Merkez bankasının birincil görevi ülkedeki para politikasını yönetmek, yani ülke ekonomisindeki para arzını kontrol etmektir. TCMB’nin bu görev için birden fazla aracı olmasına rağmen, faiz oranlarını etkileme yeteneği, en belirgin ve etkili para politikası aracıdır.
TCMB politika faiz oranını yükselttiğinde, amaç, ekonomi genelinde kredi maliyetini artırmaktır. Daha yüksek faiz oranları, kredileri hem işletmeler hem de tüketiciler için daha pahalı hale getirir ve herkes faiz ödemelerine daha fazla harcama yapar.
Faiz artışı, aynı zamanda insanları daha yüksek faiz ödemeleri kazanmak için tasarruf etmeye teşvik eder. Bu, enflasyonu düşürme ve ekonomik aktiviteyi ılımlı hale getirme eğiliminde olan dolaşımdaki para arzını azaltır. Faizler yükseldiğinde ekonomik aktivite yavaşladığı için enflasyon da geriler. Yüksek faiz, büyüme politikasını olumsuz yönde etkiler.
Faiz artışı kurları nasıl etkiler?
Faiz ile kur arasındaki ilişkide bakılması gereken ilk değişken enflasyondur. Faiz düşerse kur yükselir önermesi enflasyon beklentileri ve CDS primi değerlendirilmeden doğru kabul edilemez. Faiz düştüğünde enflasyon beklentisi artış yönündeyse kur yükselir. Faiz düştüğünde eğer enflasyon beklentisi de düşüş yönündeyse kur düşebilir.
Yükselen faiz oranları hisse senedi ve tahvil piyasalarını, kredi kartlarını, kişisel kredileri, öğrenci kredilerini, otomobil kredilerini ve işletme kredilerini etkiler.
Daha yüksek piyasa faiz oranları borsa üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. TCMB faiz artışları borçlanmayı daha pahalı hale getirdiğinde, kamu (ve özel) şirketler için iş yapma maliyeti artar. Zamanla, daha yüksek maliyetler ve daha az iş, kamu firmaları için daha düşük gelirler ve kazançlar anlamına gelebilir ve potansiyel olarak büyüme oranlarını ve hisse senedi değerlerini etkileyebilir.
Faiz kararı ne zaman açıklanacak?
Uzun süredir faizleri sabit seviyede tutan Merkez Bankası'nın dolardaki değişim sonrası faiz indirimine gidip gitmeyeceği bugün 14:00'te belli olacak.
Beklenti anketine katılan ekonomistlerin büyük çoğunluğu TCMB'nin politika faizini yüzde 19 seviyesinde sabit bırakacağını tahmin ediyor.
