Ülkemizde yaşanan depremlerin ardından bazı depremzedeler nakit ihtiyacını karşılamak ve daha güvenli bir yere taşınmak için evini ve aracını satmaya yönelirken, bazı depremzedeler ise olası bir yeni depremde sokakta kalmamak amacıyla yeni otomobil almaya başladı. Bu gelişmeler ise sektördeki hareketliliğin artmasına yol açtı.
Merkez üssü Kahramanmaraş olan ve tüm ülkeyi yasa boğan deprem felaketi, otomotiv piyasasında dengeleri değiştirdi.
Bazı vatandaşlar evini ve aracını satarak daha güvenli bir yere taşınma telaşına düşerken, bazıları da deprem anında mobil olabilmek ve geçici konaklama ihtiyacını hızlı karşılamak için araç almaya başladı. Öte yandan, depremden etkilenen illerde ise birçok depremzedenin nakit ihtiyacını karşılamak için hasarlı ya da hasarsız aracını satışa çıkardı. Bu gelişmelerin ışığında ise ikinci elin yanı sıra sıfır araç pazarında da yüksek bir hareketlilik görüldü.
Otomotiv sektörünün önde gelen data ve analiz şirketlerinden Cardata’nın verilerine göre, şubat ayında online sitelerde otomobil ilan sayısı ocak ayına göre yüzde 8 artış gösterdi. Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, bu artışın özellikle son bir haftada yaşandığına dikkat çekerek, “Yaşanan felaket, özellikle İstanbul gibi deprem riski yüksek illerde insanların endişelerini artırdı. Birçok kişinin ev ve aracını satarak bulundukları şehirlerden daha güvenli semtlere ya da müstakil evlere çıkma isteği var. Bazıları da yurt dışına gitmeye çalışıyor. Bu durum ilana çıkarılan araç sayısını artırdı” ifadelerini kullandı.
Arabamcom CEO’su Arda Ayvaz ise depremden etkilenen 10 ilde 6-25 Şubat tarihleri arasındaki ilanları incelediklerinde yeni girilen bireysel kullanıcı ilan sayısında yüzde 34 artış olduğunu söyledi. Ayvaz, “O bölgelerde bulunan depremzede vatandaşlarımızın oluşan ihtiyaçlarından dolayı araçlarını satmak istiyor" değerlendirmesinde bulundu.
Otomerkezi CEO’su Muhammed Ali Karakaş ise deprem felaketiyle 15 günlük şok etkisinin ardından pazarın hızlandığını belirtti. Karakaş, konuyla ilgili, “Özellikle deprem bölgesinden büyük şehirlere gelen vatandaşlarımızın ikinci el otomobillere yöneldiği görülüyor. Bölgedeki sektörel yoğunluk, diğer illere dağılmış oldu. Şok etkisi zaman içinde hafifledikçe, ikinci el otomobil satışlarının seçim sürecine kadar katlanarak artacağını söyleyebiliriz. 1999 yılında yaşanan Gölcük Depremi’nden yaklaşık 2,5 ay sonra ikinci el araç satışlarında yüzde 30 artış olduğu veriler arasında görülüyor. Doğu Anadolu ve İç Anadolu’da ikinci el araç satışlarının arttığını tespit ettik” açıklamasını yaptı.
Sıfır araç satışlarında yeni rekor yolda
Otomobil piyasasında ikinci el araçların yanı sıra sıfır kilometre araç satışlarında da hareketlilik arttı. Görüştüğümüz marka temsilcileri, depremin otomotiv satışlarına olumsuz bir etkisi olamayacağını, hatta bir miktar talepte artış olacağını öngörüyor. Tedarik sorununun devam ettiğini hatırlatan yetkililer ayrıca piyasaya sunulan tüm araçların satıldığını, arzın hala talebin çok gerisinde olduğunu belirtiyor. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği'nin (ODMD) verilerine göre, Ocak 2023’te otomobil ve hafif ticari araç satışları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33,5 artarak 50 bin 894 adet olarak gerçekleşmişti.
Otomobil yatırım cazibesini koruyor
Bazı sektör uzmanları, otomobilin bir yatırım aracı olarak cazibesinin artacağı görüşünde olduğunu belirtiyor. Yüksek enflasyon ve ekonomik politikalar nedeniyle son dönemde ev ve otomobil yatırım aracı olarak öne çıkarken, deprem bu konuda da dengeleri değiştirdi. Buna göre, görüş bildiren otomotivciler, deprem nedeniyle vatandaşların eve yatırım yapmak konusunda daha temkinli olduğunu, otomobilin ise cazibesini koruduğunu ifade etti.
"Hasarlı araçlar doğru onarılmalı"
Sektör temsilcileri, deprem felaketi nedeniyle en az 50-60 bin aracın ciddi hasarlar aldığını da belirtirken, 4-5 bin aracın sahibine ise henüz ulaşılamadığını ifade ediyor.
RS Otomotiv Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ünal Ünaldı, depremden etkilenen illerde her üç araçtan birinin hasarlı olduğunu belirterek, hasar alan araçların, özellikle de kasko poliçesi bulunmayanların onarılabilir durumdaysa doğru tekniklerle onarılmasının önemine vurgu yaptı.
Ünaldı, ağır hasar almış araçların, doğru bir prosedürle trafikten çekilmesi ve çevre kanunlarına uygun bir şekilde hurdaya ayrılması, geri dönüştürülmesinin, insan sağlığı için büyük önem taşıdığına da dikkat çekti.
Tıklayın: Depremzedeler 'ağır hasarlı araçlarını' nakit ihtiyaçları için satışa çıkardı
Tıklayın: "Depremde hasar gören araçlara değer kaybı ödenmeyecek"
