Elektrikli araç (EV) sahipliği Türkiye’de hızla yaygınlaşıyor ve bu değişimin en önemli destekçilerinden biri şüphesiz şarj altyapısı. Artık sadece büyük şehirlerde değil, Anadolu’nun pek çok bölgesinde bile farklı operatörlerin kurduğu şarj istasyonlarına rastlamak mümkün. Bu sistemlerin kullanım koşulları, üyelik yapısı, ödeme seçenekleri, kampanyalar ve entegrasyonlar gibi birçok farklı yönü bulunuyor. Bu yazıda Türkiye genelinde faaliyet gösteren 34 şarj ağı markasının ortak özelliklerini ele alarak metnin en sonunda da kullanıcıların hayatını kolaylaştıracak genel bir fiyat karşılaştırma tablosu sunuyoruz. Üyelik Zorunluluğu ve Misafir Kullanım Durumu Türkiye'deki şarj ağlarının büyük bölümü kullanıcılarından üyelik talep ediyor. 34 markanın neredeyse tamamında istasyonlardan faydalanmak için ilgili mobil uygulamaya kayıt olmak gerekiyor. Eşarj, Aksa Şarj, Trugo, Beefull, En Yakıt gibi markalar kullanıcılarını üyelik sistemine yönlendirirken; bu istasyonlardan hizmet almak misafir kullanıcılar için mümkün değil. Ancak birkaç istisna da var. Örneğin ZES, Shell Recharge ve 5 Şarj gibi markalar misafir kullanımı destekliyor. ZES ve 5 Şarj misafir kullanıcılardan yüksek provizyon bedelleri alarak standart tarifeden hizmet veriyor. Shell Recharge ise QR kod ile web üzerinden ödeme yapılmasına imkân tanıyarak misafir kullanımı mümkün kılıyor. Tesla Supercharger ağı ise Tesla dışı kullanıcıları sınırlı sayıda istasyonda kabul etmekte ve bu kullanım için Tesla hesabı gerektiriyor. Ödeme Yöntemleri Tüm markalar mobil uygulama üzerinden kredi kartı ile ödeme kabul ediyor. Bunun dışında bazı operatörler RFID kartlarla da ödeme yapılmasına olanak sağlıyor. Örneğin Voltrun, Sharznet ve Eşarj gibi ağlar kullanıcılarına RFID kart imkânı sunuyor. ZES ve Shell Recharge gibi operatörler QR kod ile hızlı ödeme seçeneği sunarken, Trugo ve WAT Mobilite gibi bazı markalar sadece uygulama üzerinden işlem yapılmasına izin veriyor. Yani kredi kartını uygulamaya eklemeden şarj başlatmak çoğu zaman mümkün değil. Genel olarak mobil uygulama üzerinden şarjı başlatmak ve ödeme yapmak kullanıcı deneyiminin merkezinde yer alıyor. İşgaliye Ücreti ve Bekleme Politikaları İşgaliye (şarj bitimi sonrası park alanının işgali) konusu Türkiye’deki operatörler arasında farklı şekillerde ele alınıyor. Çoğu ağ henüz bu konuda bir ceza ya da ücret uygulamazken, bazı firmalar net politikalar geliştirmiş durumda. ZES ve Tesla Supercharger, bekleme süresi sonrasında dakikalık ceza uygulayan markalardan. ZES, şarj tamamlandıktan sonra aracı çekmeyen kullanıcılardan kademeli ceza kesiyor (örneğin ilk 15 dakika ₺150 gibi). Tesla ise global uygulamasını Türkiye'de de devam ettirerek dakikada ₺20’ye varan ücret yansıtıyor. Buna karşılık; Trugo, Eşarj, Miggo, Aksa Şarj, Sharznet gibi çoğu ağ henüz işgaliye ücreti almıyor. Ancak bu durum gelecekte değişebilir. Araç sahiplerinin, uygulamaları ve istasyon tabelalarını dikkatle takip etmesi önerilir. Kampanyalar ve Sadakat Programları Şarj ağı işletmecileri kullanıcı sadakati oluşturmak için dönemsel kampanyalara sıklıkla başvuruyor. Özellikle bayram dönemleri, lansman süreçleri veya yıl sonu gibi dönemlerde kullanıcılar ücretsiz ya da indirimli şarj fırsatlarıyla karşılaşabiliyor. Beefull, En Yakıt, Miggo, 5 Şarj ve Shell Recharge gibi markalar bu alanda öne çıkıyor. En Yakıt, THY’nin Miles&Smiles programıyla yaptığı entegrasyon sayesinde kullanıcılarına her 1 kWh için mil kazandırıyor. 