Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, temiz enerji teknolojilerinin imalatında kullanılan bakır ve çinko gibi kritik minerallerin tedarikinin bir veya iki ülkenin tekelinde olduğunu belirterek, "Temiz enerjide çeşitlilik olmasının önemli olduğunu düşünüyoruz. Belli bir ülke, bu kaynakların çok büyük bir kısmını eli altında tutarsa, bu gerçekten önemli bir risk olabilir." dedi.
Birol, IEA ve İngiliz hükümeti tarafından 24-25 Nisan'da düzenlenen Enerji Güvenliğinin Geleceği Zirvesi kapsamında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Küresel enerji sektöründe büyük bir dönüşüm yaşandığını dile getiren Birol, petrol, gaz ve kömürün dünyada önemli enerji kaynakları olmaya devam ettiğini ancak büyümenin çoğunluğunun artık temiz enerji kaynaklarından sağlandığını anlattı.
Birol, güneş ve rüzgar enerjisi, elektrikli araçlar ve bataryalar gibi temiz enerji teknolojilerinin imalatı için bakır ve çinko dahil değişik kritik minerallere ihtiyaç olduğuna işaret ederek, "Bu kritik minerallerin büyük bir kısmı sadece bir ya da iki ülkenin tekelinde şu anda. Temiz enerjide çeşitlilik olmasının önemli olduğunu düşünüyoruz. Belli bir ülke, bu kaynakların çok büyük bir kısmını eli altında tutarsa, bu gerçekten önemli bir risk olabilir." diye konuştu.
Bu alanda Çin'in çok önemli bir oyuncu olduğunu ve temiz enerji teknoloji fiyatlarının ucuzlamasında oldukça pozitif bir rol oynadığını anımsatan Birol, "Ancak bu durum bir ülkenin iyiliğinden veya kötülüğünden değil. O ülkede teknik bir sorun veya jeopolitik bir gelişme olursa, bütün enerji tedarik zincirleri tehlikeye girebilir. Bu bakımdan, yumurtaların hepsini aynı sepete koymak akıllıca bir fikir değil, çeşitlendirme gerekli." dedi.
Çin'in gaz talebinde zayıflama beklenebilir
Birol, küresel ekonomide belirsizliklere yol açan korumacı ticaret politikalarının enerji sektörü için de yansımaları olabileceğini belirterek, doğal gaz, petrol veya temiz enerji teknolojilerinde ticaretin son derece önemli olduğunu vurguladı.
Ülkelerin ürettikleri enerjiyi satmak istediğini kaydeden Birol, "Diğer ülkeler de bunu ithal etmek istiyor. Burada çok ciddi ticari engeller çıkarsa, bu enerji maliyetlerinin artmasına yol açabilir. Öte yandan, bu ticari belirsizlikler dünya ekonomisinde bir zayıflamaya yol açacak. Bu da özellikle petrol ve doğal gazda talebin zayıflamasına neden olabilir. Özellikle, Çin'in doğal gaz ya da sıvılaştırılmış doğal gaz talebinde zayıflama beklenebilir." değerlendirmesinde bulundu.
Birol, ticaret savaşlarının Türkiye'ye etkilerine ilişkin, "Hemen hemen dünyanın tamamında olduğu gibi bu ticaret savaşlarının Türkiye için de ciddi sorunlar doğurabileceğini düşünüyorum ama eğer biz akıllı politikalar izlersek Türkiye'de yeni ortaya çıkan bazı fırsatları da kullanabiliriz." dedi.
