Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında mutasyon riski ve üçüncü dalga endişeleri petrol fiyatlarında sert düşüşlere neden oluyor. Petrol piyasalarında fiyat istikrarı sağlayabilmek için Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ile bazı OPEC dışı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun "temkinli" yaklaşımını korumaya devam etmesi kuvvetli bir ihtimal olarak ortaya çıkıyor.
Mart başından bu yana, olumlu küresel ekonomik veriler ve Kovid-19 salgınına yönelik aşı çalışmalarının talepte oluşturduğu toparlanma beklentisi petrol fiyatlarının yükselişine neden oldu. Bununla birlikte, OPEC+ grubunun üretim kesintilerine devam etme kararıyla yükseliş eğilimini güçlendiren Brent petrolün varil fiyatı 8 Mart'ta 71,38 dolara kadar çıkarken, WTI ham petrolün varili ise 67,98 doları gördü.
Kovid-19 salgınında mutasyon çeşitliliğinin oluşturduğu son dönemdeki riskler ve üçüncü dalga endişeleri, başta Avrupa Birliği (AB) üyeleri olmak üzere birçok ülkede yeni tedbirlerin alınmasına neden oldu ve ekonomilerdeki toparlanmaya ilişkin beklentileri olumsuz yönde etkiledi.
Almanya'da 1-5 Nisan'da kutlanacak Paskalya Bayramı için salgınla mücadelede kapsamında alınması planlanan tedbirlere gelen yoğun eleştiriler üzerine geri adım atılsa da 28 Mart'a kadar geçerli olan mevcut tedbirler sıkılaştırılarak 18 Nisan'a kadar uzatıldı.
Ülke nüfusunun üçte birinin, Mart ve Kasım 2020'den sonra üçüncü kez bir aylığına sokağa çıkma kısıtlamalarıyla karşı karşıya kaldığı Fransa'da da virüsün ve özellikle İngiliz varyantının hızla yayılmasını önlemek amacıyla Paris dahil 16 bölgede geniş çaplı kısıtlamalar uygulamaya konuldu.
İtalya'da ise üçüncü dalgaya karşı alınan önlemler kapsamında ülke genelinde Roma ve Milan'ın da aralarında bulunduğu birçok şehirde market, restoran ve okullar kapatılırken, 3-5 Nisan'da ülke genelinde sokağa çıkma kısıtlamasının uygulanmasına karar verildi.
Danimarka, Yunanistan, Çekya, İspanya, Belçika, Portekiz, Hollanda ve İrlanda'nın da aralarında bulunduğu birçok ülkede de benzer kısıtlamalar uygulanıyor.
Bu gelişmeler petrol talebinin zayıf kalmaya devam edeceği endişelerini de güçlendirerek mart başından bu yana geniş bir fiyat aralığında seyreden petrol fiyatlarının gerilemesine yol açtı.
Dünya genelinde en yaygın referans olarak kullanılan Brent türü ham petrolün varil fiyatı son günlerdeki düşüş eğilimini Salı günü de devam ettirerek, mart başından bu yana oluşan kazançların ortadan kalkmasına neden oldu. Ardından mart başında ulaştığı rekor seviyelerden 60,27 dolara kadar geriledi. WTI ham petrolü benzer nedenlerle 57,25 dolara indi.
Avrupa'nın en büyük petrol tüketicisi Almanya'nın da aralarında bulunduğu birçok AB ülkesinin salgınla mücadele kapsamında tedbirleri sıkılaştırma kararı, akaryakıt talebinde ciddi düşüşlere neden olabileceği endişelerini artırıyor.
Öte yandan, birçok ülkede Kovid-19 salgınına yönelik aşılama çalışmaları devam ederken, özellikle Avrupa ülkelerinde AstraZeneca aşısının sağlık üzerindeki etkisine yönelik endişeler ve temini konusunda yaşanan sıkıntılar da petrol piyasalarındaki tedirginliği artırıyor.
Talebe yönelik endişeler ve fiyatlardaki sert düşüşler göz önüne alındığında, piyasalarda OPEC+ grubunun mevcut üretim kesintilerine gelecek ay boyunca devam edeceği algısı güçleniyor.
"Piyasalar itici bir güce ihtiyaç duyabilir"
IGM Energy Baş Danışmanı Ian Simm, AA muhabirine, bu ay petrol fiyatlarındaki güçlü toparlanmanın OPEC+ grubunun son toplantısının ardından yaşandığını anımsatarak, grubun mayıs itibarıyla uygulanacak kesinti miktarını görüşmek üzere 1 Nisan'da bir araya geleceğine dikkati çekti.
Simm, piyasalardaki Kovid-19 salgınında üçüncü dalga endişesiyle fiyatlarda ani düşüşlerin görüldüğünü vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Petrol fiyatları mart ayındaki kazançlarının çoğunu kaybettiği için piyasalar ay sonunda itici bir güce ihtiyaç duyacak gibi görünüyor. Buradan hareketle, OPEC+ grubunun temkinli yaklaşımını en azından geniş kapsamlı ekonomik toparlanmaya doğru daha net bir sinyal alınana kadar sürdürmesi olası."
OPEC+ ülkelerinin üretim kesintisi
Suudi Arabistan Enerji Bakanı Abdulaziz bin Selman, OPEC+ üyesi 23 ülkenin enerji ve petrol bakanlarının 4 Mart'ta bir araya geldiği 14. Bakanlar Toplantısı'nın açılışında yaptığı konuşmada, petrol piyasalarındaki belirsizliğe dikkati çekerek üye ülkelere "tedbir" ve "ihtiyat" çağrısı yapmıştı.
Söz konusu toplantıdan, OPEC dışı ülkelerden Rusya ve Kazakistan'ın nisanda ayında petrol üretimini mevsimsel nedenlerle artırması noktasında uzlaşı sağlanırken, diğer üye ülkelerin mevcut üretim kesintilerine nisanda da devam etme kararı çıkmıştı.
