Geçtiğimiz yıl artan faiz oranları nedeniyle yoksul ülkelerin borçlanma maliyetleri yükselirken, yoksul ülkelerdeki borç yükünün devlet gelirine oranı ise son 25 yılın en yüksek seviyesine çıktı.
Bugün yayımlanan bir araştırmaya göre, 2023’te dünyanın en fakir 91 ülkesinin dış kamu borçlarının geri ödemeleri hükümet gelirlerinin ortalama yüzde 16’sına denk geliyor. Bu oran ise 1998’den bu yana görülen en yüksek seviyeye işaret ediyor.
Yüksek faizler, borç maliyetlerini artırdı
Yüksek borç seviyeleri, merkez bankalarının yüksek enflasyon nedeniyle gerçekleştirdiği faiz artışlarından kaynaklandı.
Yüksek faizler küresel borçlanma maliyetlerini de artırırken, bu da ülkelerin dış borç yükünün yoğunlaşmasına sebep oldu.
Ayrıca IMF ve Dünya Bankası tarafından düşük ve alt-orta gelirli olarak sınıflandırılan 91 ülkenin çoğunda iç borcun da yüksek seviyelerde olduğu belirtildi.
Borçlu ülkeler arasında Sri Lanka başı çekti
Borçlu ülkeler ele alındığında başı Güney Asya ve Afrika ülkelerinin çektiği görüldü.
Dünya Bankası verilerine göre Sri Lanka ise bu yıl hükümet gelirlerinin yüzde 75’ine denk gelen bir dış borç geri ödeme programıyla karşı karşıya kaldı. Ülke geçen yıl da dış borçlarını temerrüde düşürmüştü. Bu yıl Güney Asya ülkesinin borçlarını yine ödeyemeyeceği düşünülüyor.
Sri Lanka’nın iç borç geri ödemelerinin ise daha fazla olduğu bildiriliyor. Geçen ay yayımlanan bir IMF raporuna göre, bu borçlar 2023’te gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 27’sine denk geliyor.
Diğer borçlu ülkeler
2020 ve 2021’de dış borçlarını ödeyemeyen Zambiya ve Gana’nın da yüksek iç borcu bulunuyor.
Rapora göre, Pakistan’da da temerrüt riskinin yüksek olduğu bildirildi. Ülkenin dış kamu borcu hükümet gelirlerinin ise 47’sine denk geldi. Eylülde yayımlanan ayrı bir raporda ise IMF raporuna göre dış hükümet borçları GSYİH’nın yüzde 28’ine, iç borçlar ise GSYİH’nın yüzde 37’sine eşitti.
