Rusya'da enflasyon dinmese de halk neden susuyor?

Okuma Süresi: 3 Dakika
Rusya'da enflasyon dinmese de halk neden susuyor?
Doviz.com
04.08.2025 10:21

"Normal bir ülkede bu türden yüksek enflasyon süreklilik taşıyamaz ama Rusya normal bir ülke değil."

Son aylarda dünya genelinde enflasyon yavaşlarken, Rusya'da tüketici fiyatları aralık ayında yıllık bazda yüzde 9,5 oranında artış kaydetti. Bu oran, kasım ayındaki yüzde 8,9'lük artışın da ötesine geçerek, Merkez Bankası'nın yüzde 4'lük hedefinin çok üzerinde seyretti. Meyve ve sebze fiyatlarının yıllık ortalama artışı yüzde 20'yi aşarken, 2006 yılına ait Clos de Tart marka özel bir şarabın Moskova'nın önde gelen restoranı White Rabbit'teki fiyatı, Ukrayna işgalinden bu yana yüzde 30 oranında artış gösterdi.

Batı'nın uyguladığı yaptırımlar, ithalat maliyetlerini artırırken, rublenin değer kaybı şevkiyelerin ünite fiyatını daha da yükseltti. Amerikan telefonları ya da İtalyan çantaları getirmek isteyen Rus ithalatçılar, yaratıcılıklarını zorlayan karmaşık tedarik yollarına başvurdu. Fransız şaraplarını çevre ülkelerden dolaylı yollarla temin etme yöntemlerinin artması, fiyatların neden böylesine sıçradığına dair dolaylı bir ipucu verdi.

Ordu, piyasa dengesi ve istihdam üzerindeki basınç

Seferberlik uygulamaları ülkede ciddi bir işgücü daralmasına yol açtı. Birçok vatandaşın ülkeden ayrılmasıyla birlikte işsizlik oranı yüzde 2 ile tüm zamanların en düşük seviyesine indi. Bu durum işverenleri daha çekici maaşlar sunmaya zorladı. 2024 yılında nominal ücret artışı yüzde 18'e ulaşarak fiyatlar üzerindeki yukarı yönlü baskıyı artırdı. Devlet tarafından savunma, sosyal yardım ve altyapı harcamalarına yönelik büyük ödenekler ayrılırken, Merkez Bankası talebin halen arzın önünde olduğuna dikkat çekti.

Para politikasında çekme ve itme savaşı

Rusya'nın ekonomi kadroları içinde belirgin bir çekşime başladı. Ortodoks iktisatçılarla dolu Merkez Bankası fiyatları soğutmak için kararlı adımlar attı. 14 Şubat'ta gerçekleşen para politikaları toplantısında faiz oranlarını yüzde 21'de tutması beklenirken, kredi kuralları daha da sıkılaştırıldı. Putin'e yakın isimlerse farklı planlara sahipti. Askeri bütçe her yıl tahminlerin üzerinde gerçekleşiyor ve gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 7'sine denk geliyor. Özel sektörü orduyu finanse etmeye zorlama adımları, ekonomi üzerinde uyarılması zor bir canlılık yarattı.

Kalıcılığın eşiğinde bir geçici memnuniyet

Normal bir gelişen pazar ülkesi için bu ölçekteki enflasyon en az üç tehdit barındırır. Bunlar dış borç servisini zorlaştıran kur kayıpları, faiz artışlarının yarattığı bütçe baskısı ve toplumsal huzursuzluktur. Rusya'nın çok büyük bir cari fazlasının ve net dış varlık stokunun bulunması, borç sorunu yaşamasını şimdilik engelliyor. Kamu borcu düşük düzeyde olduğu için faizlerin yükselmesi de şu aşamada belirleyici değil. Üçüncü tehdit olan halk memnuniyetsizliği ise henüz görülmedi. Levada Merkezi'nin bağımsız anketine göre tüketici güveni tüm zamanların en yüksek seviyesine yaklaşırken, enflasyona dair şikayetler uzun dönem ortalamasının dışına çıkmadı. Hane gelirleri yıl bazında yüzde 10 artış gösterdi. Reel tüketim ise resmi veriler uyarınca yıllık yüzde 6 oranında artış kaydetti.

Bir savaş sona ererse diğeri başlar mı

Donald Trump'ın 12 Şubat'taki barış görüşmeleri çağrısı, yeni bir sürüklenilecek alanın işaretini verdi. Rusya'nın savaş dönemine uygun üretim yapısı, barışla birlikte yeni bir uyum sancısı yaratabilir.

Batı'nın yaptırımları kaldırılmadığı sürece, enflasyon ne yönde seyretse de Rusya'nın uzun vadeli ekonomik ufku sisli kalmaya devam edecek.

REKLAMI KAPAT X