İsrail ve Filistin arasında çatışmalar sürerken Bloomberg ekonomistleri üç farklı savaş senaryosu üzerinden küresel ekonominin nasıl etkilenebileceğini anlattı.
ABD’li haber ajansı Bloomberg, İsrail ile Filistin arasında başlayan çatışmaların gidebileceği üç senaryoyu piyasalar açısından inceledi.
Bloomberg'in İsrail-Filistin çatışmasının nasıl gelişebileceğine yönelik olası senaryoları ve piyasaya etkileri şöyle sıralandı:
1. senaryo: Çatışmanın İsrail ve Gazze arasında sınırlı kalması (Ekonomik etkisi: Petrol fiyatlarında 4 dolarlık yükseliş, oynaklık endeksi (VIX) etkisi sınırlı. GSYH etkisi:-0,1 puan. Enflasyon etkisi:+0,1 puan)
2. senaryo: Çatışmanın Lübnan ve Suriye gibi komşu ülkelere yayılması ve özellikle İsrail ile İran arasında bir vekalet savaşına dönüşmesi (Ekonomik etkisi: Petrol fiyatlarında 8 dolarlık yükseliş, VIX etkisi +8 puan. GSYH etkisi:-0,3 puan. Enflasyon etkisi:+0,2 puan)
3. senaryo: İki bölgesel düşman arasında doğrudan askeri alışverişin tırmandırılması (Ekonomik etkisi: Petrol fiyatlarında 64 dolarlık yükseliş, VIX etkisi +16 puan. GSYH etkisi:-1 puan. Enflasyon etkisi:+1,2 puan)
Üç farklı savaş senaryosunun petrol, küresel büyüme ve enflasyona etkisinin incelendiği yazıda piyasalar, düşük ihtimalli olsa da en kötü senaryo olarak 3. senaryoyu (İran-İsrail çatışmasını) görürken, bu senaryoda küresel ekonominin resesyona girmesinin neredeyse kaçınılmaz olduğu aktarıldı.
Roubini: Riskler henüz fiyatlanmadı
2008 küresel finans krizini tahmin eden isimlerden olması sebebiyle “kriz kahini” olarak tanınan, New York Üniversitesi Profesörü Nouriel Roubini ise İsrail ve Filistin arasındaki çatışmaların daha geniş bir bölgesel çatışmaya dönüşme riskinin tam olarak fiyatlanmadığı uyarısında bulundu.
Roubini ayrıca İran ve Lübnan’ın da olaya dahil olması durumunda Körfez’den petrol arzının kesintiye uğrayacağını ve petrol fiyatlarında bir sıçrama olacağını belirterek, “O zaman ekonomik etki çok büyük olur. Yükselen petrol fiyatları stagflasyonist bir şok yaratabilir. Bu temel senaryo değil ama bu bir risk” dedi.
İsrail-Filistin çatışmasında son durum
İsrailli üst düzey 3 yetkili, New York Times'a İsrail-Filistin çatışmasına ilişkin açıklamalarda bulundu.
Açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik yapmayı planladığı "kara harekatının" bölgedeki olumsuz hava koşulları nedeniyle ertelendiği ifade edildi.
Hava şartlarının, kara birliklerine destek vermesi planlanan uçak pilotları ve insansız hava araçlarına (İHA) zorluk çıkaracağı belirtilen açıklamada, harekatın, birkaç gün ileriye alındığı iddia edildi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise abluka altındaki Gazze Şeridi'ne yönelik, "kara harekatı" sinyali vererek, "Bir sonraki aşama geliyor." ifadesini kullanmıştı.
İsrail ordusu da Gazze Şeridi'ne yönelik hava, deniz ve karadan "koordineli" saldırı hazırlıklarının tamamlanmak üzere olduğunu duyurmuştu.
Finansal piyasa katılımcıları ise kara harekatının savaşın seyri konusunda önemli bir dönüm noktası olabileceğini belirtiyordu.
Buna göre Ata Portföy Genel Müdür Yardımcısı Batuhan Özşahin, ekonomim’e yaptığı açıklamada, hafta sonu İsrail’de yaşanan gerginliğe İran’ın da dahil olmasının durumu daha karışık bir hâle sokabilleceğini söylemişti.
Piyasalardaki ilk fiyatlamaların nispeten sakin olduğunu da belirten Özşahin, “Geçen sene Rusya’nın Ukrayna işgali sırasında, olayın büyüklüğü ve ekonomik sonuçları dolayısıyla piyasaların tepkisi daha sert olmuştu. Altın ve petrolde hafif yukarı yönlü hareketler olsa da, piyasalar gelişmeleri temkinli izlemeye devam edecektir. İsrail bir kara harekatına başlarsa, yatırımcıların risk pozisyonlarını azaltmak için daha aktif davranabileceğini düşünüyoruz.” ifadelerini kullanmıştı.
