ABD Başkanı Trump, ithalat vergilerinde sert artışlar ve tek taraflı ticaret ilişkilerine karşı kapsamlı tedbirler açıkladı
Gümrük tarifelerinde tarihi değişiklik
ABD Başkanı Donald Trump’ın günlerdir beklenen ve kamuoyunun dikkatle takip ettiği konuşması TSİ 23:10’da başladı.
Trump, konuşmasının başında Amerika Birleşik Devletleri’nin yeniden zenginleşeceğini ve iş kayıplarının telafi edilmeye başlandığını söyleyerek “ülkenin fabrika gücüne” işaret etti.
Konuşmasında ağırlıklı olarak ticaret politikalarına ve diğer ülkelerin uyguladığı gümrük tarifelerine değinen Trump, özellikle Çin ve Avrupa Birliği’ne yönelik sert ifadeler kullandı.
Çin’den ithal edilen ürünlere yüzde 34, Avrupa Birliği’nden ithal edilen ürünlere ise yüzde 20 oranında gümrük vergisi getirildiğini açıkladı.
Trump, “Hepinizin desteğini istiyoruz. Herkes harika, çok teşekkürler. Yakında çok mutlu olacağız hep birlikte. Sadece araba fabrikaları değil; ama özellikle araba üreticileri ne kadar mutlu göreceğiz. Aynı zamanda çiftçiler için de çok iyi haberlerimiz var. Onlar yıllardır dünyadaki diğer üreticiler tarafından hep rahatsız edildiler. Kanada yüzde 300 süt ürünlerinde vergi uyguluyor. Önce düşük fiyatla karton süt veriyorlar sonra yüzde 300'e çıkardılar vergileri. Sorunca da ‘yok, hayır bakın yüzde 3’ diyorlar. Zincirde neler oluyor, bu kesinlikle adil değil. Kanada gibi bir ülkeyi hep sübvanse ediyoruz. Meksika’yı yılda 200 milyar destekliyoruz yılda. Neden yapıyoruz bunu? Bizim nasıl çıkarımız var. Bu yüzden bu kadar borcumuz var bütçe açığımız çıkıyor.” ifadeleriyle sadece üreticileri değil, bütçe dengelerini de ilgilendiren sorunlara dikkat çekti.
Otomobil sektörüne dair politikalarını da yineleyen Trump, daha önce gündeme getirdiği yüksek oranlı vergi uygulamalarını teyit ederek, ABD dışında üretilen otomobillere yüzde 25 oranında gümrük vergisi uygulanacağını belirtti.
Tarım ürünlerine yönelik tarifelere de örnekler veren Trump, Avustralya’dan alınan yüksek miktardaki biftek ithalatının Amerikan çiftçisine zarar verdiğini vurguladı.
Konuşmasının devamında, “Bu gece yarısından itibaren ‘Hayır’ diyeceğim. Çin pirinç üreticilerine yüzde 65 vergi öneriyor. Japonya yüzde 700’den fazla vergi uyguluyor. Yumurta fiyatları yüzde 50 düştü, sayın Tarım bakanım harika iş çıkardınız. Yüzde 59 kadar indi fiyat. Yüzde 2,8 vergi uyguluyorduk. Koruma bariyerleriyle kendilerini koruyordu bizi fakirleştiriyordu. Çin güçlü ülke ama ilk sırada değiller. Amerika onlar için ciddi fiyat ödüyorlar.” şeklindeki ifadeleriyle, birçok ülkenin uyguladığı korumacı politikaları eleştirdi.
Geçmişten ders, geleceğe dönüş hedefi
Amerikan ekonomisinin tarihsel sürecine değinen Trump, ülkenin 1880’li yıllarda çok zengin olduğunu ve o dönem birikmiş ciddi bir mali güce sahip bulunduğunu hatırlattı. 1913 yılında gelir vergisinin icat edilmesiyle birlikte ekonomik dengelerin bozulduğunu söyleyen Trump, “1913'de gelir vergisi icat ettiler. Böylece 1929'da çok ciddi bir düşüşe, krize geldi büyük buhranla beraber. Böylece tarifeleri geri getirmek istediler ülkemizi geri getirmek için ama çok geçti. Tekrar toparlanmak yıllar aldı.” diyerek mevcut adımların geç kalmadan atıldığını vurguladı.
