İstanbul, 6 Şubat (DHA) – İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı, yurt dışına gidecek milyonlarca dolarlık dava harcamasının Türkiye'de kalmasını sağladıklarına dikkat çekerek, "Sözleşmelere yazılan her ISTAC maddesi, tahkim dünyasında İstanbul için gelecek vadediyor" dedi.
ISTAC ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) işbirliği ile düzenlenen toplantıda, konuşan Akıncı, “Tahkim, ticari uyuşmazlıkları çözümleme yöntemidir. Taraflar aralarında yapacakları biz sözleşme ile anlaşmazlıkları mahkeme yerine bir hakem tarafından çözümlenmesi adına bir anlaşma yapıyorlar; ancak, hakemin vereceği karar mahkeme kararları gibi bağlayıcı, hatta milletler arası tahkim konusunda mahkeme kararlarından da daha etkili bir şekilde bağlayıcı” dedi.
ISTAC tarafından verilen hakem kararları, yalnızca Türkiye’de değil dünya genelinde hemen hemen tüm ülkelerde söz konusu ülkenin mahkeme kararları gibi icra edilebiliyor. UNCITRAL Model Kanunu uyarınca hazırlanmış olan 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu ile 1958 tarihli New York Sözleşmesi ve 1961 tarihli Cenevre-Avrupa Sözleşmesi’nde taraf olan Türkiye, uluslararası tahkim için gerekli tüm yasal düzenlemeleri bünyesinde barındırıyor.
Akıncı, tahkim ile arabuluculuk arasındaki farkı ise, “Bu alanda Türkiye’nin de taraf olduğu çok önemli, bir milletler arası sözleşme var; İSTAC’ın dünyanın herhangi bir yerinde aldığı karar, neredeyse dünyanın tüm ülkelerinde icra edilebiliyor” diyerek açıkladı.
19 Kasım 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Başbakanlık Genelgesi ile “Kamu kuruluşlarının uyuşmazlık çözüm yolu olarak ISTAC tahkiminden yararlanmalarının tavsiye edilmesinin ardından yeni uygulamaya göre kamu ihale sözleşmelerinin yürütülmesi aşamasında taraflar arasında doğabilecek uyuşmazlıkların çözümü için idareler tarfından “Türk mahkemeleri ya da tahkim” seçeneklerinden biri tercih edilebilecek.
Akıncı, en basit ticari davaların dahi dört, beş sene sürebildiğini ancak ISTAC’ın itibaren faaliyete geçmesinden bu yana, son 25 ayda 15 davaya baktığını söyledi ve ekledi:
“ISTAC kuralları uyarınca yargılamanın altı ay içinde bitmesi gerekiyor. Bizim uygulamada da biten davalarımızın ortalama süresi altı ay. Hatta ISTAC Türkiye'ye ilk defa 'Seri Tahkim' denilen bir yöntemi getirdi. Özellikle nispeten küçük uyuşmazlıklar için. Üç ay içinde karar veriliyor ve bu kararlar nihai ve bağlayıcı. Tıpkı mahkeme kararı gibi ilamlı icra ile icra edilebilecek niteliğe sahip. Hukuk sisteminde en önemli beklentilerden biri adalete zamanında ulaşabilmektir. Bunu da sağlamaya gayret ediyoruz".
Akıncı, ISTAC'ta uyuşmazlığı çözecek hakemin daima konunun uzmanı olduğunu ve bilirkişi bulma zorunluluğunu ortadan kaldırılmasıyla uyuşmazlıkların daha hızlı bir şekilde çözümlendiğini söyledi.
ISTAC'ta dava trafiğinin artmasının, yurt dışına gidecek milyonlarca dolarlık dava harcamasının Türkiye'de kalmasını sağladığını söyleyen Akıncı, "Gerek küçük ve orta ölçekli şirketler-KOBİ'lerin, gerekse yerli-yabancı çok ortaklı dev şirketlerin sözleşmelerine yazılan her ISTAC maddesi, tahkim dünyasında İstanbul için gelecek vadediyor" dedi.
Karadeniz ülkelerinin tüm karayolu taşıma derneklerini çatısı altında toplayan Union of Road Transport Associations in the Black Sea Economic Cooperation Region (BSEC-URTA) ile ISTAC arasında imzalanan işbirliği protokolü ile tüm Karadeniz hattı uluslararası karayolu taşımacılığı şirketlerinin ISTAC tahkiminden yararlandırılması hedefleniyor.
Toplantıda konuşan TİM Başkanı Mehmet Büyükelçi, küresel ticaret hacminin 19.5 trilyon dolar olarak tahmin edildiği 2018 yılında, ticari anlaşmazlıkların da hacimle birlikte artacağına işaret ederek, “Tahkim kısa sürede olmalı, mahkemelerin iş yükü çok fazla ve uzayan süreç maliyeti de artırıyor. Bu yüzden haklı ile haksızın net bir şekilde ortaya çıkması için olası problemlerin en uygun şartlarda çözülmesini istiyoruz” dedi.
ISTAC’ın İstanbul’u bir tahkim merkezi haline getireceğini ve uluslararası arenada bilinirliği ve güvenilirliğini artırmayı amaçladığını ve ISTAC’ın markalaşması gerektiğini söyleyen Büyükekşi, “Firmalar aralarında sözleşmeler imzalarken, ISTAC’ı da sözleşmelerine eklemeli” dedi.
