Kazakistan devlet bütçesi harcamalarına ilişkin güncel veriler, ülkenin sosyal refahı ve ekonomik kalkınmasına yönelik stratejik öncelikleri ortaya koyuyor. 2024 yılı devlet bütçesi harcamalarında sosyal alanlara büyük bir pay ayrılmış olup, hükümetin vatandaşların yaşam kalitesini artırmaya ve insan sermayesini geliştirmeye odaklandığı görülüyor. Bu kapsamda sosyal yardımlar, eyalet kalkınma projeleri ve reel sektör destekleri öne çıkıyor.
Kazakistan Devlet Bütçesi 2024: Sosyal Alanlara Öncelik
Kazakistan Başbakanlığının güncel verilerine göre, 2024 yılında devletin toplam bütçe harcaması 23,6 trilyon tenge seviyesine ulaştı. En yüksek harcama kalemi olarak 8,8 trilyon tenge ile sosyal alanlar öne çıktı. Bu tutar, toplam bütçenin yüzde 37,3'üne denk gelirken, söz konusu meblağın 5,3 trilyon tengesi nüfusun sosyal güvenliğini sağlamak ve vatandaşlara yönelik sosyal yardımları finanse etmek amacıyla kullanıldı. Sosyal yardımlara ayrılan bu bütçe, Kazakistan hükümetinin toplumsal refahı artırma konusundaki kararlılığını yansıtıyor.
Bütçe harcamalarının diğer önemli kalemlerinden biri ise eyaletlerin kalkınması oldu. Devlet bütçesinin yüzde 29,2’sine denk gelen 7,1 trilyon tenge, bölgelerin ekonomik ve sosyal gelişimini desteklemek için tahsis edildi. Bu fonların altyapı projeleri, yerel yönetimlerin kapasitelerinin artırılması ve kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi gibi çeşitli alanlarda değerlendirilmesi planlandı. Aynı zamanda reel sektörün desteklenmesi amacıyla devlet bütçesinin yüzde 9,3'ü olan 2,2 trilyon tenge bu alana yönlendirildi. Devlet giderleri için harcanan tutar 2,2 trilyon tenge seviyesinde olup, toplam harcamaların yüzde 9,2’sini oluşturdu. Ayrıca yüzde 14,3’lük bir oranla 3,4 trilyon tenge diğer harcama kalemleri altında yer aldı.
2025 Devlet Bütçesi: Artan Sosyal Yatırımlar
Kazakistan hükümeti, 2025 yılı bütçesinde sosyal harcamalara yönelik yatırımları artırmayı planlıyor. Bu doğrultuda, toplam bütçe harcamasının 25,8 trilyon tenge seviyesine ulaşması öngörülüyor. 2025 bütçesinin en büyük bölümünün yine sosyal alanlara yönlendirilmesi planlanırken, bu kapsamda 9,6 trilyon tenge tahsis edileceği belirtiliyor. Bu miktar, toplam bütçenin yüzde 37,2’sini oluşturacak. Sosyal harcamalarda öncelikli alanlar arasında insan sermayesinin geliştirilmesi, vatandaşların yaşam standartlarının iyileştirilmesi ve sosyal hizmetlerin yaygınlaştırılması yer alıyor.
Diğer harcama kalemleri arasında eyaletlerin kalkınmasına ayrılan bütçe önemli bir yer tutuyor. 2025 bütçesinde bu alana 7,7 trilyon tenge kaynak ayrılması öngörülüyor ve bu miktar toplam bütçenin yüzde 29,8’ine tekabül edecek. Reel sektör desteği için tahsis edilen tutar 2,2 trilyon tenge olup, bu da bütçenin yüzde 8,5’ini oluşturacak. Devlet işlerine yönelik giderler ise 2,9 trilyon tenge olarak planlanırken, toplam harcamaların yüzde 11,2’si bu alana yönlendirilecek.
Hükümet, bütçeyi hazırlarken ekonomik sürdürülebilirliği korumayı ve toplumun tüm kesimlerine eşit hizmet sunmayı hedefliyor. Sosyal güvenlik, eğitim, sağlık gibi kritik alanlara yapılan yatırımların artırılması ile halkın refah seviyesinin yükseltilmesi amaçlanıyor.
