Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, enflasyonun sorumlusunun çiftçi olarak gösterilmesine “Son 10 yılda çiftçimizin ürettiği 166 üründen 99’undaki fiyat artışı enflasyonun altındadır” diyerek karşı çıktı.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, rakamların çiftçinin enflasyonun sebebi değil, mağduru olduğunu çok net olarak ortaya koyduğunu belirtti. Hangi kritere bakılırsa bakılsın, çiftçinin enflasyonun sorumlusu olarak gösterilemeyeceğine dikkati çeken Bayraktar, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) üretici fiyatları verilerine göre, son 10 yılda çiftçinin ürettiği 166 üründen 99’undaki fiyat artışının enflasyonun altında kaldığını vurguladı. 2006-2016 döneminde enflasyonun, yıllık ortalamalar karşılaştırıldığında tüketici fiyatları endeksinde (TÜFE) yüzde 118.12 artarken, tarım üretici fiyatlarında (Tarım ÜFE) artışın 12.04 puan daha altta yüzde 106.08’de kaldığı bilgisini veren Bayraktar, “Tarım ÜFE’den daha fazla artan gıda ve alkolsüz içeceklerde bile son 10 yıldaki enflasyon, ana harcama gruplarından alkollü içecekler ve tütün, lokanta ve oteller, çeşitli mal ve hizmetlerin arkasındadır” dedi.
Reel kayıp yaşanan ürünler
Çiftçinin ürün bazında son 10 yıldaki reel kaybının, koyun derisi, muz, nar, yapağı, kivi, kırmızı turp, satsuma mandalina, starking elma, Washington portakal, zerdali, diğer elmalar, golden elma, clementin mandalinada yüzde 50’nin üzerinde olduğunu bildiren Bayraktar, “Vişne, grannysmith elma, havuç, kuru bezelye, keçi derisi, armut, diğer mandalina, kıl, taze bezelye, king mandalina sofralık çekirdeksiz üzüm, yeni dünya, keçiboynozu, Trabzon hurması, salçalık domates, inek sütünde yüzde 40 ile yüzde 50 arasında olan kayıbın diğer portakal, beyaz lahana, kültür mantarı, Yafa portakal, brokoli, ayva, karpuz, göbekli marul, Amasya elma, nektarin, şeftali, patates, sofralık çekirdekli üzüm, sığır derisi, nanede yüzde 30-40 arasındadır” dedi.
Reel kayıp en fazla koyun derisi, muz ve narda yaşandı
Son 10 yılda, çiftçinin reel kaybının koyun derisinde yüzde 72.6’ya, muzda yüzde 71.6’ya, narda yüzde 65.8’e kadar ulaştığına dikkati çeken Bayraktar, acı olanın 2016 yılı ortalama fiyatlarının, 2006 yılı ortalamasının, koyun derisinde yüzde 40,2, muzda yüzde 38, narda yüzde 25,4, yapağıda yüzde 20,3, kivide yüzde 7,2, kırmızı turpta yüzde 1,5 altında kalması olduğunu söyledi. Bayraktar, “çiftçimiz bazı ürünlerde, 10 yıl önceki fiyatı bile bulamıyorsa önemli bir sorun var demektir” dedi.
Reel kayıp yaşanmayan ürünler
Fiyat artışı enflasyonun üzerinde gerçekleşen, bundan dolayı da reel kazanç sağlayan 66 ürün içinde, ilk üç sırayı yüzde 261.5 artışla çerezlik kabak, yüzde 163.2 ile ipek kozası ve yüzde 123.4 ile manda sütünün aldığını belirten Bayraktar,
“Yeşil mercimek, şalgam, tiftik, kıl keçisi, nohutun içinde olduğu 7 ürün yüzde 50 ile yüzde 85 arasında, 4 üründe yüzde 40-50 arasında, 7 üründe yüzde 30-40 arasında, 11 üründe yüzde 20-30 arasında, 16 üründe yüzde 10-20 arasında, 18 üründe yüzde 0-10 arasında reel artış görüldü. Maydanozda ise fiyat 10 yıllık dönemde TÜFE artışı kadar yükseldiği için reel değişim olmadı.” dedi.
Girdilerdeki artış
Bayraktar, 2006-2016 döneminde mazot ve üre gübresi hariç temel girdilerdeki fiyat artışının tarım ÜFE’deki artışın üzerinde gerçekleştiğini belirtti. Bayraktar, tarım ÜFE’deki yüzde 106.08’lik artışa karşın birinci grup ekmeklik buğday tohumu fiyatının yüzde 123.73, DAP gübresi fiyatının yüzde 128.57, süt yemi fiyatının yüzde 160.06, elektrik fiyatının yüzde 161.76 arttığını, buna karşın üre gübresinde yüzde 81.72, mazotta yüzde 72.97 artışın tarım ÜFE’deki artışın altında kaldığını bildirdi.
