Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) bugün yayımlanan raporuna göre, bitkisel yağlar, süt ürünleri ve et fiyatlarındaki artış, dünya gıda emtia fiyatlarının gösterge endeksinin mart ayında yüzde 1,1 oranında yükselmesine neden oldu. Bu artış ise son yedi aydaki ilk artış olarak kayıtlara geçti.
Dünya çapında ticareti yapılan bir dizi gıda ürününün uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, mart ayında yüzde 1,1 artarak ortalama 118,3 puana çıktı. Martta yaşanan artışa rağmen küresel gıda fiyatları bir yıl önceki değerine göre ise yüzde 7,7 düşüş gösterdi.
Mart ayındaki yükselişe öncülük eden FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, palm, soya, ayçiçeği ve kolza yağları fiyatlarının yükselmesiyle şubat ayına göre yüzde 8 artış göstererek son bir yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Uluslararası palm yağı fiyatları, önde gelen üretici ülkelerdeki mevsimsel olarak düşük üretimler ve Güneydoğu Asya'daki güçlü iç talep nedeniyle artarken, soya yağı fiyatları, özellikle Brezilya ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki biyoyakıt sektöründen gelen güçlü taleple son yılların en düşük seviyelerinden sonra yükselişe geçti.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, dünya peynir ve tereyağı fiyatlarındaki yükselişin öncülüğünde şubat ayına göre yüzde 2,9 artarak, üst üste altıncı ayda da artış gösterdi.
FAO Et Fiyat Endeksi ise kümes hayvanları, domuz ve büyükbaş hayvan etleri için uluslararası fiyatların artmasıyla bir önceki aya göre yüzde 1,7 oranında yükseldi.
Buna karşılık FAO Tahıl Fiyat Endeksi yüzde 2,6 oranında gerileyerek, Mart 2022 değerinin ortalama yüzde 20 altında kaldı. Bu düşüşe, Çin'in iptal ettiği alımlarla daha da belirginleşen, Avrupa Birliği, Rusya Federasyonu ve Amerika Birleşik Devletleri arasında devam eden güçlü ihracat rekabeti nedeniyle gerileyen küresel buğday ihracat fiyatları öncülük etti. Mısır ihracat fiyatları kısmen Ukrayna'daki lojistik zorluklar nedeniyle Mart ayında yükselirken, FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi küresel ithalat talebinin azalması nedeniyle yüzde 1,7 oranında düştü.
FAO Şeker Fiyat Endeksi de şubat ayına göre yüzde 5,4 gerilerken, bu düşüşte Hindistan'da 2023/24 şeker üretim tahmininin yukarı yönlü revize edilmesi ve Tayland'da artan hasat hızı etkili oldu.
"Dünya tahıl üretimi artacak"
FAO bugün ayrıca yeni bir Tahıl Arz ve Talep Özeti de yayınlayarak, 2023/24 dünya tahıl üretimi tahminini 2 milyar 841 milyon tona yükseltirken, mısır, pirinç ve buğday üretiminin artacağıni tahmin etti.
2023/24 sezonunda küresel tahıl kullanımı, 2022/23 sezonuna göre yüzde 1,3 artışla 2 milyar 828 milyon ton olarak tahmin edilirken Dünya tahıl stoklarının 2024 sezonunu 894 milyon tonla kapatacağı öngörülüyor. Yılbaşına göre yüzde 2,3'lük bir artışa tekabül eden bu rakam, dünya genelinde tahıl stoklarının kullanım oranının yüzde 31 olacağına işaret etti.
Öte yandan dünya tahıl ticaretinin 2023/24 döneminde bir önceki yıla göre yüzde 1,7 artarak, 485 milyon tona ulaşması beklendi. İri taneli tahıllarda uluslararası ticaretin 2022/23'ten sonra genişleyeceği, buğday ve pirinç ticaretinin ise ihtimal olarak küçüleceği de öngörüler arasında yer aldı.
FAO ayrıca 2024 yılı küresel buğday üretim tahminini 2023 yılına göre yüzde 1 artışla 796 milyon ton olarak güncelledi.
