Global Witness, Rusya’nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana "savaşın esas kazananlarının" dünyanın en büyük petrol şirketleri olduğunu açıkladı.
Dünyanın en büyük beş petrol şirketi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası yükselen enerji fiyatları ve ev faturaları sonrası çeyrek trilyon dolar kâr etti.
Dünya çapında doğal kaynak kullanımı, çatışma, yoksulluk, yolsuzluk ve insan hakları ihlalleri arasındaki bağlantıları kırmak için çalışan uluslararası bir STK olan Global Witness’a göre ‘beş büyük’ olarak adlandırılan şirketler (BP, Shell, Chevron, ExxonMobil ve TotalEnergies) savaşın başladığı Şubat 2022’den beri toplamda 281 milyar dolar kazanç sağladı.
İngiltere merkezli BP ve Shell ikilisi savaşın başlamasından bu yana toplam 94,2 milyar dolar kazanırken Global Witness, bu miktarın Britanya'nın art arda 17 ay boyunca tüm ev elektrik faturalarını karşılamaya yeteceğini tahmin etti.
Öte yandan 2022'nin ikinci çeyreğinden bu yana 60 milyar dolara yakın kâr elde eden Shell, bu yıl yüksek kârlı petrol projelerine yeniden odaklanarak düşük karbonlu çözümler biriminden 330 kişiyi işten çıkarmaya hazırlanıyor. Geçen yıl iklim hedeflerini küçültmek için harekete geçen BP ise savaşın başlangıcından bu yana 35 milyar dolarlık kazancıyla dikkat çekiyor.
“Savaşın asıl kazananları fosil yakıt devleri”
Avrupalı ve ABD'li petrol devleri Chevron, ExxonMobil ve TotalEnergies ise aynı dönemde toplam 187 milyar dolardan fazla kâr elde etti.
The Guardian’a konuşan Global Witness'ın kıdemli fosil yakıt araştırmacısı Patrick Galey, “Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, savaşın gölgesi altında yaşayan sıradan Ukraynalılardan, Avrupa'daki evlerini ısıtmak için mücadele eden hanelere kadar milyonlarca insan için yıkıcı oldu. Bu analiz, ön saflarda ne olursa olsun, Ukrayna'daki savaşın asıl kazananlarının fosil yakıt devleri olduğunu gösteriyor” dedi.
"Hissedarlar da zenginleşti"
Shell, geçen yaz, fosil yakıtları hedefleme ve hissedarlarını ödüllendirme yönünde stratejik bir değişimle her yıl petrol üretimini kesme taahhüdünde bulunarak bir U dönüşü yapmıştı. Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA) ise zayıf emtia piyasası fiyatlarının karların düşmesine neden olmasına rağmen şirketlerin bu yıl hissedarlara daha fazla ödeme yapma ihtimalinin yüksek olduğunu söylemişti. IEEFA'ya göre büyük petrol şirketleri, hissedarlarını da temettü ödemeleri ve 2022'de 104 milyar dolar değerindeki hisse geri alımlarıyla zenginleştirdi.
