ABD Başkanı Donald Trump'ın Çin yapımı veya Çin bandıralı gemilerden tonaj bazlı ücret alınmasını öngören yeni planı sonrası deniz ticaretinde maliyetlerin artacağı endişesi başladı.
Trump yönetimi, ABD'nin gemi inşa ve denizcilik sektörünü yeniden güçlendirmek için harekete geçti.
Beyaz Saray'da hazırlanan kararname taslağına göre ABD limanlarına yanaşan Çin yapımı veya Çin bayraklı gemilerden ek ücret alınması hedefleniyor.
ABD'nin küresel ticaretteki rekabet gücünü artırmayı amaçlayan bu düzenlemenin ise deniz taşımacılığı maliyetlerini artırabileceği dile getiriliyor.
Çin bağlantılı gemilere ek vergi yolda
Trump yönetimi yalnızca Çin'de üretilmiş veya Çin bandıralı gemileri değil, bu gemilerle aynı filoda bulunan tüm gemileri de ek vergilendirme kapsamına almayı planlıyor. Çin menşeli bileşenlerle üretilen kargo elleçleme ekipmanlarına gümrük tarifeleri uygulanması da öneriliyor.
Henüz taslak aşamasındaki kararnameye göre ABD limanlarına yanaşan Çin yapımı veya Çin bayraklı gemilere ne kadar ek ücret uygulanacağı netleşmedi. ABD Ticaret Temsilciliği (USTR) raporuna göre bu gemiler için 1,5 milyon dolara kadar ek ücret uygulanması değerlendiriliyor.
Çin'in gemi inşa sektöründeki hakimiyeti büyüyor
Son 25 yılda Çin’in küresel gemi inşa pazarındaki payı hızla arttı. 1999'da yalnızca %5 olan Çin’in payı, 2023’te %50’nin üzerine çıktı. Deniz taşımacılığı sektörünün büyük bir kısmını Çin yapımı gemiler oluşturuyor. Eğer yeni düzenleme yürürlüğe girerse büyük konteyner taşıyıcılarının maliyetlerinde önemli artışlar yaşanabilir.
Navlun piyasası analiz firması Xeneta’nın Başanalisti Peter Sand, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Trump yönetiminin önerdiği vergi planının deniz taşımacılığı ve küresel ticaret akışına ciddi etkileri olacağını belirtti.
Sand’a göre ek ücretlerin hayata geçmesi halinde okyanus konteyner taşıyıcıları bu vergilerden kaçınmak için ABD limanlarına daha az uğrayabilir ve büyük nakliye şirketleri değişen politikaya uyum sağlamak için özel amaçlı şirketler kurarak Çin yapımı olmayan gemileri kullanmayı değerlendirebilir.
"Ek vergiler nihai tüketiciye yansıyacak"
Öte yandan önerilen düzenlemenin ithalatçıları ve nihai tüketiciyi doğrudan etkileyeceğini belirten Sand, “Bu vergi, ticaret üzerinde ek bir maliyet oluşturacaktır. Sonuç olarak, ithal edilen malların fiyatı artacak ve tüketicilerin satın alma gücü azalacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
