Tüketici derneklerinin temsilcileri ve hukukçular, yaz aylarının yaklaşmasıyla birlikte artan yazlık ve devre mülk kiralama işlemlerinde tüketicilerin mağduriyet yaşamamaları için önemli uyarılarda bulundu.
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, yazlık kiralamalarda dikkat edilmesi gereken en önemli hususun, “Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında hareket edilmesi olduğunu belirtti.
Kiraz, “Bu düzenlemeye göre bir yıl içinde üç defa ve 100 günün altında yapılan tüm kiralamalar, kısa süreli ve turizm amaçlı kiralama sayılır. Kiraya verenin Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan kısa süreli kiralama ruhsatı alması ve bunu taşınmazın dış cephesine görünür şekilde yerleştirmesi zorunludur.” ifadelerini kullandı.
Yazlıklarda sıkça karşılaşılan sorunların başında site yönetimlerinin kiralamalara yönelik olumsuz tutumu olduğunu kaydeden Kiraz, “Yeni düzenleme gereği maliklerin oy birliğiyle aldıkları karar doğrultusunda kısa süreli kiralama yapılabiliyor. Vatandaşlar mutlaka site yönetiminin bu konuda bir karar alıp almadığını öğrenmeli. Aksi durumda kira sözleşmesi yapılmış ve ödeme yapılmış olsa bile siteye girişlerine izin verilmeyebilir.” dedi.
Devre mülklerde ise durumun farklı olduğunu belirten Kiraz, “Kat malikleri kurulunun alacağı ruhsat doğrultusunda devre mülklerin kısa süreli kiraya verilmesi mümkündür. Ancak yönetim kararı yoksa kiralama yapan kiracılar tesise kabul edilmeyebilir.” değerlendirmesini yaptı.
“Ruhsatsız kiralama mühürlenebilir, kiracılar tahliye edilir”
Kiraz, “Ruhsatsız faaliyet gösteren taşınmazlarla ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı mühürleme veya idari para cezası uygulayabilir. Mühürlenmesi durumunda kiracılar taşınmazdan zorunlu olarak tahliye edilir. Bu da tatilinizi yarıda kesmenize neden olabilir.” diye konuştu.
Bazı durumlarda kiracıların süre sonunda taşınmazı tahliye etmediğini, bu durumun yazlık sahipleri açısından mağduriyet yarattığını belirten Kiraz, “Yazlıklarda mülk sahibinin kişisel kullanım ihtiyacı geçerli bir tahliye sebebi sayılır. Devre mülklerde ise süre bitiminde tahliye zorunludur. Süre sonunda taşınmazı boşaltmayan kişi işgalci sayılır ve kaymakamlık aracılığıyla tahliye edilir.” dedi.
“Sosyal medya ilanlarına ve sahte sözleşmelere dikkat”
Tüketiciler Konfederasyonu (TÜKON) Genel Başkan Vekili Aziz Koçal, yazlık ve devre mülk satışlarında sıkça yaşanan mağduriyetlere dikkat çekerek, kötü niyetli kişi ve firmaların süslü reklam ve broşürlerle tüketiciyi kandırabildiğini söyledi.
Koçal, “Tatil yapma hayaliyle hareket eden tüketiciler mutlaka sözleşme yapmalı ve sosyal medyadaki reklamlara karşı dikkatli olmalı. Ortada olmayan devre mülkleri pazarlayanlar, sözleşmelere hukuka aykırı maddeler ekleyenler olabiliyor.” dedi.
“Tiny house yatırımlarında imar durumu kontrol edilmeli”
Son dönemde artan taşınabilir ev (tiny house) ilgisine değinen Koçal, bu yapıların ruhsata tabi olduğunu hatırlatarak şunları söyledi:
“Tarla vasfındaki taşınmazlara konut yapılamaz. Tapuda tarla, bağ, bahçe gibi görünen yerler imara kapalı olabilir. Tiny house gibi yapılar belediye sınırları içinde ruhsatla yerleştirilebilir. ‘Tarlaya ev koyabilirsiniz’ söylemleriyle yapılan satışlara karşı dikkatli olunmalı, tüm beyanlar sözleşmeye yazılı olarak geçirilmelidir.”
“Devre mülklerde inşaatın bitmemesi ve yüksek aidatlar en büyük sorun”
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük, devre mülklerde yaşanan en büyük sıkıntılardan birinin projelerin zamanında teslim edilmemesi, bazılarının ise yarım bırakılması olduğunu söyledi.
Küçük, “Bir yıl içinde yapı oturma izni alınmalı ve kat malikleri kurulu oluşturulmalı. Aksi durumda yönetim keyfi harcamalar yapabilir ve bu maliyetler devre mülk sahiplerine yansıtılır.” dedi.
Ayrıca, yüksek aidatların da yaygın şikayet konusu olduğunu aktaran Küçük, “Kullanılmayan devre mülklerden dahi yüksek aidatlar talep ediliyor. Bunun sınırlanması ve yönetimlerin denetlenmesi şart. Satın alma aşamasında tüketiciler mutlaka güvenilir kurumsal firmaları tercih etmeli ve hukuki destek almalıdır.” çağrısında bulundu.
“Sözleşme, izin belgesi ve masraflar net olmalı”
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Bodrum Başkanı Sevil Ece Gümüş ise tatil bölgelerinde sezonluk kiralamalara artan ilgiyi değerlendirerek, “Geçen yıl yürürlüğe giren düzenleme ile yazlık kiralanacak konutlar için Turizm Amaçlı Konut İzin Belgesi alınması zorunlu hale geldi.” dedi.
Belgesiz kiralamaların hem kiracı hem ev sahibi için yaptırımlara yol açabileceğini belirten Gümüş, şu uyarılarda bulundu:
“Kiracılar mutlaka sözleşme yapmalı, izin belgesini sormalı, tapu bilgilerini ilanla karşılaştırmalı, elektrik, su, aidat gibi masrafların kim tarafından karşılanacağı açıkça belirlenmeli, komisyon ödemeleri şeffaf olmalı ve evin eşyaları kontrol edilmelidir.”
