Demokratik yollarla belirlenen iktidar değişikliklerinde pek çok etken olsa da ekonomik konjonktür bu faktörlerin başlıcaları arasında gösteriliyor. Peki sefalet endeksi, seçimleri ne ölçüde etkiliyor?
Ekonomim’den Talip Aktaş’ın haberine göre, toplumsal dokuda en geniş şekilde temsil edilen grubun çıkarının ne ölçüde korunup korunmadığı, iktidarın da notunu belirliyor.
Geniş kesimlerin çıkarını etkileyen iktisadi faktörler ise genelde iki temel sorunla ölçülüyor; hayat pahalılığı (enflasyon) ve işsizlik… Bu iki kavramın toplamı ise ekonomide “Sefalet Endeksi” olarak adlandırılıyor.
Sefalet Endeksi’nin yükselmesi, mevcut iktidardan hoşnutsuzluğa ve genellikle de seçim döneminde iktidar değişimine yol açarken, düşmesi ise iktidar partisine desteğin devamı yönünde seçmen tercihi oluşturuyor.
Türkiye’nin 2001 yılında yaşadığı derin ekonomik kriz ve yol açtığı ani yoksullaşma, Sefalet Endeksi ile iktidar ilişkisini en çarpıcı şekilde ortaya koyan örnek olarak hafızalardaki yerini hâlâ koruyor.
İşsizlik ve özellikle enflasyonun zirve yaptığı 2001 krizini izleyen 2002 seçimlerinde de iktidar ortağı her üç parti de (DSP, ANAP, MHP) barajı geçemeyip Meclis dışında kalırken, seçmen yeni kurulmuş olan bir partiyi (AK Parti) tek başına iktidara taşımıştı.
Kaynak: Talip Aktaş
Yukarıdaki tabloda görülen veriler de sefalet endeksinin, Türkiye’deki seçimlerle anlamlı bir ilişki içinde bulunduğuna işaret ediyor.
Buna göre, 3 Kasım 2002 seçimlerinden bu yana iktidar partisi değişmese de, işsizlik ve özellikle enflasyondaki değişimin, iktidarın seçimlerde aldığı oy oranını etkilediği oldukça açık bir şekilde görülüyor.
Bu etkinin tek istisnası ise 7 Haziran 2015’teki seçimin yenilendiği 1 Kasım 2015 seçimleri olarak göze çarpıyor. Bu dönemde ekonomideki olumsuz performanstan bağımsız olarak iki seçim arasında yaşanan terör saldırılarıyla ön plana çıkan “güvenlik” kaygısının, oy-Sefalet Endeksi arasındaki korelasyonu bozduğu düşünülüyor.
Tıklayın: TL'nin volatilitesi, dünyadaki tüm para birimlerini geride bıraktı
