Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)- RUSYA'nın 1 Ocak 2016'da başlattığı domates ihracatı yasağı nedeniyle yeni pazarlara açılan sektör, en çok ihracatı Beyaz Rusya'ya yaptı. Geçen yıla göre 10 aylık dönemde yüzde 26 artışla 92 milyon dolarlık domates ihracatının 20.5 milyon dolarlık kısmı, Beyaz Rusya'ya yapıldı.
Rusya, Türkiye'ye 1 Ocak 2016 tarihinde başlattığı domates ithalatı yasağını, 1 Kasım 2017 tarihi itibariyle kaldırdı. 50 bin ton ve 2'si Antalya, 1'i İzmir'den üç firmayla sınırlandırılan ithalat yasağının kaldırılmasının üzerinden bir hafta geçmesine rağmen, bu 3 firmadan da Rusya'ya domates ihracatı gerçekleşmedi.
RUSYA'DA ÜRETİM DEVAM EDİYOR
Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Mustafa Satıcı, 3 firma için yasak kaldırılmasına rağmen ihracatın başlamamasıyla ilgili iki neden gösterdi. Rusya'da domates üretim sezonunun halen devam ettiğini belirten, ikinci olarak Rusya'nın ithalat yaptığı diğer ülkelerdeki fiyatların uygunluğunu gösteren Satıcı, şu an için Türk firmalara fiyat açısından cazip gelmediğini, önümüzdeki haftadan itibaren ihracatın başlamasını beklediklerini söyledi.
'10 GÜN İÇİNDE BAŞLAR'
Rusya'nın domates ihracatına izin verdiği 3 firmadan; Özaltın Sera ve Süral Tarım ile İzmir'den Agrobay Seracılık firmaları, Rusya'ya domates ihracatı yapabilecek. İhracatçı firma yetkilileri de karşılıklı sözleşme sürecinin devam ettiğini, Rusya'nın kendi domates üretiminin halen bitmediğini, 10 gün içinde Rusya'daki domates üretim sezonunun sona ermesiyle Türkiye'den ihracata başlanacağını açıkladı.
DOMATES İHRACATI YÜZDE 26 ARTTI
Bu yıl 1 Ocak'tan- 5 Kasım tarihine kadar olan süreçte, geçen yılın aynı dönemine göre Antalya'dan domates ihracatı yüzde 26 oranında artış gösterdi. Geçen yıl aynı dönemde 73 milyon dolarlık domates ihraç edilirken, bu yıl aynı dönemde 92 milyon dolarlık rakama ulaşıldı. Antalya'nın domates ihracatı 2016'ya göre artış gösterse de 2015'in gerisinde kaldı. 2015 yılında 10 aylık dönemde Antalya'nın toplam domates ihracatı 149 milyon dolara ulaştı. Rusya ise aynı dönemde 105 milyon dolar ile ilk sırada yer aldı.
EN ÇOK ALIMI BEYAZ RUSLAR YAPTI
Antalya'nın en büyük domates alıcısı Rusya'nın uyguladığı yasak nedeniyle domates ihracatında bu yıl lider ülke Beyaz Rusya oldu. Geçen yıl 15.2 milyon dolarlık domates ihracatı yapılan Beyaz Rusya'da bu yıl yüzde 34.5 artışla 20 milyon 567 bin dolarlık ihracat rakamına ulaşıldı. En çok domates satışı yapılan ikinci ülke ise Romanya oldu. Romanya'ya geçen yıl 11 ayda 12.1 milyon dolarlık domates gönderen Antalya, bu yıl yüzde 59.5'lik artışla 19 milyon 342 bin dolarlık domates satışı gerçekleştirdi.
BULGARİSTAN VE UKRAYNA
Üçüncü sıradaki Bulgaristan 7.1 milyon dolar ihracatını, yüzde 42 artışla 10 milyon 227 bin dolara yükseltti. Bulgaristan'ı Ukrayna takip etti. Ancak Ukrayna'nın domates alımı geçen seneye göre yüzde 18 geriledi. 2016'da 9.5 milyon dolarlık domates ihraç edilen Ukrayna'ya bu yıl 7 milyon 779 bin dolarlık domates gönderildi.
ALMANYA'DA YÜZDE 221'LİK ARTIŞ
Rusya'nın uyguladığı yasak nedeniyle BAİB öncülüğünde diğer pazarlara yönelik iki yıldır sürdürülen yoğun temaslar neticesinde birçok Antalya'dan domates alımını artırdı. Beyaz Rusya, Romanya, Bulgaristan gibi ülkelerin yanı sıra, Almanya pazarında rekor artış gerçekleşti. Geçen yılın 10 aylık döneminde 1.4 milyon dolarlık domates ihraç edilen Almanya'ya, bu yıl yüzde 221 oranındaki rekor artışla 4 milyon 546 bin dolarlık domates satıldı.
DOMATES ALIMINDA REKOR KIRAN ÜLKELER
Almanya'daki ciddi yükselişin dışında birçok ülkede de rekor artış gözlendi. Moldova yüzde 40, Makedonya yüzde 312, Hollanda yüzde 398, Litvanya yüzde 212, Suudi Arabistan yüzde 44, Letonya yüzde 292, Avusturya yüzde 126, Arnavutluk yüzde 391, Macaristan yüzde 1693, Birleşik Arap Emirlikleri yüzde 83, Birleşik Krallık (İngiltere) yüzde 1369, Danimarka yüzde 167, İsviçre yüzde 474, Yunanistan yüzde 54, İsveç yüzde 562, Norveç yüzde 111 gibi rekor oranlarda domates alımını artıran ülkeler oldu.
1 MİLYON DOLAR VE ÜZERİ DİĞER ÜLKELER
Antalya'nın domates ihracatında ilk 5'teki Beyaz Rusya, Romanya, Bulgaristan, Ukrayna ve Almanya'nın dışında 1 milyon dolar ve üzeri ihracat yapan ülkeler ise, Moldova 2 milyon 885 bin dolar, Irak 2 milyon 880 bin dolar, Polonya 2 milyon 834 bin dolar, İsrail 2 milyon 619 bin dolar, Makedonya 1 milyon 912 bin dolar, Gürcistan 1 milyon 852 bin dolar, Bosna Hersek 1 milyon 719 bin dolar, Hollanda 1 milyon 598 bin dolar, Litvanya 1 milyon 596 bin dolar. Suudi Arabistan, Sırbistan, Letonya, Kosova, Çek Cumhuriyeti, Avusturya, Arnavutluk ve Kazakistan'a ise 500 bin- 1 milyon dolar arasında değişen rakamlarda domates ihraç edildi.
İLK DEFA HANGİ ÜLKELERE GÖNDERİLDİ
Bu yıl ilk defa domates ihraç edilen ülkeler de oldu. İtalya'ya 433 bin dolar, Dubai'ye 210 bin dolar, Belçika'ya 55 bin dolar, Katar'a 37 bin dolarlık domates ihraç edildi. Geçen yıl hiç domates alımı yapmayan Kanada'ya da 33 dolarlık domates ihracatı dikkat çekti. Diğer yandan geçen sene 37 bin dolarlık alım yapan Estonya ile 13 bin dolarlık alım yapan Portekiz'e ise bu yıl satış olmadı.
FOTOĞRAFLI
