Atık elektrikli ve elektronik eşyaların yönetimi hakkında çıkarılan yönetmelikle, yenilenen elektronik eşyaların ithalatına izin verilmesini sağlayan düzenleme Resmi Gazete'de yayımlandı.
Yönetmelikte yer verilen 26. ve 27. maddeler, ithalat izinlerinde kullanılan ve yenilenen eşyalar ile atık kategorisindeki elektrikli ve elektronik eşyaları kapsıyor.
Buna göre, ülkemizde yalnızca cep telefonu ve tabletler yenilendikten sonra garantili olarak satılabiliyorken yayımlanan yönetmelikle artık her türlü elektronik eşyanın ithalatına izin verilecek.
Yönetmelite atık haline gelmemiş ve atmaya karar verilmeyen eşyalar ile yenilenmiş olan eşyalar ayrı sınıflandırılıyor. Bu sınıflandırmayla, yenilenmiş eşyalara her türlü fonksiyonu kazandırmak ve baştan sona yenilemek mümkün hale geliyor.
İthalat, Genel Atık Yönetimi Yönetmeliği kapsamında yapılacak
Atık olmadığı ispatlanan kullanılmış ve yenilenmiş elektrikli ve elektronik eşyaların tümünün ithalatı yapılabildiği yönetmelik maddelerine göre ithalat izninin Ticaret Bakanlığı'ndan alınması gerekiyor. Yapılan yenilemeler yeterli görülmemesi sebebiyle atık olduğundan şüphelenilen eşyaların ise depoda beklemeye alınarak analiz ve incelemeye tabi tutulacağına yer veriliyor. Bu inceleme sürecinin ise üretici ya da üretici için çalışan üçüncü kişiler tarafından gerçekleştirilmesi isteniyor. Onaylanan eşyaların ithalatının ise Atık Yönetimi Yönetmeliği kapsamına dahil edileceği bildiriliyor.
İthal edilebilecek ürünler hangileri?
Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Yönetimi kapsamında ithal edilme izni olan ürünler şunlar:
Büyük ev eşyaları, küçük ev aletleri, bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları, tüketici ekipmanları, aydınlatma ekipmanları, elektrikli ve elektronik aletler (büyük ve sabit sanayi aletleri hariç), oyuncaklar, eğlence ve spor ekipmanları, tıbbi cihazlar, izleme ve kontrol aletleri, otomatlar.
Üreticilere atık elektrikli ve elektronik eşya için kampanya zorunluluğu
Ayrıca Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca, insan sağlığının ve çevrenin korunmasına katkıda bulunmak amacıyla elektrikli-elektronik eşyanın tasarımından başlayarak üretimi, piyasaya sürülmesi ve atık olarak yönetimi de dahil olmak üzere tüm süreçlerinde döngüsel ekonomi prensiplerinin uygulanmasına yönelik düzenlemeler yapıldığı belirtildi.
"Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Yönetimi Hakkında Yönetmelik" ile sürdürülebilir şekilde çevrenin korunmasının amaçlandığı ifade edilen açıklamada, yönetmelikle Türkiye'de yerleşik olmayan elektrikli ve elektronik eşya üreticilerine yetkili temsilci atama zorunluluğu getirildiği bildirildi.
Açıklamada, geri dönüşüm ve geri kazanımı kolaylaştıracak malzeme ve parçaların kullanımına yönelik düzenlemeye gidildiği, elektrikli ve elektronik eşyaların atık olduktan sonra kolayca parçalanması, ayrıştırılması, yeniden kullanıma hazırlanması ve geri kazanılması için bu eşyaların üretimi ve tasarımı sırasında üreticilere yükümlülükler verildiği kaydedildi.
Bu kapsamda üreticilere yılda en az bir defa marka, model, üretici ve muhtevasına bakılmaksızın evsel nitelikteki atık elektrikli ve elektronik eşyaları, münferiden veya dağıtıcılarla işbirliği içinde geri alma kampanyaları düzenleyerek, sosyal medyada dahil olmak üzere uygun iletişim kanallarıyla kamuoyuna duyurma zorunluluğu getirildiğine yer verilen açıklamada, mevcut yönetmelikte yer alan "aktarma merkezleri"nin de atık elektrikli elektronik eşyanın toplanması ve işleme tesislerine taşınmasının daha etkin ve çevreye uyumlu şekilde gerçekleştirilmesi amacıyla "transfer noktaları" olarak yeniden düzenlendiği bildirildi.
"Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Kısıtlanmasına İlişkin Yönetmelik" ile de insan sağlığının ve çevrenin korunmasına katkıda bulunmak amacıyla elektrikli ve elektronik eşyada tehlikeli maddelerin kullanımının kısıtlanmasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği kaydedilen açıklamada, bu kapsamda piyasaya sunulan elektrikli ve elektronik eşyalar, bunların onarımı, yeniden kullanımı, işlevlerinin güncellenmesi veya kapasitesinin artırılmasına yönelik; kabloları ve yedek parçaları dahil olmak üzere kullanımı kısıtlanan maddelere yer verildi.
