Türkiye’deki yapı sektörünü doğrudan ilgilendiren kapsamlı değişiklik, 24 Haziran 2025 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlandı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın duyurduğu yeni düzenleme, hem yeni inşa edilecek binaları hem de mevcut yapıların enerji verimliliğini hedef alırken özellikle enerji kimlik belgesi düzenleme süreçlerinden yapı projelerinin ruhsatlandırılmasına kadar pek çok kritik başlıkta önemli güncellemeler yapıldı.
Tanımlar, Yetkiler ve BEP-TR Süreci
"Toplam kullanım" yerine artık "yapı inşaat" terimi kullanılacak. Tanımlar kısmına enerji kimlik belgesi uzmanı ifadesi de eklendi.
Yönetmelikte yer almayan diğer tanımlar için başka kanunlara ve yönetmeliklere bakılacak.
Artık yeni binaların projelerinde ve büyük tadilatlarda, mimari, mekanik ve aydınlatma projeleri için BEP-TR yazılımıyla hazırlanan "Ön Hesap Sonuç Formu" ruhsat başvurusunda teslim edilmek zorunda.
Avan projeyle ruhsat alınıyorsa bu belge istenmeyecek. Tüm eğitim ve yetkilendirme süreçleri Bakanlığın sorumluluğunda olacak.
Enerji Kimlik Belgesi ve Uygulama Sorumlulukları
Enerji kimlik belgesi uzmanları da artık süreçten doğrudan sorumlu.
Mevcut binalarda projeye aykırı uygulamalar varsa bunlar raporlanacak. Belge, ruhsat ve diğer projelerle birebir uyumlu olmak zorunda.
Uyuşmazlık durumunda ise belge verilmeyecek ve durum idareye bildirilecek. BEP-TR sistemine kayıtlı uzmanların bilgilerinden eğitim kurumları ve meslek odaları da sorumlu.
Isı Yalıtımı, Güneş Kazançları ve Sistem Standartları
Isı yalıtım raporu ile mimari projelerin birebir uyumlu olması gerekecek. Cam oranı %60’ı aşan binalarda, pencere ve dış cephe sistemleri TS 825 standardına uygun olacak. Yaz aylarında güneş kazançlarını engellemek için tasarım aşamasında önlem alınması kesinleşti.
Eski TS EN 13465 standardı yerine artık TS EN 16798 serisi geçerli. "Toplam kullanım" yerine her yerde "yapı inşaat" ifadesi kullanılacak. Bölgesel ısıtma sistemleri de yönetmeliğe dâhil edildi.
Yenilenebilir Enerji, Tesisat Yalıtımı ve Denetim
Yeni değişiklikte büyük yapılara da yenilikler getirildi.
2000 metrekareden büyük otel, hastane, yurt gibi yapılarda artık merkezi sıhhi sıcak su sistemleri yenilenebilir enerjiyle desteklenerek bu sistemlerin tüm boruları ortam sıcaklığının 5°C üstüne çıkmayacak şekilde yalıtılması şart koşuldu. Yalıtım yapılmadan binaya kullanım izni verilmeyecek ve her yıl kontroller yapılıp eksikler tamamlanacak.
Enerjiyle ilgili sistemlerin bakımı üretici firmaların belirlediği şekilde yapılacak. Bu denetimden yerel idareler sorumlu olacak.
Enerji kimlik belgesiyle ilgili işlemler artık doğrudan yerel idarelerin kontrolünde olacak. Belgeler eksikse BEP-TR sistemine erişim durdurulacak.
Gerçeğe aykırı belge düzenlenirse sistemden çıkarılma olacak.
Güvenlik kurumlarına ait binalar ve 1000 metrekareden küçük yapılar için belge zorunluluğu da kaldırıldı.
Yetkili kuruluşlar ve uzmanlar belge ve verileri 10 yıl boyunca saklayacak. Talep edildiğinde bilgi paylaşılmazsa BEP-TR erişimi durdurulacak.
Sistemin kötüye kullanımı halinde erişim tamamen kapatılabilecek. Belge ve uygulamalar birbiriyle uyumlu olamak durumunda ve devamında farklılık varsa sahada tespit edilip raporlanacak.
1 Ocak 2025’ten önce ihalesi yapılmış kamu projeleriyle, 30 Haziran 2025’ten önce ruhsat başvurusu yapılan binalar için eski kurallar geçerli olacak. EK-10 formu güncellenerek yeni haliyle sisteme eklendi.
