Rekabet Kurumunun 2023 ve 2024 yıllarında aldığı kararlar sonucunda tüketiciye sağlanan faydanın toplam 212 milyar lira olduğu belirlendi. Kurumun yayımladığı "Etki Analizi Raporu", rekabeti korumaya yönelik müdahalelerin ekonomik etkilerini ortaya koyarak, alınan kararların tüketici refahına katkısını hesapladı.
Rekabet Kurulu, 2023 ve 2024 yıllarında karteller, yeniden satış fiyatının belirlenmesi, hakim durumun kötüye kullanılması gibi rekabet ihlali teşkil eden eylemler ile belirli koşullar altında izin verilen birleşme ve devralma işlemlerine yönelik kararlar aldı. İlgili dönemi kapsayan etki analizinde 111 karar incelendi ve bunlardan 99'unun rekabet ihlali içerdiği tespit edildi.
Kartel ve benzeri nitelikteki anlaşmalarla yeniden satış fiyatlarının belirlenmesine dair 93 karar ile hakim durumun kötüye kullanılmasıyla ilgili 6 karar olmak üzere toplam 99 karar ihlal teşkil eden eylemler kapsamında değerlendirildi. Rekabet Kurulu, aynı dönemde 12 birleşme ve devralma işlemini rekabet karşıtı etkilerin önlenmesi için belirli şartlar çerçevesinde onayladı.
Tüketiciye Sağlanan Ekonomik Katkılar
Rapor kapsamında iki farklı senaryoya dayalı olarak hesaplamalar yapıldı. "Muhafazakar senaryo" temel alındığında, Rekabet Kurumunun müdahaleleri sonucunda tüketicilere 2023 yılında sağlanan fayda 48,26 milyar lira olarak hesaplanırken, 2024 yılı için bu değer 29,16 milyar lira olarak öngörüldü.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) metodolojisiyle yapılan hesaplamalara göre ise, tüketicilere sağlanan fayda 2023 yılında 128,57 milyar lira olurken, 2024 yılı için 83,65 milyar lira olarak tahmin edildi. Bu veriler ışığında, Rekabet Kurumu kararlarının tüketiciye sağladığı toplam ekonomik katkının 2023 ve 2024 yıllarında 212 milyar lira düzeyinde olduğu ve yıllık ortalama katkının 106 milyar lira seviyesinde gerçekleştiği ortaya kondu.
Raporda belirtilen verilere göre, söz konusu iki yıllık dönem boyunca hesaplanan tahmini toplam fayda 6,72 milyar dolar olarak belirlenirken, yıllık ortalama faydanın ise 3,36 milyar dolar olduğu görüldü. Kurumun faaliyetlerine ilişkin fayda-maliyet kıyaslaması yapıldığında, muhafazakar senaryo baz alınarak hesaplanan yıllık ortalama tahmini faydanın, aynı dönemdeki yıllık ortalama bütçe giderinin 37,59 katına denk geldiği anlaşıldı. OECD metodolojisiyle yapılan hesaplamalara göre ise, tahmini yıllık ortalama tüketici faydasının bütçe giderlerinin yaklaşık 103,02 katına ulaştığı ortaya çıktı.
GSYH İçerisindeki Payı ve Kurumsal Önemi
Rekabet Kurulu kararlarının parasal etkileri dikkate alınarak hazırlanan raporda, kurumun ekonomi içindeki rolü ve etkinliği değerlendirildi. Hesaplanan tahmini ortalama yıllık faydanın, Türkiye’nin 2024 yılı Gayrisafi Yurt İçi Hasılası’nın (GSYH) yaklaşık binde 2,5’ine denk geldiği tespit edildi. Aynı zamanda, iki yıllık dönem için hesaplanan toplam faydanın ise GSYH'nin yaklaşık binde 5’ine karşılık geldiği belirlendi.