5 Şarj, Borusan EnBW’nin iştiraki olarak “Her 5. şarj bizden” gibi sadakat kampanyaları düzenledi. Miggo ise Migros alışverişi ile entegre kampanyalar sunuyor. Bazı ağlar sadece indirimli tarifeler sunarken, diğerleri kullanıcılarına puan ya da mil kazandırarak sadakat sağlamayı amaçlıyor. Buna rağmen sürekli bir sadakat sistemine sahip operatör sayısı hâlâ sınırlı. Entegrasyonlar ve Ortak Kullanım Ağları Şarj altyapısında entegrasyon, kullanıcı deneyimini doğrudan etkileyen bir faktör. Bu alanda “Şarj Club” adı verilen platform en yaygın ortak kullanım sistemlerinden biri. Sharznet öncülüğünde oluşturulan bu yapı, kullanıcıların Sharz Club’a dahil diğer 27 marka istasyonunu da tek üyelikle kullanmasına imkân tanıyor. Aksa Şarj, Miggo, Ovolt, K-Şarj, GelDol, Estasyon ve AOS Technology gibi ağlar bu platformun parçası. Voltrun da PO E-POWER ile altyapı ortaklığı kurarak, kullanıcıların tek üyelikle iki farklı markayı kullanmasını sağlıyor. Trugo ile Shell arasındaki iş birliği sayesinde bazı Shell istasyonlarında Trugo şarj cihazlarına erişmek mümkün. THY ile iş birliği yapan En Yakıt gibi örnekler ise entegrasyonun sadece altyapı değil, sadakat katmanına da taşınabildiğini gösteriyor. Şarj Gücü ve Fiyatlandırma Türkiye’de şarj tarifeleri genellikle AC (22 kW) ve DC (hızlı şarj) seçeneklerine göre ayrılıyor. Ortalama AC şarj tarifesi 7,50 – 9,40 TL/kWh arasında değişirken, DC tarafında güç aralığına göre 9,99 – 14,99 TL/kWh bandına ulaşan fiyatlar söz konusu. Tesla Supercharger’lar, Tesla kullanıcıları için en düşük DC tarifeyi sunuyor (7,10 TL/kWh). Şarj gücü açısından ise Trugo, Tesla, Shell Recharge, Oncharge gibi markalar 150 kW üzeri ultra hızlı DC cihazları yaygınlaştırmış durumda. AC cihazlar çoğu ağda standart olarak yer alıyor, ancak kullanım süresine göre çok daha uzun süre gerektiriyor. Bazı markalar sabit fiyat politikası uygularken (örneğin Lumicle), diğerleri şarj gücüne göre farklı tarifeler sunuyor. ZES gibi bazı operatörlerde 180 kW ve üstü cihazlarda fiyatlandırma daha da yükseliyor. Bölgesel Farklılıklar ve Operatör Özellikleri Türkiye’nin farklı şehirlerinde yerelleşmiş operatörler dikkat çekiyor. K-Şarj (Kayseri), Voltgo (Adana), RHG Enertürk (Ankara), GelDol (Doğu Anadolu) gibi bazı markalar sadece belirli bölgelerde faaliyet gösteriyor ve genellikle yerel yönetim destekli kampanyalar sunuyor. Multiforce gibi bazı firmalar da belediye ortaklıkları sayesinde belediyeye ait otoparklarda ücretsiz şarj imkânı gibi avantajlar sağlayabiliyor. Bu tarz ağlar, ulusal çapta yaygın olmayan ancak yerelde güçlü alternatifler sunabiliyor. Türkiye’de elektrikli araç şarj altyapısı hızlı bir dönüşüm içerisinde. Kamu-özel iş birlikleri, yeni regülasyonlar ve artan kullanıcı farkındalığı sayesinde daha organize ve kullanıcı dostu bir sistem oluşuyor. Şarj ağları arasında farklar olsa da genel eğilim: kullanıcıya mobil uygulama üzerinden kolay erişim, sabit fiyatlı tarifeler ve dönemsel kampanyalar sunmak. Gelecek yıllarda daha fazla platform entegrasyonu, daha sıkı sadakat sistemleri ve belki de kamu teşvikli indirimlerle EV şarj deneyimi daha da gelişecek. Bu süreçte kullanıcıların bilinçli tercihler yapması, sadece fiyat değil, hizmet kalitesi ve erişilebilirliği de göz önünde bulundurması önemli. Artık Türkiye’de elektrikli araçla yola çıkmak çok daha kolay. Doğru uygulamayı indirip üyelik oluşturduktan sonra, ülkenin dört bir yanındaki onlarca farklı operatörden biriyle yolculuğunuza kesintisiz devam edebilirsiniz. Kullanıcılar İçin Öneriler Uygulama Edinin: Hangi ağı kullanıyor olursanız olun, ilgili mobil uygulamayı indirmek ve kayıt olmak, istasyon kullanımında büyük kolaylık sağlar. Tarifeleri Karşılaştırın: Aynı şehirde birden fazla operatör varsa, kWh başına fiyatları ve şarj gücünü karşılaştırarak zaman ve maliyetten tasarruf edebilirsiniz. Kampanyaları Takip Edin: Tatil dönemlerinde veya kampanya aylarında özel indirimler ve promosyonlar aktif olabilir. İşgaliye Kurallarını Bilin: Özellikle ZES ve Tesla gibi ceza uygulayan ağlarda şarj tamamlandıktan sonra aracı vaktinde çekmek önemlidir. RFID Kart Seçeneklerini Değerlendirin: Sık kullandığınız ağ bir RFID kart sunuyorsa bu kart, uygulama ile uğraşmadan şarj başlatmak için pratik olabilir.