Ekonomik kayıpların toparlanabilir olduğunu savunan Trump, “Artık hiçbir şey için geç değil. Tekrar akıllı olmaya ve zengin olmaya başlayacağız. Bizden alınan bütün zenginliği geri getireceğiz. Diğer tüm ülkelerden çok daha zengin olabilirdik. Maalesef 1 yüzyıl kaçırdık ama yeniden zengin olacağız.” diyerek yeni ekonomik vizyonu ortaya koydu. Trump’ın konuşmasında, Amerikan vatandaşlarının çıkarlarını merkeze alan milliyetçi bir ticaret politikası anlayışının ön plana çıktığı görüldü.
Karşılıklı tarifeler ve küresel ticaret dengesi
ABD Başkanı, konuşmasının ilerleyen bölümlerinde birçok ülkenin Amerika’ya karşı uyguladığı tarifeleri detaylı bir şekilde açıkladı. Çin’e karşı yüzde 34 vergi uygulanacağını, oysa Çin’in ABD’ye yüzde 67 oranında vergi uyguladığını belirten Trump, bu farkın adil olmadığını söyledi. Avrupa Birliği için yüzde 20, Vietnam için yüzde 32, Tayvan için yüzde 32, Japonya için yüzde 24, Hindistan için ise yüzde 26 oranında karşılıklı tarife uygulanacağını bildirdi.
“Çin en önde, yüzde 67 vergi. Bakın ABD’ye uyguladığı vergi yüzde 67. Biz ona karşı yüzde 34 vergi uygulayacağız. Biz onlardan çok daha az istiyoruz. Bundan neden şikayet etsinler? AB hakikaten çok zor rakip. O kadar dostane davrandılar ki, öyle bir soydular ki, yüzde 39. Karşılık olarak yüzde 20 vergi getiriyoruz. Vietnam harika pazarlıkçı. Yüzde 90 vergi istiyor. Tayvan bizim bütün bilgisayar ciplerini aldı, onlar üretiyor, yüzde 64 vergi uyguluyor. Tayvan’da dünyanın en büyük şirketlerden biri, yüzde 64 uyguluyor, biz yüzde 32 uygulayacağız. Japonya, harika insanlar. Ben bunlara izin veren buradakileri suçluyorum. Japonya yüzde 46 vergi uyguluyor biz onlara yüzde 24 uygulayacağız. Hindistan hep dostuz diyorlar ama dost gibi vergi uygulayamıyorlarmış yüzde 52.” sözleriyle ülkeler arası tarifedeki dengesizlikleri örneklerle ortaya koydu.
Trump ayrıca İngiltere ile karşılıklı olarak yüzde 10, Güney Afrika ile yüzde 60, Brezilya ile yüzde 10, Bangladeş ile yüzde 74, Pakistan ile yüzde 58 ve Sri Lanka ile yüzde 88 oranlarında karşılıklı vergi uygulanacağını da açıkladı. Bu kapsamda yeni minimum tarife oranı yüzde 10 olarak belirlendi. Ülkesine karşı hileli ticaret yöntemleri uygulanması hâlinde, 10 yıl hapis cezası öngörüleceğini de ifade eden Trump, ABD’nin artık dünyanın borçlarını üstlenmeyeceğini ve kendi vatandaşlarını önceliklendireceğini vurguladı.
“Görüyor musunuz o kadar adaletten uzak ki bu rakamlar. O yüzden minimum bir tarife uygulayacağız yüzde 10. Diğer ülkeler artık bu adaletten uzak düzene son verecekler. Hakikaten gümrüklerde çok kötü şeyler oluyor. Şimdiye kadar görülmedik bir şey. Herhangi bir şekilde hile yaparlarsa 10 yıl hapis cezası var. Biz dünyanın en büyük pazarıyız. Bundan 4 yıl önce Çin’e karşı katlanıyorduk ama son 4 yılda hakikaten çok ciddi bedeller ödedik. Artık bunun bedelini ödeyemem.” diyerek, ülkesinin yeni dönem politikalarında esneklik göstermeyeceğinin sinyalini verdi.
