreticilerinin hurda teşviki talep ettiklerini belirterek, "Hurda teşviklerini 1 taşla 3-4 tane kuş vurma teşviki olarak görüyoruz. Türkiye’de otomotiv parkının yaptığı emisyonun yüzde 95’ini parkın yarısı yapıyor. Diğer yarısı da yüzde 5’ini yapıyor. Dolayısıyla Türkiye’de emisyonu yüksek bir park var. Bunun içinde ağır vasıta da var, kamyon da var, traktör de var. Yani her araç grubunun dinamiklerine göre doğru planlanmış ama çok uzun soluklu böyle 1 kerede paldır küldür değil de belli bir fon ayırarak ülkenin yavaş yavaş emisyonu yüksek parktan ayrılması lazım. Çünkü bu parkın kendi kendini gençleştirme oranı çok düşük Türkiye’de. Bu araçlar hala bir ekonomik değere sahip oldukları için kimse bunları elden çıkartıp hurdaya ayırmak konusunda istekli değil. Burada çok uzun vadeli bir hurda teşvikinin yeşil dönüşüm altında devreye alınmasını önemli buluyoruz. Bu konuda da talebimiz var, bu konuyu farklı ortamlarda da aslında hükümete de dile getiriyoruz" dedi.
