Geçtiğimiz yıl konut satışlarında yaşanan artışın ortasında arsa ve arazi satışlarında düşüş gerçekleşti. Peki, 2025 yılında yatırımcının tercihi ne olmalı? İşte sektör temsilcilerinin arsa, arazi ve konuta ilişkin son değerlendirmeleri..
Pandemi sürecinden sonra hızla artan arsa ve arazi yatırımları, 2024 yılında konuta olan ilginin canlanmasının ardından yeniden düşüş kaydetti.
TÜİK verilerine göre 2024 yılı sonunda konut dışı gayrimenkul (arsa-tarla) satışları bir önceki yıla göre yüzde 8 azalarak 1 milyon 588 bine düştü. Buna karşın, konut satışları yüzde 20,6 artışla 1 milyon 478 bin 25 adet olarak gerçekleşti.
Konuya ilişkin Milliyet’e değerlendirmede bulunan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı ise vatandaşların tercihindeki değişimlerin nedenini açıkladı.
Gayrimenkul satışlarında dengelerin değiştiğini bildiren Özelmacıklı, konut satışlarının toplam gayrimenkul satışları içindeki payının yüzde 48’e yükseldiğini, bunun önceki yıllarda yüzde 45 seviyesinde olduğunu ifade etti.
Bu orandaki yükselişin konuta olan ilginin bir yansıması olduğunu bildiren Özelmacıklı, arsa ve arazi satışlarının düşüş göstermesinde ise tarım arazilerinin korunmasına yönelik yeni uygulamalar ile devletin ekilmeyen arazileri kiralama politikasının etkili olduğunu ifade etti.
Özelmacıklı’nın paylaşımından öne çıkanlar şöyle oldu:
Konuta ilgi neden arttı?
Son dönemde özellikle konut tarafında amortisman süreleri avantaj oluşturdu. Kira gelirine göre gayrimenkul fiyatları oldukça düştü. Kiralar artarken gayrimenkullerin satış fiyatları yatay seyredince kira getirisi önemli bir avantaj oluşturdu. 25 yıla kadar uzun sürede amorti eden gayrimenkullerde süreler 13-15 yıla kadar geriledi.
Bir diğer neden ise gayrimenkulde üretim maliyetleri artmasına rağmen konut fiyatları enflasyonun gerisinde ve yatay bir seyir izledi. Bu da üretim maliyetlerinin arttığı bir dönemde yatırımcıların gözünden kaçmadı. Ayrıca, konuta olan ihtiyacın yükseldiğini söylemek mümkün. Konutta elimizdeki stoklar önemli derecede azaldı.
Arsa ve arazi satışları neden düştü?
İlk 6 ayda arsa ve arazi satışları konut satışlarının çok ilerisindeydi ancak son 6 ayda konuta yönelim oldu. Burada mevsimsel etkiler de var. Arsa ve arazi satışları bahar aylarında ve yazın daha fazla oluyor.
Arsa ve arazilerle ilgili ülkemizde regülasyonlar yapıldı. Tarım arazilerinin Hazine’ye kazandırılması anlamında, ekilmeyen arazilerin devlet tarafından kiraya verileceği gibi uygulamalar başta olmak üzere birçok arsa ve arazide izinsiz yapılan yapılaşmalarla olan mücadeleler ve çeşitli sınırlamalar etkisini gösterdi. Bunlar arsa ve arazi satışlarına olumsuz yansıdı.
Yatırımcının tercihi ne olmalı?
Eğer yatırımcı, yatırdığı para üzerinden gelir elde etmek istiyorsa konut daha mantıklı gelebilir. Bunun dışında ‘ben yakın zamanda üzerine inşaat yapacağım, orada yaşayacağım’ düşüncesi varsa arsa yatırımını değerlendirebilir.
‘Ben uzun vadeli bir yatırımcıyım, 3-5 yıl beklerim. Benim beklentim önümüzdeki dönemde bu yeri sattığımda iyi bir gelir elde edeyim’ düşüncesindeyse o zaman daha büyük metrekarelerde arsa ve arazi almaları daha mantıklıdır.
Konut, arsa ve arazi fiyatları artar mı?
Gayrimenkulün prim potansiyeli her zaman için var. Bugün fiyatlarda önümüzdeki aylar itibarıyla üretim maliyetinin artmasıyla ben konut fiyatlarında daha yüksek bir artışı bekliyorum.
Arsa ve araziler için de nispeten enflasyon beklentilerini karşılayan fiyat artışları gerçekleşir.”
