Irak, Ceyhan limanı üzerinden petrol ihracatına ilişkin Paris merkezli Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Merkezi (ICC) nezdinde açılan davanın ardından ABD Federal Mahkemesine başvuruda bulundu.
2014-2018 yılları arasında Türk hükümetini, Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'ne (IKBY), Irak'ın izni olmadan, Ceyhan limanı üzerinden petrol ihraç etmesi için izin vermekle suçlayan Bağdat hükümeti, konu hakkında geçtiğimiz ay Uluslararası Ticaret Odası'na (ICC) başvuruda bulunmuştu.
Irak hükümeti tarafından 25 Mart'ta ise davanın kazanıldığına ilişkin açıklama yapılmıştı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada ise Türkiye ile Irak arasındaki davanın sonucuna göre Irak’ın Türkiye’ye tazminat ödeyeceği bildirilmiş ancak Türkiye’nin ödeyeceği tazminat tutarıyla ilgili bir bilgi verilmemişti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ise, "Türkiye'ye 1,4 milyar dolar ceza verildiği" iddiasına yönelik, "Böyle bir rakamda ceza söz konusu değil. Büyük kapsamlı bir rapor var ve ona bağlı bazı yaptırımlar söz konusu. Tek taraflı yaptırım yok" ifadelerini kullanmıştı.
Kısa Dalga'dan Kemal Göktaş'ın ulaştığı mahkeme kararına göre ise Türkiye’nin Irak’tan alacaklı olduğu yaklaşık 500 milyon doları düşünce Türkiye’nin ödemesi gereken tazminat miktarının 1,4 milyar dolar olduğu bildirildi.
İlgili haberde ayrıca "Tahkim Mahkemesi’nin işletilmesine hükmettiği faizle birlikte bu rakamın 3 milyar doları aşması bekleniyor" denildi.
Kemal Göktaş'ın ulaştığı mahkeme kararında ayrıca Türkiye'nin IKBY petrolün uluslararası piyasalara Irak ile yapılan anlaşmalara aykırı olarak sattığı belirtilirken, bu satıştan Türkiye’nin değil bazı şirketlerin fayda sağladığını da ortaya koyuldu. Karara göre ayrıca Türkiye’nin, bu davada 8 milyon doların üzerinde avukatlık ve uzman masrafı yaptığı da iddia edildi.
Alınan karar sonucunda Ceyhan boru hattından petrol akışını durduran Türkiye ise, Irak Hükümeti ve Bölgesel Kürt Yönetimi ile geçtiğimiz hafta imzalanan petrol ihracatının yeniden başlamasına yönelik geçici anlaşmaya rağmen boru hattından petrol akışını henüz başlatmadı.
1,5 milyar için ABD'nin kapısını çaldı
Tahkim tarafından karara bağlanan ve kaynaklara göre faizi hariç 1,4 milyar dolar olan tazminat hükmünün yerine getirilmesi için ABD’nin başkenti Washington’deki Bölge Mahkemesi’ne başvuran Irak hükümeti ise tahkim davasında alınan tazminat kararının tanınması, doğrulanması ve uygulanmasını talep etti.
Başvuruda Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin kararı doğrultusunda hükmedilen tazminata ilişkin faizin hesaplamasının devam ettiği ve davanın buna göre ıslah edileceği (bedel doğrultusunda yenileneceği) de belirtildi.
