Ticaret Bakanlığı tarafından 2025 Yılı Yatırım Programı kapsamında gerçekleştirilecek projeler kamuoyuna duyuruldu. Yapılan planlamalar doğrultusunda, özellikle gümrük işlemlerinin hızlandırılması, ticaretin daha güvenli ve verimli hale getirilmesi amacıyla 2 milyar 443 milyon 401 bin lira ödenek ayrıldı. Bu kaynağın 1 milyar 556 milyon 898 bin 400 lirası yeni projeler için tahsis edilirken, 843 milyon 602 bin 600 lirası devam eden projelere ve 42 milyon 900 bin lirası etüt çalışmalarına ayrıldı. Gümrük işlemlerini hızlandırarak bürokrasiyi azaltacak, ticari süreçleri kolaylaştıracak projeler arasında Demiryolu Gümrük İşlemlerinde Tek Pencere Projesi, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS) ve Yeni Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri (BİLGE) Sistemi gibi dijital dönüşüm odaklı çalışmalar öne çıktı.
Demiryolu üzerinden gerçekleştirilen dış ticaret işlemlerinde farklı kamu kurumları tarafından yapılan kontroller, Demiryolu Gümrük İşlemlerinde Tek Pencere Projesi ile artık tek bir sistem üzerinden yürütülecek. Bu kapsamda yaklaşık 5 milyon lira bütçe ayrılan projeyle, demiryolu taşımacılığıyla yapılan ithalat ve ihracat süreçlerinde kurumlar arası bilgi paylaşımı hızlanacak, ticaret erbabından talep edilen belgeler tek bir platformda toplanarak dijitalleştirilecek. Böylece gümrük işlemlerinde zaman kaybı en aza indirilecek ve süreç daha şeffaf hale gelecek.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, sınır geçişlerinde hız ve güvenliğin artırılmasının büyük bir öncelik olduğunu ifade etti. Bolat, “Geçen yıl toplam 606 milyar dolarlık dış ticaretimizin yaklaşık yüzde 25’i kara yolu ile gümrük kapılarımızdan gerçekleştirildi. Aynı süreçte 10 milyondan fazla araç ve 33 milyonun üzerinde yolcuya gümrük hizmeti verdik” ifadelerini kullandı.
Gümrük işlemlerinde daha etkin ve verimli bir süreç sağlamak amacıyla gümrük kapılarında bekleme sürelerinin azaltılması, kaçakçılıkla mücadelede teknolojinin etkin kullanımı ve sınır geçişlerinde güvenlik önlemlerinin artırılması yönünde çalışmalar yapıldığını vurguladı.
Yapay Zeka ve Dijitalleşme ile Gümrüklerde Yeni Dönem
Bakanlık tarafından yürütülen dijitalleşme çalışmaları kapsamında Yeni Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri (BİLGE) Sistemi için 4,5 milyon lira ödenek ayrılırken, gümrükte kullanılan belgelerin dijitale dönüştürülmesi için 2 milyon lira, gümrük müşavirleri bilgi sisteminin güncellenmesi için ise 2,3 milyon lira tahsis edildi. Böylece kağıt bazlı işlemler ortadan kaldırılarak bürokrasi azalacak ve süreçler hızlanacak.
Bakanlık, yapay zeka kullanımını artırarak gümrüklerde Optical Character Recognition (OCR) teknolojisini devreye almayı hedefliyor. Bu sistem sayesinde belgeler otomatik olarak taranarak dijital veri haline getirilecek ve gümrük memurlarının kontrolleri daha hızlı ve hatasız gerçekleştirilmiş olacak. Bolat, “Gümrük İşlemlerinde Kullanılan Belgelerin Dijital Veriye Dönüştürülmesi Projesi” kapsamında bu teknolojinin etkin şekilde kullanılacağını belirtti.
Tek Pencere Sistemi ile gümrük işlemleri için gerekli izin ve başvurular elektronik ortamda yapılabilecek. Böylece ticaret erbabı, farklı kurumlardan alınması gereken izinleri tek bir sistem üzerinden yönetebilecek ve zaman kaybı minimize edilecek.
